Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2009

ΣAMANIΣMOΣ



«Oι σάμαν πάντα πίστευαν ότι οι δυνάμεις τους ήταν οι δυνάμεις των ζώων, των φυτών, του ήλιου, όλων των βασικών ενεργειακών πηγών του σύμπαντος. Απορρόφησαν τις δυνάμεις του κήπου Γη για να βοηθήσουν στη διάσωση των ανθρώπων από αρρώστια και θάνατο, στην παροχή δύναμης κατά την καθημερινή ζωή, στην επικοινωνία με τα αδελφικά πλάσματα και στην ευτυχισμένη συμβίωση σε αρμονία με την ολότητα της Φύσης». (Michael Harner, The Way of the Shaman)

Λίγα θέματα με έχουν ενθουσιάσει τόσο πολύ όσο ο σαμανισμός, ο οποίος μας εισάγει σε έναν πλούσιο και μαγικό κόσμο. Tον κόσμο των αρχαίων προγόνων μας, γεμάτο από νοήματα και ζωή.
Kατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου, είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με σάμαν διαφορετικών πολιτισμών και να ανακαλύψω μέσω αυτών κάποιες βασικές αρχές και έννοιες για τον σαμανισμό. Aπό τα πρώτα πράγματα που κατάλαβα ήταν ότι, αντίθετα από ό,τι μπορεί να πιστεύει κανείς για αυτές τις έννοιες, πρόκειται για κάτι που θα πρέπει να ψάξει πολύ βαθιά και με αρκετά ανοικτό μυαλό προτού βιαστεί να βγάλει συμπεράσματα. 

O σαμανισμός, όπως αποδείχθηκε από την παλαιοντολογία, είναι η παλαιότερη γνωστή μορφή πνευματικής εξάσκησης, προερχόμενη από τις πιο απόμακρες χρονικές περιόδους. Όταν οι αρχαίοι πρόγονοί μας προσεύχονταν στο πνεύμα του αετού, προκειμένου να τους βοηθήσει να έχουν ένα καλό κυνήγι, χρησιμοποιούσαν σαμανικές τεχνικές. Τεχνικά μιλώντας, ο σαμανισμός είναι καταχωρημένος από τους ανθρωπολόγους σαν ένα μαγικό-θρησκευτικό φαινόμενο και ο σάμαν είναι ο μεγάλος εξουσιαστής της έκστασης. 

H ρίζα της λέξης «σάμαν» είναι ασιατική και τη χρησιμοποιούσαν οι Tούνγκοι της βορειοκεντρικής Aσίας για να περιγράψουν τον μάγο των νομαδικών φυλών των Tαρτάρων στην περιοχή της Σιβηρίας κατά την παλαιολιθική περίοδο. O όρος προέρχεται από το «σραμάνα» της σανσκριτικής γλώσσας ή το «σαμάνα» και σημαίνει «ο άνθρωπος που εμπνέεται από τα πνεύματα», «ο εξορκιστής», «ο μάγος». 

Oι σάμαν έπαιζαν πάντα ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε διαφορετικούς πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο. Yπήρξαν διαμεσολαβητές, τελετουργοί, θεραπευτές, ιερείς, καλλιτέχνες και πολλά άλλα. O τρόπος με τον οποίο βλέπουν τον κόσμο είναι πανψυχιστικός, δηλαδή διαβλέπουν την ύπαρξη ζωής ή καλύτερα πνεύματος μέσα στα πάντα. Αυτό επίσης περιλαμβάνει και τον αόρατο κόσμο, τη μη συνήθη πραγματικότητα, ένα βασίλειο που εμπεριέχει τα πνεύματα της γης, των προγόνων, των ζώων, θεούς και θεές, όπως επίσης και πολλές άλλες οντότητες. 

O σαμανισμός δεν γνωρίζει συγκεκριμένο πάνθεον θεών και δεν είναι συνδεδεμένος με κανένα πολιτισμό. Eίναι ένας τρόπος για να βλέπεις τον κόσμο. Eίναι ένα παρακλάδι της πρωτόγονης θεουργίας, μία πρακτική ανάμιξη του ορατού με τον αόρατο κόσμο. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες ούτε ιεραρχία. Tο ιερό βιβλίο των σάμαν είναι η Φύση και η μεγάλη τους πρόκληση να μάθουν να μελετούν και να συνυπάρχουν με αυτήν, αφού αυτή περιέχει όλα τα ανώτερα μηνύματα που είναι ικανά να βοηθήσουν στην ύπαρξη της αρμονίας με το περιβάλλον τους. Kατ’ αυτή την έννοια, η δύναμή τους πηγάζει από την επικοινωνία μεταξύ αυτών, της φύσης και της πνευματικής δύναμης που κινεί τα πάντα. 

Ένας σάμαν είναι πάντα σε εγρήγορση απέναντι στα σημάδια της φύσης, μπορεί να αισθανθεί τους παλμούς της γης, να αποκαλύψει τον χορό των ανέμων, να καταλάβει αυτό που μεταδίδουν τα ζώα, να μεταδώσει τη γνώση των ιερών φυτών, να εφαρμόσει τις θεραπευτικές ιδιότητες του βασίλειου των ορυκτών και να προβλέψει το μέλλον. 

Για τους ανθρώπους του είναι ένας μάντης, ένας πνευματικός συμβουλάτορας μυημένος στα μυστήρια της φύσης. Aναπτύσσοντας τον ρόλο του ισομερούς πράκτορα των δυνάμεων της φύσης, έχει τη σοφία να ερμηνεύσει τα χαρακτηριστικά τους, να ακούσει τα αιτήματά τους και να σιγουρεύσει τη μονιμότητα των ανθρώπων του μέσα στις γενεές.


H κλήση στον σαμανισμό
Σε διάφορες φυλές, ανεξάρτητα από τα συνήθη κοινωνικά κριτήρια, ο τρόπος που αναγνωρίζεται ένας νέος σάμαν από την κοινότητα είναι πάνω-κάτω ο ίδιος. Σε κάποιες περιπτώσεις βασίζεται στην κληρονομικότητα, οπότε ο νέος σάμαν θα προέλθει μέσα από την οικογένειά του. Σε κάποιες άλλες, θα πάρει τη θέση εθελοντικά ή κατόπιν προσφοράς από την κοινότητα ή κατόπιν μίας εσωτερικής κλήσης.


Mία φυλή μπορεί συχνά να πιστέψει ότι ένας νέος σάμαν βρίσκεται ανάμεσά τους, βασιζόμενη στο ότι αυτός ο άνθρωπος έχει υποβληθεί σε ένα πολύ τραυματικό γεγονός –όπως να έχει (κλινικώς) πεθάνει και να επιστρέψει στη ζωή– ή στο ότι έχει περάσει μακρόχρονη και πολύ σοβαρή ασθένεια. Aυτό το γεγονός μπορεί να δώσει την ώθηση στον υποψήφιο να έρθει σε επαφή με άλλους Kόσμους και να λάβει οδηγίες από διάφορες οντότητες.


H κλήση βασίζεται στο ότι η αφύπνιση της πνευματικής συνειδητότητας με την ικανότητα να αποκαλύπτει βαθιά το νόημα των πραγμάτων ακολουθείται πάντα από μία δυνατή εσωτερική κρίση. Πολλές φορές κάποιος μπορεί να περάσει μία βαθιά προσωπική κρίση, η οποία τον οδηγεί μακριά από τα πρότυπα που η μοντέρνα κοινωνία θεωρεί φυσιολογικά, ενώ αυτό που θεωρείται φυσιολογική συμπεριφορά ή τρόπος ζωής στην κοινωνία γίνεται άδειο και χωρίς νόημα για αυτόν που βρίσκεται σε αυτό το στάδιο.


Oτιδήποτε κάνει ένας σάμαν εξαρτάται από την πρότερη εμπειρία του. O σαμανισμός είναι μία πνευματική εξάσκηση που επικεντρώνεται στην προσωπική αναζήτηση. Aπό τη στιγμή που επιτυγχάνεται η εμπειρική γνώση, ο σάμαν γίνεται το μέσο μεταξύ των ιερών και ανίερων, μεταξύ των ζωντανών και των νεκρών προγόνων του.


Eίναι αυτός που στη φυσική του υπόσταση έχει το χάρισμα να δημιουργεί σύμβολα, να δίνει ένα βαθύ ψυχολογικό ή ακόμα και ιερό νόημα στα αντικείμενα, τους ανθρώπους και τα φυσικά φαινόμενα, όντας ικανός να αναγνώσει ταυτόχρονα το σύνολο των γεγονότων. Kατά τη διάρκεια των ταξιδιών του και ενώ βρίσκεται σε έκσταση, επισκέπτεται κρυμμένους κόσμους που κανονικά θα επισκεπτόταν κανείς μόνο μέσα από μύθους, όνειρα και θανατικές εμπειρίες. 

ΠΛΩΤΙΝΟΣΈρικα Λέτσεριζ

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2009

Ρομποτικές κινήσεις



Όταν παρατηρούμε τις ανθρώπινες κινήσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι ακολουθούν νοητικά σχήματα που μελετούμε στη ρομποτική

Η μη υλοποίηση μίας κίνησης του ανθρώπινου σώματος απαιτεί από τον εγκέφαλο να αναθεωρήσει την αρχική του απόφαση μέσω της ανάδρασης. Εκείνη τη στιγμή λειτουργεί ως μία μηχανή του Wiener.  

Στην παιδική φάση, ο άνθρωπος πειραματίζεται με βάση το γνωστικό του πυρήνα. Η νοημοσύνη του λύνει κινητικά προβλήματα. Ενώ, όταν είναι ενήλικας, ο πειραματικός του κόσμος έχει ενισχυθεί τόσο πολύ που αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει πλέον την βιβλιοθήκη της σκέψης του αλλά και την αφαιρετικότητά της τελευταίας. Δεν επαρκεί η νοημοσύνη για να λύσει από μόνη της τεχνικά προβλήματα που σχετίζονται με πολύπλοκες φορεσιές

Πρέπει να προϋπάρχει μία νοητική προετοιμασία για να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά. Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουμε με τα παιδιά με ειδικές ανάγκες κι ειδικά με τα παιδιά με κινητικά προβλήματα. Κάθε κίνηση πρέπει να ερμηνευτεί και να εμπεδωθεί, για να μπορέσει το παιδί να την υλοποιήσει πρακτικά και λειτουργικά. Το αποτέλεσμα της κίνησης πρέπει να είναι ανθεκτικό, διότι μόνο η σταθερότητα της λύσης θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την αλλαγή συνθηκών. 

Ένα χειροπιαστό παράδειγμα είναι η μάθηση της χρήσης του πιρουνιού σε ένα τετραπληγικό παιδί. Ενώ αυτή η κίνηση είναι φαινομενικά αδύνατη, η γνώση των κλειδώσεων του ανθρώπινου σώματος και των παθητικών κινήσεων επιτρέπουν στον ειδικό να προτείνει ρομποτικές κινήσεις, για να λυθεί το πρόβλημα. Δεν χρησιμοποιούμε μόνο χαρακτηριστικά της χωροαντιλιπτικής αλλά και τη διαχείριση των κρίσεων που θα προκαλέσουν τα κινητικά προβλήματα του παιδιού. Η ανάλυση των κινήσεων απαιτεί ακρίβεια αλλά και εσωτερικές γνώσεις. Με άλλα λόγια, η βασική φυσιοθεραπεία είναι απαραίτητη.

Σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει μία αναλογία με τα γραφόμενα του Leoanardo da Vinci. Η ζωγραφιά του ανθρώπινου σώματος, δίχως ανατομικές γνώσεις, δεν μπορεί να είναι πιστή. Διότι το χέρι πρέπει να ακολουθεί αόρατες γραμμές για το μάτι. Επιπλέον, η πολυπλοκότητα του εσωτερικού δεν εμφανίζεται παρά μόνο επιφανειακά πάνω στο δέρμα. Υπάρχει μία νοητική προβολή και η ανακατασκευή της χρειάζεται περισσότερες γνώσεις από αυτές που διαθέτει η απλή παρατήρηση. 

Γι’ αυτό το λόγο οι ρομποτικές κινήσεις είναι ένα τόσο ισχυρό εργαλείο για την επίλυση του γενικού προβλήματος της ανθρώπινης κίνησης. Δεν πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζουμε αρνητικά αυτή την ορθολογική προσέγγιση του ανθρώπινου στοιχείου. Σε τελική ανάλυση, ο ίδιος ο χορός ως μνήμη κίνησης αποτελεί ένα πρακτικό παράδειγμα της αποτελεσματικότητας της κωδικοποίησης των κινήσεων.

Οι κινήσεις που εκτελούνται στη μπάρα, στο κέντρο και στη διαγώνιο δεν είναι μόνο ριζικά διαφορετικές αλλά και συμπληρωματικές. Δεν προσπαθούν μόνο να κανονικοποιήσουν μία δυναμική δομή που παραμένει ανοιχτή. Αναζητούν τις ιδιομορφίες που χαρακτηρίζουν την πολλαπλότητα του χορού. 

Οι ρομποτικές κινήσεις χρησιμοποιούν ως μοντέλο του κόσμου τον ίδιο τον κόσμο, καθώς το ανέδειξε ο Brooks. Με αυτόν τον τρόπο αναλύουν πιο βαθιά την ανθρώπινη κίνηση και ενεργοποιούν αποτελεσματικότερα τον εγκέφαλο, ως κινητήρια δύναμη πλέον. 


Ν. Λυγερός

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Από την αξία στο κόστος



Ο John Kenneth Galbraith στο βιβλίο του με τίτλο Ταξίδι στο χρόνο της οικονομίας γράφει: «Η ανοησία, όταν μάλιστα διαθέτει γόητρο, μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας στην οικονομική ζωή».

Αν συνδυάσουμε αυτήν τη φράση με το ρητό του Albert Einstein, τότε κατανοούμε τις τεράστιες διαστάσεις που παίρνει. Διότι όπως συνεχίζει ο ίδιος ο Galbraith «Σε μεγάλο βαθμό, η ένδυση παραμένει σήμερα -ίσως περισσότερο απ’ ό,τι η μάθηση ή η ευφυΐα- πρωταρχικό σύμβολο κοινωνικής θέσης και διάκρισης». Το χιούμορ αυτής της παρατήρησης γίνεται πιο έντονο, όταν αντιληφθεί κανείς ότι η παραγωγή υφασμάτων είναι σε φάση να γίνει μονοπώλιο μέσω του περίπλοκου καπιταλιστικού συστήματος, πρώην κομμουνιστικού.

Η αλλαγή φάσης μεγέθυνε το φαινόμενο της επέκτασης. Και έχουμε ως γενική συνέπεια ότι τα ίδια άτομα που προσέχουν τόσο πολύ την ένδυση, παραπονιούνται για την ενέλεγκτη εξέλιξη της οικονομίας. Κανείς δεν υποστηρίζει οικονομικά το κράτος του και, βέβαια, το κράτος του το ανταποδίδει. Φαίνεται ότι κανείς δεν γνωρίζει τη θεωρία καταστροφών του Thorn, αλλά ούτε και την απλοϊκή θεωρία των dominoes του Kissinger. Ο καθένας το παλεύει όπως ξέρει και μπορεί, δίχως αποτέλεσμα βέβαια, εφόσον κανείς δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στο ρεύμα όταν θεωρεί τον εαυτό του μοναδικό. 

Στις Ινδίες και στο Πακιστάν όπου παλιά ο Gandhi είχε χρησιμοποιήσει στρατηγικά και αποτελεσματικά την ένδυση ως αντιστασιακό σύστημα, η παραγωγή είχε καταρρεύσει. Κατά συνέπεια, η φτώχεια ακολουθεί και τον ρυθμό ανάπτυξης της εισβολής. Όπως ο καθένας θεωρεί ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα μόνος του, δεν κάνει τίποτα και η αδράνεια του συμβάλλει στην ολοκλήρωση του συστήματος.

Το να μην υπάρχει κυρίαρχη στρατηγική, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει στρατηγική. Η θεωρία παιγνίων του Nash είναι ξεκάθαρη πάνω σε αυτό το σημείο. Κι όμως τα λάθη συνεχίζονται. Το πρόβλημα, όπως το εξηγεί και ο Galbraith, προέρχεται από το δόγμα της σταθερότητας ενός συστήματος που τείνει προς σοβαρή αστάθεια διότι έχει ενσωματωμένα επαναλαμβανόμενα επεισόδια καταστροφής. Στην αρχή, τα ονόμασαν κρίσεις ή πανικούς. Μετά, το σύστημα τα μετέτρεψε, μόνο γλωσσικά βέβαια, σε υφέσεις. Ύστερα, σε κάμψεις ή ακόμα αναπτυξιακές προσαρμογές. Και ακόμα χειρότερα σε μόνιμη ισορροπία με υποαπασχόληση. 

Δεν είναι ο σκοπός εδώ να μελετήσουμε την αρχική αλλαγή, αλλά πώς να μην αναφέρουμε την εύστοχη παρατήρηση του Galbraith: «Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος σωστά αποκλήθηκε ο Μεγάλος Πόλεμος· ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η τελευταία του μάχη.» Η μεγάλη αλλαγή συνθηκών για την οικονομία γίνεται με την παγκοσμιοποίηση των γεγονότων. Οι ειδικοί το ξέρουν εδώ και χρόνια, μάταια όμως.

Διότι τα άτομα συνεχίζουν να ποθούν τα ίδια μέσω της βέλτιστης λύσης στο ατομικό επίπεδο δίχως να δίνουν βάρος στην ολική ανάδραση. Ακόμα και δίχως αξίες, αξίζουμε αυτό που είμαστε και τίποτα περισσότερο.


Ν. Λυγερός

Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2009

ΔΙΑΤΑΓΗ ΚΑΤΣΙΜΗΤΡΟΥ

-->

30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Λήξαντος του προκαλυπτικού αγώνος, από σήμερον η Μεραρχία κατέχει την ωργανωμενην τοποθεσίαν δι' όλων των δυνάμεών της.
Επί της τοποθεσίας ταύτης θα δοθή ο αποφασιστικός αγών προς τον εχθρόν.
Ο αγών θα διεξαχθή μετά πείσματος και επιμονής ακαταβλήτου.
 Άμυνα καρτερά επί των θέσεών μας μέχρις εσχάτων.

Ουδεμία ιδέα εις ουδένα να υπάρχη περί υποχωρήσεως.
Μέχρι τούδε τα προκαλυπτικά τμήματα συνεπτύσσοντο συμφώνως τω σχεδίω Υποχωρητικού Ελιγμού.
Ήδη πάντες, από του Στρατηγού Διοικητού της Μεραρχίας μέχρι και του τελευταίου στρατιώτου, θα αγωνισθώμεν επί των θέσεών μας.
 Και εν ανάγκη θα πέσωμεν όλοι υπερασπιζόμενοι αυτάς ...

Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009

Πλάτωνος Σκέψεις, "εκτίμηση παραγόντων κατά την απόφαση"



O Πλάτωνας για την τέχνη της απόφασης, όπως συμπεραίνεται από σκέψεις του ιδίου σε διάφορα κείμενά του :


Στον «Φαίδωνα» ομιλεί για την αρμονία, η οποία είναι σύνθεση των στοιχείων της (93α), έτσι και η απόφαση είναι μία αρμονική σύνθεση των παραγόντων της προς ένα σκοπό.
Οι παράγοντες όμως αυτοί που θα συνθέσουν την τελική απόφαση προκύπτουν από εμπεριστατωμένη έρευνα, η οποία ιδιαίτερα τονίζεται στον «Σοφιστή», προκειμένου να προσδιοριστεί η ουσία του όντος (243d), δηλαδή έρευνα επί της ουσίας των πραγμάτων.

Έρευνα όμως επί της ουσίας επιδέχονται μόνον τα πράγματα που υπάρχουν και επομένως η απόφαση του ηγέτη πρέπει να βασίζεται επί των υπαρκτών και όχι επί ανυπάρκτων μη όντων πραγμάτων, από τα οποία όπως τονίζεται επίσης στον «Σοφιστή», πρέπει να είναι μακράν ο νους (237a) του ηγέτη, διότι τότε η απόφαση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, αλλά και καταστροφές δύναται να επιφέρει.
Επίσης στον «Σοφιστή» ο Πλάτωνας τονίζει την αξία της αρχής της έρευνας (218b, 242b) Στη διαδικασία της απόφασης πρωταρχική σημασία έχει ο σχεδιασμός της έρευνας για τη συγκέντρωση πληροφοριών επί των παραγόντων που την επηρεάζουν.

Συνεχίζοντας ο Πλάτωνας να εκθέτει τις σκέψεις του στον «Σοφιστή» θα πει ότι για πολλά πράγματα πρέπει να σκεφθούμε, αλλά τώρα πρέπει να μελετήσουμε τον πιο μεγάλο και πρωταρχικό (243d) παράγοντα για να ληφθεί η ορθή απόφαση, διότι στη μελέτη και στην ανάλυση των παραγόντων υπάρχει ιεράρχηση προτεραιότητας και σημαντικότητας και ο ηγέτης πρέπει να έχει την ικανότητα να διακρίνει αυτή, ώστε να μη παρασυρθεί στην απόφασή του από το πλήθος άλλων δευτερευόντων και τριτευόντων παραγόντων.

Η επιλογή του «αρχηγικού» παράγοντα, που ο ηγέτης θα στηρίξει την απόφασή του απαιτεί οξυδέρκεια και ευρύτητα διάνοιας, απαιτεί ένα νου στρατηγικό και τακτικό ταυτοχρόνως, ώστε να μπορεί να ξεχωρίζει τα μεγάλα από τα μικρά. 

Τις παραπάνω σκέψεις του ο Πλάτωνας θα συμπληρώσει με αυτές στον «Τίμαιο», τονίζοντας την αξία του θεμελιώδους και του βασικού παράγοντα στην απόφαση, ο οποίος υπάρχει αξιωματικά χωρίς «γέννηση», δηλαδή χωρίς προηγούμενη άλλη αξία (286).
Συνεχίζοντας με τον διαχωρισμό των στοιχείων σε μόνιμα και μεταβλητά ως και με τον προσδιορισμό των αιτίων που μεταβάλλουν τα μεταβλητά στοιχεία, προκειμένου εκ των προτέρων να γνωρίζει εάν το συμπέρασμά του θα είναι μόνιμο ή μεταβλητό.

Αλλά και από τα άπειρα πληροφοριακά στοιχεία που παρουσιάζονται στην έρευνα, πρέπει να επιλέγονται τα άριστα για να ληφθεί η ορθή απόφαση (54a).
Αυτή η διαδικασία της έρευνας και συλλογής πληροφοριών και της ανάλυσής τους, προς σύγκριση και ερμηνεία  προς εξαγωγή συμπεράσματος και λήψη της απόφασης, απαιτεί τάξη και σειρά προτεραιότητας, ώστε όλοι οι παράγοντες να εξετασθούν και να έχουν τον λόγο τους όπως λέει ο Πλάτων στον «Ευθύδημο» (301e).

Η τάξη και η σειρά αυτή θα είναι επαινετική και η απόφαση θα επιτύχει τον σκοπό της όταν, όπως λέγεται στον «Πολιτικό», είναι συγχρόνως και αντιστρεπτή, δηλαδή εάν αρχίζοντας από το τέλος φθάνουμε στην αρχή, όπως ακριβώς συμβαίνει στην υφαντική τέχνη, που ξηλώνοντας το ύφασμα φθάνουμε στην αρχή της ύφανσης (280b).

Στους «Νόμους» διατυπώνεται ότι, οι αποφάσεις του ηγέτη πρέπει να είναι εντός του συνολικού έργου της πολιτείας, αφού λαμβάνονται υπ΄όψη οι προτάσεις απ΄όλες τις αρχές και τις διοικήσεις της πόλης (768d).

Οι αποφάσεις του ηγέτη δεν αφορούν μόνο το «τώρα», έχουν και μελλοντική προοπτική, η οποία βεβαίως προκύπτει από τη μελέτη και την ανάλυση των δεδομένων του «τώρα».

Αυτή την επιστήμη της μελλοντολογίας, ο Πλάτων στον «Λάχη» αποδίδει ότι ταιριάζει κάλλιστα στη στρατηγική, διότι τα έργα του πολέμου απαιτούν να προβλέπουν τα άλλα καθώς και εκείνα που πρόκειται να συμβούν.

Θέτει μάλιστα τη στρατηγική ανώτερη της μαντικής, γιατί γνωρίζει καλύτερα τα πράγματα του πολέμου και όσα γίνονται και όσα θα γίνουν (198d-199a).

Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2009

Παναγιώτης Κονδύλης, αποσπάσματα



«Θα ήταν μεγάλο λάθος να θεωρήσει κανείς τις εσωτερικές αντιφάσεις και διαμάχες, που σημαδεύουν βαθειά το τουρκικό έθνος, ως παράγοντα με αναγκαστικά αρνητική επίδραση πάνω στο γεωπολιτικό του δυναμικό. Οι εσωτερικές τριβές και αντιφάσεις σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις θέτουν σε κίνηση μιαν χειμαρρώδη επεκτατική ορμή. 
Μάζες μισοχορταμένων ή μισοπεινασμένων, ικανών να φανατισθούν και να πεθάνουν, ζυμωμένων ακόμα με τις πατριαρχικές αξίες – μάζες τέτοιες, καθοδηγούμενες από ξεσκολισμένες, μακροπρόθεσμα και ψυχρά σκεπτόμενες διπλωματικές και στρατιωτικές ελίτ, αποτελούν όργανο επέκτασης πολύ προσφυέστερο από ένα πλαδαρό κοινωνικό σώμα αιωρούμενο γύρω από τον μέσο όρο μιας γενικής ευημερίας, όπου ύψιστη αποστολή της πολιτικής ηγεσίας είναι ακριβώς να εγγυάται τη διατήρηση αυτού του μέσου όρου και αυτής της πλαδαρότητας.»
«Αποτελεί κεφαλαιώδες σφάλμα στρατηγικής εκτιμήσεως να μη θεωρείται ως πηγή της αύξουσας τουρκικής πίεσης πάνω στην Ελλάδα η συνεχής διεύρυνση της διαφοράς ανάμεσα στο γεωπολιτικό δυναμισμό των δύο χωρών, αλλά να αποδίδεται ο δυναμικός τουρκικός επεκτατισμός στον «οθωμανισμό», στον «ασιατικό χαρακτήρα» της Τουρκίας κτλ., οπότε εξάγεται το συμπέρασμα ότι μόλις η Τουρκία (ακολουθώντας το δικό μας φωτισμένο παράδειγμα) ξεπεράσει αυτούς τους «εθνικιστικούς αταβισμούς», πάρει τον «ευρωπαϊκό δρόμο» και υποκαταστήσει τις στρατιωτικές με τις οικονομικές δραστηριότητες, τότε αυτόματα θα εκλείψει και η απειλή εκ μέρους της. 
Όλο και περισσότεροι σκέπτονται στην Ελλάδα μ’ αυτόν τον τρόπο, έχοντας την εντύπωση ότι έτσι τάχα ξεπερνούν τις εθνικιστικές αντιπαραθέσεις και σε αντίθεση με τα αδιέξοδα εθνικιστικά ιδεολογήματα προτείνουν ρεαλιστικές λύσεις. (…) Βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα οι εθνικιστές που πιστεύουν ότι η αντίθεση Τουρκίας και Ελλάδας είναι αγεφύρωτη παρά όσοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε και να τελειώσει με την «ευρωπαϊκή» και οικονομιστική λύση –έστω και αν οι πρώτοι οδηγούνται στη διάγνωσή τους από ψευδείς προϋποθέσεις.»
«Ανεξαρτήτως του τι κάνουν δημογραφικά φθίνοντες και καλομαθημένοι πληθυσμοί σε ανίσχυρες χώρες όπου οι εθνικιστικές κορώνες συχνά εξυπηρετούν απλώς την ανάγκη ψυχικών υπεραναπληρώσεων – μάζες νεαρών ανθρώπων σε χώρες με μεγάλο γεωπολιτικό δυναμικό κατά κανόνα ενστερνίζονται αυθόρμητα και ειλικρινά τα επεκτατικά συνθήματα. Στη συγκαιρινή μας Τουρκία δεν υπάρχει η παραμικρή σοβαρή ένδειξη ότι τμήματα του λαού αποδοκιμάζουν με οποιονδήποτε τρόπο την εξωτερική πολιτική των κυβερνήσεών του, και ιδιαίτερα στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Δεν μου είναι γνωστή καμμία ομαδική διαμαρτυρία για την εκδίωξη του ελληνικού στοιχείου από την Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την Τένεδο.
Αυτό διόλου δεν σημαίνει ότι κάθε Τούρκος μισεί κάθε Έλληνα, το ίδιο όπως διόλου δεν μισεί προσωπικά κάθε Έλληνας τον κάθε Σκοπιανό όταν του αρνείται το δικαίωμα να ονομάζει το κράτος του «Μακεδονία». Πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα, γι’ αυτό και υποπίπτουν σε μια σοβαρή οφθαλμαπάτη όσοι μετά από μια εγκάρδια προσωπική επαφή ή μετά από μιαν κοινή μπουζουκοκατάνυξη με Τούρκους βγάζουν εσπευσμένα πολιτικά συμπεράσματα – χωρίς βέβαια να έχουν ποτέ αποσπάσει από τους συνομιλητές, συμπότες ή συμπαίκτες τους μια δεσμευτική δήλωση υπέρ μιας συγκεκριμένης ελληνικής και εναντίον, μιας συγκεκριμένης τουρκικής θέσης.
Η αρχή ότι «οι λαοί δεν έχουν να μοιράσουν τίποτε μεταξύ τους» αποτελεί εφεύρεση όχι των λαών, αλλά των διανοουμένων, γι’ αυτό άλλωστε δεν αποσύρεται ποτέ, όσο και την διαψεύδει η εμπειρία. Αντίθετα η εμπειρία μεθερμηνεύεται κατάλληλα, έτσι ώστε να παραμένει αλώβητη ή αρχή.»
«Η τιθάσευση της Τουρκίας μέσω της ένταξής της στην «Ευρώπη» συνδέεται στενά με τις ελπίδες και με τα σφάλματα της ελληνικής πολιτικής. Το πόσο φρούδες είναι οι ελπίδες το ομολογεί συνεχώς και άθελά της η ίδια η ελληνική πλευρά , όταν από τη μια μεριά ισχυρίζεται ότι η αποδοχή των «ευρωπαϊκών αξιών» θα κάνει την Τουρκία «πολιτισμένο» και φιλειρηνικό κράτος, ενώ συνάμα από την άλλη είναι υποχρεωμένη να διαπιστώνει στην πράξη ότι οι Ευρωπαίοι φορείς των «αξιών» τις μεταχειρίζονται πολύ επιλεκτικά και τις προσπερνούν με άνεση οπότε το κρίνουν συμφέρον. Άρα η αποδοχή των «ευρωπαϊκών αξιών» δεν φαίνεται να βελτιώνει καθ’ εαυτήν τα ήθη. 
Τα σφάλματα πάλι, προκύπτουν από μιαν κακή εκτίμηση της σημασίας της «Ευρώπης» για την ανερχόμενη Τουρκία. Επειδή η Ελλάδα, αδυνατώντας να σταθεί μοναχή στα πόδια της, περιμένει τα πλείστα ή τα πάντα από άλλους, τείνει εύλογα να προβάλει τη δική της κατάσταση και διάθεση στην κατάσταση και διάθεση άλλων, νομίζοντας π.χ. ότι η «Ευρώπη» έχει για την Τουρκία την ίδια απόλυτη σημασία όσο για την Ελλάδα.»  
Και κλείνει ο Κονδύλης το σχετικό κεφάλαιο με κάποιες απαισιόδοξες επισημάνσεις:
«Το σημερινό δίλημμα» (σ.σ. θυμίζω ότι τα γράφει το 1997) «είναι αντικειμενικά τρομακτικό και ψυχολογικά αφόρητο: η ειρήνη σημαίνει για την Ελλάδα δορυφοροποίηση και ο πόλεμος σημαίνει συντριβή (σ.σ. εννοεί αν δεν ληφθούν τα πολιτικά και στρατιωτικά μέτρα που προτείνει). Η υπέρβαση του διλήμματος αυτού, η ανατροπή των σημερινών γεωπολιτικών και στρατηγικών συσχετισμών απαιτεί ούτε λίγο ούτε πολύ την επιτέλεση ενός ηράκλειου άθλου, για τον οποίο η ελληνική κοινωνία, έτσι όπως είναι, δεν διαθέτει τα κότσια. 

"Στο βαθμό όπου η Ελλάδα θα καθίσταται ανεπαίσθητα γεωπολιτικός δορυφόρος της Τουρκίας, ο κίνδυνος πολέμου θα απομακρύνεται, οι ψευδαισθήσεις θα αβγατίζουν και η παράλυση θα γίνεται ακόμα ηδονικότερη, εφ' όσον η υποχωρητικότητα θα αμείβεται... με αμερικανικούς και ευρωπαϊκούς επαίνους, που τους χρειάζεται κατεπειγόντως ο εκσυγχρονιζόμενος Βαλκάνιος...".


Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009

Ερμητικά κείμενα



«Οι αρχές της Αλήθειας είναι επτά: εκείνος που το καταλαβαίνει αυτό τέλεια, κατέχει το μαγικό κλειδί, που με αυτό οι Πύλες του ναού θα ανοίξουν». 

«Το Πάν είναι ο Λόγος. Το σύμπαν είναι Νοητικό».(Πρώτη Αρχή)
«Όπως είναι πάνω είναι και κάτω. Όπως είναι κάτω είναι και πάνω». (Δεύτερη Αρχή)
«Τίποτε δεν είναι ακίνητο όλα δονούνται». (Τρίτη Αρχή)
«Όλα είναι δυαδικά, όλα έχουν δύο πόλους. Όλα είναι ένα ζεύγος αντιθέτων, τα άκρα αγγίζονται».(Τέταρτη Αρχή)
«Όλα ρέουν και πάλι ρέουν. Όλα έχουν περιόδους ακμής και παρακμής, ανόδου και καθόδου. Όλα κινούνται σαν εκκρεμές. Το μέτρο της κίνησης προς τα δεξιά είναι όμοιο με αυτό της κίνησης προς τα αριστερά. Ο ρυθμός είναι η εξίσωση τους». (Πέμπτη Αρχή)
«Κάθε αιτία έχει το αποτέλεσμα της. Κάθε αποτέλεσμα έχει μια αιτία, όλα γίνονται σύμφωνα με τον Νόμο».(Έκτη αρχή)
«Η γέννηση υπάρχει παντού. Όλα έχουν μια αρσενική και μια θηλυκή αρχή. Η γέννηση εκδηλώνεται σε κάθε επίπεδο».(Έβδομη Αρχή)

Μέχρι χθες οι μεγαλύτεροι φιλολογικοί κριτικοί αρνούνταν την αυθεντικότητα των Ερμητικών κειμένων. Αν και υπήρχαν μαρτυρίες φιλοσοφικών αυθεντιών συγκεκριμένα του Ιάμβλιχου που ανέφερε ότι ο Πυθαγόρας και ο Πλάτων κατά την επίσκεψή τους στην Αίγυπτο «διάβασαν» τις στήλες του Ερμή με την βοήθεια των ιερέων, τα κείμενα αυτά δεν γινόταν πιστευτά μέχρι που ανακαλύφθηκαν αποσπάσματα πάνω σε αιγυπτιακά μνημεία και τάφους των πρώτων δυναστειών.

Ο Ποίμανδρος που υπάρχει σήμερα είναι η σύνοψη ενός των βιβλίων του Θώτ ή Ερμή Τρισμέγιστου, από ένα πλατωνιστή της Αλεξάνδρειας. Τον 3ο μ.χ αιώνα ένας Ιουδαίος καβαλιστής αναμόρφωσε το κείμενο και ονομάστηκε η Γένεση του Ενώχ. Ένα βιβλίο που εξαφανίστηκε το προηγούμενο αιώνα. Ο Κλήμης της Αλεξάνδρειας ένας από τους πατέρες της εκκλησίας αναφέρει ότι τα σαράντα δύο ιερά βιβλία της Αιγύπτου αποτελούσαν μέρος των βιβλίων του Ερμή.

Ο Νεοπλατωνικός Ιάμβλιχος στηρίζεται στην αυθεντία του Αιγυπτίου ιερέα Αβαμμών και αποδίδει χίλια διακόσια βιβλία στον Ερμή τον Τρισμέγιστο. Ο Διογένης ο Λαέρτιος αποδίδει μια ηλικία 48.863 χρόνων πρίν από την εποχή του Μέγα Αλεξάνδρου στα βιβλία του Ερμή και των ιερών αρχείων των Αιγυπτίων. Η ιστορία του Θώτ ή Ερμή του Τρισμέγιστου χάνεται πίσω στον χρόνο και στον πολιτισμό της μυθικής κόκκινης Αιγύπτου. Πολιτισμός που έφτασε στο απόγειο του πρίν από τον τελευταίο καταποντισμό της Ατλαντίδας. Ο Ερμής ο Τρισμέγιστος ήταν εκείνος που δίδαξε στους ανθρώπους όλα όσα γνωρίζουν και ήταν ο ιδρυτής των μυστηρίων. Οι πρώτοι μαθητές του Ερμητισμού υιοθέτησαν τα ονόματα των δασκάλων τους και αυτή η συνήθεια πέρασε από γενιά σε γενιά μυημένων μέχρι την ιστορική εποχή.

Ο Ερμής ήταν το έμβλημα του Λόγου που δημιουργεί και ερμηνεύει τα πάντα. Τα βιβλία του Ερμή ήταν μια σύνθεση ενός πανάρχαιου δόγματος κάτω από την εξωτερική αιγυπτιακή μορφή. Η παράδοση αυτή είναι η αρχαιότερη παράδοση που έχουμε στην Δύση.

Ο πραγματικός σπουδαστής όμως δεν πρέπει να ξεγελιέται από την φρασεολογία αυτών των μεταφράσεων και να πιστέψει ότι οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι αρχαίοι Έλληνες μιλούσαν και αναφέρονταν επιπόλαια, σε κάθε στιγμή των συζητήσεων τους στο Υπέρτατο Όν, όπως συμβαίνει σε κάθε σελίδα αυτών των μεταφράσεων. Κανένα Ερμητικό έργο γραμμένο από Αιγυπτίους δεν θα μιλούσε για τον ένα συμπαντικό θεό των μονοθεϊστικών συστημάτων. Για τους Αιγυπτίους ο κάθε θεός ήταν ο «ένας ζών και μοναδικός θεός».

Ο μονοθεϊσμός τους ήταν καθαρά γεωγραφικός. Ο Αιγύπτιος της Μέμφιδος διακήρυσσε την μοναδικότητα του Φθά και ο αιγύπτιος της Θήβας την μοναδικότητα του Άμμωνα. Ο ένας θεός δεν είναι παρά ο θεός της πόλης και δεν αποκλείει την ύπαρξη ενός θεού της γειτονικής πόλης. Οι Αιγύπτιοι δεν μιλούσαν για τον ένα θεό που είναι αδιάγνωστος αλλά για τους μοναδικούς θεούς τους. Βάση αυτού του χαρακτηριστικού κρίνεται η αυθεντικότητα των Ερμητικών κειμένων.

Το Κηρύκειο ήταν ένα χαρακτηριστικό σύμβολο του Ερμητισμού που πάνω του οι μυημένοι μπορούσαν να αναγνωρίσουν τους επτά νόμους του σύμπαντος. Αυτοί οι επτά νόμοι συσχετίζονταν με τα επτά κλειδιά ερμηνείας, τα οποία χρησιμοποιούνταν για κάθε σύμβολο, Μύθο ή αλληγορία. Το αστρολογικό, θρησκευτικό, ιστορικό, μαθηματικό, γεωμετρικό, ψυχολογικό, γλωσσολογικό και τέλος φυσιολογικό. Επίσης σχετίζονται με τους επτά φορείς της συνείδησης ενός ανθρώπου που τόσο συχνά βλέπουμε με τα δικά τους σύμβολα στις αιγυπτιακές αναπαραστάσεις.

Λέγεται ότι στον τάφο του Ερμή του Τρισμέγιστου βρέθηκε ένας σμαραγδένιος πίνακας. Σε αυτόν εκτός από το κείμενο υπήρχαν χαραγμένα δύο χέρια. Το ανυψωμένο δεξί χέρι αναφερόταν με την λέξη «Λύσε» και το αριστερό που έδειχνε κάτω με την λέξη «Συμπύκνωσε». Δεν είναι τυχαίο που οι ρίζες της αλχημείας βρίσκονται στην αρχαία Αίγυπτο. Στην σκέψη των προσωκρατικών βλέπουμε μια προσπάθεια ερμηνείας του κόσμου κάτω από το Ερμητικό πνεύμα. Πολλοί από τους προσωκρατικούς ήταν πιθανόν μυημένοι στα μυστήρια της Αιγύπτου. Με τους προσωκρατικούς είναι που ξεκινά η εκλαΐκευση των μυστηρίων στην Δύση. Αρχίζει μια διαδικασία κατανόησης του κόσμου. Το πέρασμα από την μυθική στην φιλοσοφική αντίληψη του κόσμου.

Σε όλες τις φιλοσοφικές σχολές που ακολούθησαν βλέπουμε μια ανάπτυξη αυτών των αρχών με κέντρο τον άνθρωπο, την πόλη και τον κόσμο. Τις βλέπουμε στον «Κόσμο των ιδεών» και στην Αθανασία της ψυχής του Πλάτωνα. Τις βλέπουμε στην Φυσική των Στωικών με το εύρημα του «μικρόκοσμου» και «μακρόκοσμου», όπως στον μακρόκοσμο έτσι και στον μικρόκοσμο, «όπως πάνω έτσι και κάτω», στην φιλοσοφία των Νεοπλατωνικών και στο ξεδίπλωμα του κόσμου από το φως στο σκοτάδι, στην φιλοσοφία της Αναγέννησης που έφερε στο φώς όλη την παράδοση της αρχαιότητας και παντού την εποχή εκείνη άκουγες «Γνώρισε τον εαυτό σου ω θεία γενιά ντυμένη την όψη του ανθρώπου».

Η Φιλοσοφία από τα χρόνια των προσωκρατικών έγινε η γέφυρα μεταξύ του μυστηρίου και του ανθρώπινου λόγου. Μια λέξη που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Πυθαγόρα. Αυτός ήταν ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των αρχαίων Ορφικών μυστηρίων, που είχαν τις ρίζες τους στην Αίγυπτο και της Εσωτερικής φιλοσοφίας μέχρι σήμερα. Σε κάποιο μυητικό ιερό στην αρχαία Ελλάδα αναγραφόταν «Ότι υπήρξε, υπάρχει και θα υπάρχει». Τα μυστήρια απλώς εξαφανίστηκαν από την επιφάνεια της γης μόνο για κείνους που δεν μπορούν να δουν. Ο κύκλος του Λόγου έκλεισε και μια άλλη εποχή γεννιέται. Μια εποχή που η αντίληψη θα δώσει την θέση της στην Γνώση.

Ο Ερμής έλεγε «Η Γνώση διαφέρει από την αντίληψη, γιατί η αντίληψη είναι για τα πράγματα που την περιβάλλουν, αλλά η Γνώση είναι το τέλος της αντίληψης.»

Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009

Η αριστοτελική 'εισβολή' στον μεσαίωνα



Τον σημαντικότερο ρόλο στην εισαγωγή του έργου και των ιδεών του Αριστοτέλη στην μεσαιωνική Ευρώπη, έπαιξε η αραβική επίδραση.

Η ιουδαϊκή φιλοσοφία, που είχε επηρεασθεί από την αραβική σκέψη, υπήρξε ένας από τους συντελεστές διάδοσης της αριστοτελικής σκέψης στη μεσαιωνική θεολογία. Η ‘εισβολή’ της αριστοτελικής φιλοσοφίας θα οδηγήσει σε ‘‘αψιμαχίες, οι οποίες έληξαν σε ένα διακανονισμό κατόπιν διαπραγματεύσεων’’.

Στην Ευρώπη του 13ου αιώνα, ο αριστοτελισμός προσλαμβάνεται με τρεις τρόπους: μέσα από το έργο του Θωμά του Ακινάτη –κορυφαία έκφραση της απόπειρας συγκερασμού λόγου και πίστης-, μέσα από το έργο του Σίζερ – με το οποίο ο Λόγος αναβαθμίζεται σε βαθμό που να προκαλέσει αντίδραση και μέσα από την αντιπαράθεση με τον αριστοτελισμό –με κύριο εκπρόσωπο τον Bonaventura, ο οποίος εκφράζει νεοαυγουστιανές θέσεις.

Ο –μυστικιστής- άγιος Bonaventura δίδαξε φιλοσοφία στο Παρίσι και έγινε αρχηγός του τάγματος των Φραγκισκανών. Στηρίζεται στις βασικές ιδέες του Αυγουστίνου, θεωρεί επικίνδυνη τη διάδοση της νέας φιλοσοφίας, επιζητεί τον αυστηρό έλεγχό της. Στη γλώσσα του χρησιμοποιεί αριστοτελικούς όρους, όμως, κομβικά σημεία στο σύστημά του είναι η Θεία Φώτιση, η σχέση μίμησης των όντων προς τον Θεό, η εκ του μηδενός δημιουργία, ο παραδειγματισμός. Είναι απαισιόδοξος για την ικανότητα του ανθρώπινου Λόγου να γνωρίσει την αλήθεια χωρίς τη Θεία Φώτιση.

Η νόηση βρίσκει ό,τι κατανοεί στον ίδιο τον εαυτό της. Ό,τι κατανοεί, όμως, έχει ληφθεί από τον Ένα -δεν έχει σχηματισθεί από τα αισθητηριακά δεδομένα. Πάντως, το σύστημα του Bonaventura, παρά τα τρωτά του σημεία, μπορούσε να αμφισβητηθεί μόνο από όσους αρνούνταν τα βασικά αξιώματα της χριστιανικής παράδοσης.

Ο Θωμάς ο Ακινάτης, κατανόησε περισσότερο από τον -'δάσκαλό' του- Αλβέρτο τον Μέγα τη σπουδαιότητα της γνώσης των έργων του Αριστοτέλη και των Αράβων υπομνηματιστών. Ήταν η εποχή που τα επαιτικά μοναχικά τάγματα υπερίσχυαν (σε σύγκριση με τους βενεδικτίνους μοναχούς), ο φεουδαρχικός κόσμος υποχωρούσε , νέες κοινωνικές τάξεις εμφανίζονταν και τα συγκεντρωτικής διοίκησης βασίλεια που οργανώνονταν παράλληλα με την αυτοκρατορία αντιδρούσαν –όπως κι αυτή- στην παπική εξουσία.

Έπρεπε να αποφευχθεί η παντελής ρήξη εθνικής σοφίας - χριστιανικής πίστης. Στη ιδέα της ‘διπλής αλήθειας’ –που κανένας αβερροϊστής δεν εξέφραζε ξεκάθαρα αλλά που εμφανιζόταν ως λογική συνέπεια διασπαστικών τάσεων- ο Θωμάς ο Ακινάτης αντιτάσσει το ουσιώδες θέμα της αρμονίας μεταξύ πίστεως και ορθού λόγου.

Κάθε τι γνωστό δεν είναι απαραίτητα πιστευτό. Είναι έγκυρη η γνώση ‘‘του αβοήθητου από τον Θεό ανθρώπου’’. Όμως η γνώση προσφέρει στην ιερή διδασκαλία θεμελιώδεις προϋποθέσεις, που αφορούν τον Θεό, τον άνθρωπο και τον κόσμο, όπως και η μέθοδος σκέψεως.
‘‘Ο άνθρωπος μέσω της παρατήρησης και του Λόγου μπορούσε να φτάσει σε βέβαιη γνώση’’.

Ο Θωμάς δέχεται μια αλήθεια -όχι διπλή. Επίσης, δεν παραδέχεται τον πλατωνικό διχασμό της πραγματικότητας. Η προσέγγισή του στη μεταφυσική του Αριστοτέλη γίνεται μέσω της γλώσσας των φυσικών επιστημών. Δημιουργεί το δικό του δόγμα:
θεμέλιος λίθος του θωμισμού είναι η διάκριση ουσίας και ύπαρξης.


‘‘Κάθε πεπερασμένο ον γίνεται από τη δράση και τη δυνατότητα• η ύπαρξη δίνει τη δυνατότητα στην ουσία να δράσει, αλλά και η ίδια η ύπαρξη περιορίζεται από αυτή τη δυνατότητα. Ο Θεός είναι το μόνο αυθύπαρκτο ον χωρίς διάκριση ανάμεσα στην ουσία και στην ύπαρξή Του… … Ο Θωμάς θα δώσει τη λύση του στην ανθρώπινη γνώση του Θεού βάσει της δικής του αντίληψης, της ουσίας και ύπαρξης. Στον Θεό οι ποιότητες της αλήθειας, της αγαθότητας, του ωραίου υπάρχουν όχι απλώς δυνάμει, όπως στα άλλα όντα αλλά στην πραγματικότητα, λόγω ακριβώς της διάκρισης ουσίας-ύπαρξης.’’

Η αγαθότητα Θεού και ανθρώπων μπορεί να βεβαιωθεί και να γίνει γνώσιμη με την αρχή της αναλογίας.

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2009

ΠΛΑΤΩΝΟΣ "ΦΑΙΔΩΝ" (Περί Ψυχής)

Το εξής τουλάχιστον φίλοι μου, είπε ο Σωκράτης, είναι σωστό να συλλογιστούμε: Αν βέβαια είναι αθάνατη η ψυχή, χρειάζεται τη φροντίδα μας όχι μόνο για τον χρόνο που διαρκεί ό,τι αποκαλούμε «ζω», αλλά για το σύνολο του χρόνου, γιατί από δω και πέρα ο κίνδυνος θα ήταν φοβερός να αμελήσει κάποιος για την ψυχή. Αν βέβαια ο θάνατος  ήταν απαλλαγή από τα πάντα,  θα αποτελούσε ανέλπιστο  δώρο για τους κακούς που, πεθαίνοντας, ταυτόχρονα με το σώμα, απαλλάσσονται και από την κακία τους μαζί με την ψυχή. 
Στην πραγματικότητα όμως,  από τη στιγμή που η ψυχή φαίνεται αθάνατη, δεν υπάρχει γι’ αυτήν καμιά άλλη δυνατότητα να ξεφύγει από τα κακά και να σωθεί από το να γίνεται  όσο το δυνατόν καλύτερη και φρονιμότερη.
Η ψυχή, βλέπετε, έρχεται στον Άδη χωρίς να έχει μαζί της τίποτε άλλο πέρα από την παιδεία και την ανατροφή της, αυτά δηλαδή που τα μέγιστα, όπως λέγεται, ωφελούν ή βλάπτουν αυτόν που τελεύτησε ήδη από το ξεκίνημα της πορείας του προς τα εκεί. Και καταπώς λέγεται, μόλις πεθάνει κάθε άνθρωπος,  ο δαίμων του καθενός, αυτό ακριβώς  που του έχει λάχει όσο ζούσε,  αναλαμβάνει να τον μεταφέρει σε ένα τόπο, όπου πρέπει να συγκεντρωθούν όλοι για να περάσουν από δίκη κι έπειτα να πορευτούν προς τον Άδη με οδηγό εκείνον που έχει ταχθεί να τους περάσει από δω προς τα εκεί. Αφού λοιπόν τους δοθεί η τύχη που τους πρέπει και παραμείνουν όσο χρόνο χρειάζεται, ένας άλλος πάλι οδηγός τους φέρνει προς τα εδώ,  μετά από πολλές και μακρές χρονικές περιόδους.
Συνεπώς η πορεία δεν είναι όπως λέει ο Τήλεφος του Αισχύλου. Εκείνος λέει ότι απλή είναι η ατραπός που φέρνει στον Άδη, εμένα όμως δεν μου φαίνεται πως είναι ούτε απλή ούτε μία, γιατί τότε δεν θα χρειαζόταν  καν οδηγούς, εφόσον δεν θα μπορούσε κανείς να ξεστρατίσει, αν η οδός ήταν μία. Στην πραγματικότητα  λοιπόν φαίνεται πως έχει και σταυροδρόμια και τρίστρατα πολλά. Και μιλώ με βάση τις ενδείξεις από τις ιερές τελετές και τα έθιμα.
Η ψυχή λοιπόν που διαθέτει ευπρέπεια και φρόνηση  ακολουθεί υπάκουα και δεν αγνοεί τι της συμβαίνει. Εκείνη όμως που είναι παθιασμένη με το σώμα, όπως ακριβώς  εξέθεσα προηγουμένως,  βρίσκεται για πολύ χρόνο σε έξαψη σχετικά με το σώμα και τον ορατό τόπο, και μετά  από πολλή αντίσταση και πολλές δοκιμασίες, με καταναγκασμό και με δυσκολία, προχωρεί, οδηγημένη από τον δαίμονα που την έχει αναλάβει.
Όταν φθάνει εκεί όπου είναι ήδη οι άλλες,  την ακάθαρτη ψυχή που έχει κάνει κάτι κακό, που έχει αγγίξει αίμα  άδικα ή έχει διαπράξει  ανάλογα εγκλήματα, τα οποία να είναι αδέλφια των άλλων και έργα αδελφών ψυχών,  ο καθένας την αποφεύγει και απομακρύνεται από αυτήν και δεν θέλει να γίνει ούτε συνταξιδιώτης ούτε  οδηγός της,  κι αυτή περιπλανιέται και δεν ξέρει  που να πάει,  μέχρις ότου συμπληρωθούν κάποιοι χρόνοι,  που, όταν έρθουν, από την ανάγκη οδηγείται στη διαμονή που της πρέπει.
Εκείνη αντίθετα που πέρασε τη ζωή μέχρι τέλους αγνή και μετρημένη και έτυχε να έχει συνταξιδιώτες και οδηγούς τους θεούς, κατοικεί αμέσως η κάθε μια στον τόπο που της ταιριάζει. Και είναι πολλοί και θαυμαστοί οι τύποι  της γης, κι η ίδια η γη  δεν είναι ούτε όπως  ούτε όση τη νομίζουν εκείνοι που συνήθως μιλούν γι’ αυτήν, όπως εγώ πιστεύω απ’ όσα μου έχει πει κάποιος…………………………………………..

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

Το αμάρτημα της μητρός μου



Το αμάρτημα της μητρός μου είναι διήγημα του συγγραφέα Γεωργίου Βιζυηνού. Είναι το πρώτο διήγημα του συγγραφέα και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1883 στο περιοδικό «Εστία» (έτος Η΄, τόμος ΙΕ΄).

Η ιστορία είναι γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο. Πρόκειται για αυτοβιογραφικό οικογενειακό δράμα και τα κύρια πρόσωπα είναι δύο, ο αφηγητής και η μητέρα του. Ο χώρος που εκτυλίσσεται είναι η Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, ενώ τα γεγονότα συνέβησαν κατά την παιδική ηλικία του συγγραφέα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η αρχαΐζουσα στην αφήγηση και η δημοτική στους διαλόγους, διανθισμένη με ιδιωματικές λέξεις της ιδιαίτερης πατρίδας του.

Χαρακτηρίστηκε ως ένα καινοτόμο για την εποχή του διήγημα, από τα σημαντικότερα της ελληνικής πεζογραφίας. Επηρεασμένο από τα λογοτεχνικά ρεύματα της Δυτικής Ευρώπης, είναι το πρώτο νεοελληνικό διήγημα που αναφέρεται στο ψυχικό μαρτύριο και τη βαριά συνείδηση, διεισδύοντας σε βάθος στην ανθρώπινη ψυχή. Ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία με ζεστά συναισθήματα, ανθρωπιά και αμεσότητα. Τα τελευταία χρόνια και μάλιστα πρόσφατα το διήγημα έχει μεταφερθεί και στη σκηνή ως θεατρική παράσταση.

Πλοκή
Αρχικά ο συγγραφέας μας παρουσιάζει τα κύρια πρόσωπα του έργου, την Αννιώ, τη μοναδική αδερφή του, η οποία είναι άρρωστη, και τη χήρα μητέρα τους, η οποία είναι προσηλωμένη σ' αυτήν και παραμελεί τα τρία αγόρια της. Η αρρώστια της Αννιώς επιδεινώνεται και τελικά πεθαίνει και η μητέρα υιοθετεί μια ψυχοκόρη, που τη μεγαλώνει με υπερβολική στοργή και την παντρεύει, για να υιοθετήσει στη συνέχεια ένα άλλο, πολύ μικρό κοριτσάκι, κάτι που προξενεί την έντονη αντίδραση των αγοριών.

Στις αντιδράσεις των γιών της, η μητέρα αποφασίζει να τους αποκαλύψει το τρομερό μυστικό της: Η εμμονή της για υιοθεσία κοριτσιών οφείλεται σε ένα τραγικό γεγονός, για το οποίο νιώθει τύψεις εδώ και χρόνια. Οι ενοχές που τη βασάνιζαν ήταν επειδή η ίδια είχε καταπλακώσει άθελά της στον ύπνο της ένα από τα παιδιά της (το μοναδικό τότε κοριτσάκι της, που ήταν βρέφος) και οι υιοθεσίες είχαν ως στόχο την εξιλέωσή της και την αναπλήρωση του τραγικού κενού.

Οι τύψεις της δεν μπόρεσαν να απαλυθούν ούτε και μετά τη συγχώρεση του Πατριάρχη Ιωακείμ στην Κωνσταντινούπολη, όπου και την οδήγησε ο γιος της για να εξομολογηθεί, με την ελπίδα να γαληνέψει η ψυχή της.

Όπως χαρακτηριστικά λέει στο γιο της μετά τη συγχώρεση:
Τί νὰ σὲ 'πῶ, παιδί μου! Ὁ Πατριάρχης εἶναι σοφὸς καὶ ἅγιος ἄνθρωπος. Γνωρίζει ὅλαις ταῖς βουλαῖς καὶ τὰ θελήματα τοῦ Θεοῦ, καὶ συγχωρνᾶ ταῖς ἀμαρτίαις ὅλου τοῦ κόσμου. Μά, τί νὰ σὲ 'πῶ! Εἶναι καλόγερος. Δεν ἔκαμε παιδιὰ, γιὰ νὰ 'μπορῇ νὰ γνωρίσῃ, τί πρᾶγμα εἶναι τὸ νὰ σκοτώσῃ κανεὶς τὸ ἴδιο τὸ παιδί του!

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2009

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΟΣΙΡΙ





Σύμφωνα με την Αιγυπτιακή Μυθολογία Ο Ατού, ο Δημιουργός στην αρχετυπική του μορφή γεννά τον Σου Τεφνούτ, μετά τον Γκεμπ (Γη) μαζί με τη Νουτ (Ουρανό ) και τέλος τους Οσιρικούς Θεούς με πρωτότοκο τον Οσιρι και κατά σειρά, τον Σεθ, την Ίσιδα και την Νέφθυ δημιουργώντας την Εννεάδα της Ηλιούπολης.
Ο Όσιρις, του οποίου το όνομα είναι ελληνική μεταγραφή της αιγυπτιακής λέξης, λατρεύτηκε σε ολόκληρη την Αίγυπτο. Ανήκει στους θεούς τους Γης και σχετίζεται κυρίως με τον Διόνυσο και τον Άδη.
Γεννήθηκε στις Θήβες της Άνω Αιγύπτου κι ο Ρε μόλις έμαθε τη γέννηση του, τον κάλεσε πλησίον του και τον αναγνώρισε ως κληρονόμο του θρόνου του. Ήταν ωραίος, μελαχρινός και ψηλότερος όλων των ανθρώπων. Όταν ο πατέρας του αποσύρθηκε στον ουρανό τον διαδέχθηκε στο θρόνο της Αιγύπτου και αναγόρευσε βασίλισσα την αδελφή του Ίσιδα. Κατήργησε την ανθρωποφαγία και εκπαίδευσε τους ημιάγριους υπηκόους του στην κατασκευή γεωργικών εργαλείων. Ανήγειρε τους πρώτους ναούς, έφτιαξε τις εικόνες των Θεών, διατύπωσε την τάξη των τελετών και των οργάνων που συνόδευαν τα τραγούδια.
Επίσης ίδρυσε πόλεις και θέσπισε νόμους, θέλοντας να εκπολιτίσει και τον υπόλοιπο κόσμο. Άφησε αντιβασίλισσα την Ίσιδα και χάρις την πραότητα του, προσεταίριζε τη μία χώρα μετά την άλλη αφοπλίζοντας τους κατοίκους με τα μουσικά όργανα. Αφού επέστρεψε βρήκε τα πάντα σε πλήρη τάξη, χάρις την Ίσιδα. Σε μια γιορτή που έγινε στη Μέμφιδα, μετά την επιστροφή του στο βασίλειο, ο αδελφός του Σεθ μαζί με 72 συνενόχους τον προσκάλεσε σε συμπόσιο και του έφερε μεγάλο κατεργασμένο κιβώτιο και είπε ότι θα το πάρει εκείνος που θα χωρέσει ακριβώς σε αυτό. 
Ο Όσιρις μπήκε μέσα σε αυτό χωρίς να υποψιασθεί τίποτα. Αμέσως οι αχρείοι συνωμότες κατέβασαν το κάλυμμα και το κάρφωσαν. Κατόπιν το έριξαν στο Νείλο όπου το ρεύμα το έφερε στις ακτές της Φοινίκης, στη ρίζα μιας μυρίκης που μεγάλωνε με καταπληκτική ταχύτητα και το έκρυψε μέσα στον κορμό της.
Ο Βασιλιάς της περιοχής (της Βίβλου του Λιβάνου) όταν έριξε το δέντρο για να το χρησιμοποιήσει ως στήριγμα για τα ανάκτορα, αυτό άρχισε να βγάζει εξαιρετική ευωδία, γεγονός που έκανε την Ίσιδα να υποψιαστεί ότι εκεί ήταν το πτώμα του Όσιρη. Έτσι αφού πήρε τον στύλο βρήκε το φέρετρο και το πήγε στα έλη της Βουτούς μακριά από το μίσος του Σεθ. Αυτός όμως λόγω τυχαίων γεγονότων, καθώς κυνηγούσε στο Δέλτα, βρήκε το πτώμα του αδελφού του και για να δώσει οριστικό τέλος το διαμέλισε σε 14 κομμάτια που τα διασκόρπισε.
Η Ίσιδα άρχισε να κάνει έρευνες να τα βρει και τα βρήκε όλα εκτός τον φαλλό του, τον οποίο τον είχε καταβροχθίσει ένα ψάρι ο οξύρρυγχος. Αφού τα προσάρμοσε βοηθούμενη από την αδελφή της Νέφθη, τον βεζύρη Θωθ, τον ανεψιό της Άννουβι και γιο της Ώρο, που συνέλαβε με το πτώμα του συζύγου της, κατάφερε να τον ξαναφέρει στη ζωή κάνοντας μάγια και με το τυπικό της ταριχεύσεως τον έκανε αθάνατο. Κατόπιν κατέφυγε στα έλη της Βουτούς για να αναθρέψει με ασφάλεια τον γιο της που θα έπαιρνε αργότερα εκδίκηση, ο οποίος μαζί με το γεράκι του νικάει τον Σεθ και κλείνει ο κύκλος με την Τριάδα, ζώντας και οι τρεις σαν άγια οικογένεια, ενώ ο Όσιρις αποσύρεται αφήνοντας την κοσμική εξουσία στον Ώρο..

ΣΧΟΛΙΑ: Στο Μύθο έχουμε την αιώνια πάλη σκότος εναντίον φωτός (Όσιρις-Σεθ), όπως και τις δύο όψεις της σελήνης γέμιση-Ίσιδα, ελάττωση-Νέφθυς. Το Πνεύμα Όσιρις στην αρχή είναι αυτό που κυβερνά σε έναν κόσμο δίκαιο μια Περίοδο προτού ενσαρκωθεί- γεννηθεί στον υλικό κόσμο. Το κλείσιμο στο κιβώτιο είναι η ενσάρκωση στον κόσμο (πνευματικός θάνατος) καθώς το ποτάμι είναι τα νερά της ζωής που συνδέουν τον υλικό με τον Πνευματικό κόσμο. Το κιβώτιο είναι το όχημα του Πνεύματος, δηλαδή οι φορείς που το μεταφέρουν (π.χ αιθεροφυσικό, περνά τα νερά της ζωής κατέβασμα του Πνεύματος στην ύλη. 
Το δέντρο είναι η ύλη που ευωδιάζει, όταν το Πνεύμα βρίσκεται σε επαφή μαζί του. Η γέννηση στον υλικό κόσμο ουσιαστικά είναι ο θάνατος για τον πνευματικό για αυτό δολοφονείται από τον Σεθ και διαμελίζεται. 
Έχουμε δηλαδή την Πολλαπλότητα από την Ενότητα, που είναι 7 ή 14 κομμάτια, που συμβολίζει τις 7 ακτίνες εκδήλωσης, που είναι συνέπεια της καθόδου του Λόγου στην Ύλη.
Τα πράγματα όμως τείνουν να ξαναγυρίσουν στην αρχική τους μορφή (ουροβόρος όφις) που πλέον και με τη συνδρομή του Θείου-Ίσιδος (όπως στο Μύθο του έρωτα και της ψυχής) ξαναβρίσκονται και επανατίθονται (ανασύνθεση-εμψύχωση), οπότε έχουμε πάλι την ΕΝΟΤΗΤΑ μέσα όμως από συνειδητή προσπάθεια. 
Το γεννητικό μόριο δεν βρίσκεται που σημαίνει ότι ο Πατέρας Όσιρις δεν γεννά ο ίδιος τον κόσμο, αλλά υπάρχει μια ιεραρχία κατώτερων Οντοτήτων που φροντίζουν γι αυτό. Το Πνεύμα αποσύρεται από την εξουσία, καθώς έχει τελειώσει τις δοκιμασίες του και θα συνεχίσει σε άλλα επίπεδα, ενώ το φωτεινό Πνεύμα 'Ωρος καταστρέφει τα σκοτάδια.
Ο 'Ωρος ουσιαστικά συμβολίζει την υπόσχεση για λύτρωση για κάθε ανθρώπινο Ον. 


Ο Σεθ, συμβολίζει το άλογο μέρος του οργανισμού, δηλαδή την ψυχική ασθένεια, καθώς θέλει την εξουσία του όντος, την Ίσιδα. Η μάχη μεταξύ του οργανισμού και της ψυχικής ασθένειας είναι η μάχη μεταξύ αυτού που πρέπει να κυβερνά και του άλογου επιθυμητικού που μόνον θέλει, καθώς δεν έχει σωφροσύνη. 
Αρχικά μπορεί να υπερισχύει ο διαμελισμός του Όσιρη, αλλά τελικά ο ΄Ωρος, που συμβολίζει το θυμοειδές, επιβάλλεται του Σεθ δεν τον σκοτώνει αλλά τον τιθασεύει, με αποτέλεσμα όλος ο οργανισμός να λειτουργήσει αρμονικά. Έτσι ο Όσιρις μπορεί να ασχοληθεί με αυτά που πρέπει και αποσύρεται, όπως ο νους πρέπει να ασχολείται με πράγματα που του ταιριάζουν, ενώ ο Όρος επιβάλει τη δικαιοσύνη, αρετή όπου κάθε τι ασχολείται με αυτό που του πρέπει.
Εξετάζοντας το βιολογικό κλειδί βλέπουμε επίσης τη διαδοχή ζωής - θανάτου, που αρχίζει με το σπόρο, καθώς ως Όσιρις ταξιδεύει στα νερά της ζωής, το όργωμα και την σπορά, όπου υπάρχει ο διαμελισμός του σώματος (σπόρου) και τέλος η ανάσταση που δίνει καρπό, ουσιαστικά δηλαδή ένα νέο σπόρο. Για να αναπτυχθεί νέος βλαστός, πρέπει να καταστραφεί η προηγούμενη μορφή επομένως η γέννηση και ο θάνατος είναι σύμμαχοι που συνεχίζουν τη ΖΩΗ.
Δεν υπάρχει λοιπόν θάνατος παρά μόνο οι αλλαγές κατάστασης μέσω μιας συνεχούς αναγέννησης που είναι έκφραση της μιας ΖΩΗΣ.