«Ο μεγάλος οργανωτής είναι ο μεγάλος ρεαλιστής. Δεν στερείται φαντασίας, ίσα-ίσα το αντίθετο. Αλλά η φαντασία του παίρνει σάρκα και οστά και μετατρέπεται σε μέσα και τρόπους»
Halford Mackinder
Η κοινωνία της συνήθειας θεωρεί ότι η φαντασία είναι επικίνδυνη και με το δίκιο της. Διότι μόνο η φαντασία μπορεί ν’ ανατρέψει αυτά που όλοι θεωρούν δεδομένα. Έτσι, η κοινωνία μας έχει μάθει ότι η φαντασία είναι ένα είδος ουτοπίας που δεν έχει καμιά συμβολή στην πραγματικότητα.
Επιπλέον, άλλα κοινωνικά όντα που ανήκουν σε διάφορους τομείς αλλά ειδικά στον καλλιτεχνικό ενισχύουν αυτήν την εντύπωση, δηλώνοντας ότι εκπροσωπούν τη φαντασία. Έχουν απλώς μπερδέψει τις έννοιες του περιθωριακού και της φαντασίας, την επιφάνεια και το φαινόμενο. Σε καμιά περίπτωση δεν δίνουν έμφαση στην αποτελεσματικότητα της φαντασίας. Γιατί δεν αναλύουν την πρόταση του A. Einstein: « η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση». Η ασυμμετρία αυτών των εννοιών προέρχεται από την εξής ιδιότητα: η φαντασία παράγει και γνώση. Ενώ η γνώση δεν παράγει φαντασία. Η διαφορά είναι τόσο ουσιαστική όσο εκείνη που υπάρχει μεταξύ νοημοσύνης και σοφίας.
Η γνώση και η σοφία έχουν τα όρια τους καρφωμένα πάνω στο παρόν, ενώ η φαντασία και η νοημοσύνη είναι οι δημιουργοί του επόμενου κόσμου. Στην ουσία, το σημαντικότερο στοιχείο της φαντασία είναι η αποτελεσματικότητά της. Απλώς, δεν ασχολείται με την κοινωνία, διότι αυτή δεν υπάρχει στο μέλλον. Και η φαντασία είναι η διαχείριση του μέλλοντος. Δεν λειτουργεί συμβατικά, διότι δεν συμβιβάζεται με τα δεδομένα της κοινωνίας. Δεν δημιουργεί άσκοπα, όπως νομίζουν τα περισσότερα άτομα. Δεν προβλέπει το μέλλον, το βλέπει, διότι το δημιουργεί. Και μόνο σ’ εκείνο το χρονικό διάστημα, έχουν νόημα οι κινήσεις της. Γι’ αυτό φαίνονται παράδοξες και κάποτε παράλογες στην κοινωνία.
Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, η ιδέα του Mackinder αποκτά όλη της τη δύναμη. Και μάλιστα προσφέρει και μια δυναμική στην έννοια της φαντασίας. Δεν έχει πια μόνο μια οντολογική ιδιότητα, έχει και μια τελεολογική. Με άλλα λόγια, είναι μια δράση πάνω στον κόσμο που σχετίζεται με την οργάνωσή του. Κατά συνέπεια, είναι πλέον δυνατόν να συνδυάσουμε την έννοια της φαντασίας με το όραμα της στρατηγικής. Έτσι η υλοποίηση του οράματος μέσω της στρατηγικής δεν είναι πια μια διαδικασία που αντιφάσκει σε σχέση με την φαντασία. Είναι απλώς το επόμενο στάδιό της και το προηγούμενο της οργάνωσης.
Με άλλα λόγια, ο οραματιστής μέσω της φαντασίας, είναι ο ρεαλιστής του μέλλοντος. Δεν του αρκεί η θεωρία της Real Politik που δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα δεδομένα και μ’ αυτό το πρόσχημα συντηρεί το παρόν, δίχως να νοιάζεται για το μέλλον.
Η φαντασία μετατρέπεται συνεπώς στην πραγματικότητα του μέλλοντος. Αυτό σημαίνει ότι στηρίζεται περισσότερο πάνω στα διαχρονικά στοιχεία της ανθρωπότητας, παρά στη στασιμότητα της κοινωνίας. Η φαντασία δεν εντάσσεται στο φαινόμενο της μόδας που διαχειρίζεται η τελευταία. Δεν έχει ανάγκη να φανεί, εφόσον είναι το επόμενο γίγνεσθαι.
Άρα, η φαντασία αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της στρατηγικής, αφού η τελευταία πρέπει να διαχειριστεί τα γεγονότα του παρόντος για να δημιουργήσει τα δεδομένα του μέλλοντος. Κινείται στο ίδιο δυναμικό πλαίσιο, το οποίο είναι και το πεδίο δράσης της φαντασία.
Τελικά η φαντασία δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με τη λογική, όπως προσπαθεί να μας πείσει η κοινωνία της συνήθειας, είναι απλώς η επόμενη λογική.
Ν. Λυγερός
Συμφωνώ εν μέρει. Η φαντασία μπορεί να είναι οδηγός και να υποδεικνύει το στόχο και το όραμα, όσον αφορά στην στρατηγική. Νομίζω όμως ότι μολονότι οι λογικές εξηγήσεις σχετικά με κάτι είναι πολλές, ο λογικός τρόπος σκέψης είναι ένας. Από εκεί κι έπειτα το θέμα είναι το πόσο βάσιμος είναι ένας ισχυρισμός. Συνεπώς δεν μπορεί να γίνεται λόγος για την "επόμενη λογική".
ΑπάντησηΔιαγραφήΈπειτα διαφωνώ με τη ρήση του Αϊνστάιν. Για να προοδέψει μία κοινωνία έχει ανάγκη και από γνώση και από φαντασία. Πιστεύω ότι γνώση και φαντασία έχουν το ίδιο βάρος, διότι ναι μεν "η φαντασία παράγει γνώση, ενώ η γνώση δεν παράγει φαντασία", από την άλλη όμως η φαντασία προϋποθέτει τη γνώση, ώστε οι άνθρωποι να μην παράγουν ιδέες παλαιότερων και να μπορούν να πάνε ένα βήμα παραπέρα. Αν αμελήσουμε όλον τον πλούτο ιδεών, απόψεων και θεωριών στο πέρασμα του χρόνου, ξεκινάμε πάλι από το μηδέν. Κατά τ'άλλα συμφωνώ.
Η φαντασία από μόνη της αποτελεί ένα ιδιότυπο είδος γνώσης.Το θέμα είναι ο βαθμός ωριμότητας του καθενός ώστε να ελέγχει τη σχέση φανταστικών ιδεών -εξωτερικής πραγματικότητας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘέτετε ένα μεγάλο ζήτημα , που σχετίζεται με το ρόλο της εκπαίδευσης και το πως θα πρέπει να τροφοδοτούνται τα παιδιά με γνώσεις χωρίς να στραγγαλίζουν τη φαντασία τους. 'Αλλωστε η επιστημονική πρόοδος έρχεται όταν υπάρχει η φαντασία και οι τολμηρές ιδέες κάποιων επιστημόνων.θα καταλήξω με τον ΑΙΝΣΤΑΙΝ" Όλα τα πράγματα πρέπει να τα ερωτευόμαστε"Φιλικά Μ
Όσο η σκέψη ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες η φαντασία περιορίζεται ή/και χάνεται. Η εκπαίδευση - δυστυχώς - έχει σημαντικό ρόλο στην απώλεια της φαντασίας. Τα μικρά παιδιά - προ σχολείου - μπορούν να περιπλανηθούν σε φανταστικούς κόσμους με τρόπους που εμείς "οι μεγάλοι" δεν μπορούμε. Από την άλλη νομίζω ότι αυτός ο οποίος μπορεί να φανταστεί το μέλλον θα μπορέσει να το ζήσει . Δυστυχώς η καθημερινότητά μςα μας περιορίζει να αντιλαμβανόμαστε όσα ανήκουν στον πραγματικό κόσμο που μας περιβάλλει.
ΑπάντησηΔιαγραφή