Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011

Το φάντασμα της ομορφιάς

Χρήστος Γιανναράς

Αυτονομημένη η γυναικεία ομορφιά γίνεται φάντασμα. Και κάποτε τα φαντάσματα εκδικούνται.

Τί θα πει «αυτονομία της ομορφιάς»; Μα, η αποκοπή της από την αμεσότητα της προσωπικής σχέσης. Η γυναίκα-ουδέτερο αντικείμενο, στημένη εντύπωση, απρόσωπη πρόκληση. Παύει η ομορφιά να είναι ζωντανή παρουσία, έκφραση της προσωπικότητας, έκπληξη μοναδικότητας. Στις σελίδες των περιοδικών ή στην τηλεοπτική εικόνα το κάλλος είναι εγγύτατο στη θέα, απώτατο και απρόσιτο στη ζωτική του αμεσότητα. Πλασματικό «σημαίνον» -φάντασμα.

Αυτονομημένη η ομορφιά από την αμεσότητα της σχέσης προσφέρεται σε θέα μόνο χρηστική. Θα ήθελα να ξέρω: πώς νιώθει το κορίτσι της απαρόμοιαστης χάρης όταν φωτογραφίζεται για να προκαλέσει πόθο που δεν την αφορά;

Πόθο που πρέπει προγραμματικά να μεταβιβαστεί σε απορρυπαντικά, οδοντόκρεμες, σαμπουάν. Δεν μπορώ να φανταστώ πιο φριχτή ανθρώπινη μοναξιά από αυτήν που ζει μια γυναίκα χαρισματικής ομορφιάς μπροστά στο διαφημιστικό φακό. Παραδίνει το θάμβος του κάλλους της στην άσχετη εμπορευ­ματοποιημένη αντικειμενοποίηση.

Η εγωτική αδηφαγία ανδρών συμπλεγ­ματικών, μικρονοϊκών, με νεκρωμένες ευαισθησίες, δέχεται βομβαρδισμό εκπάγλου κάλλους, για να το κατανα­λώσουν φαντασιακά σαν αντικείμενο ευφραντικό της ακόρεστης ενστικτώδους επιθυμίας.

Τύπος και τηλεόραση μεταποιούν το θαύμα σε αγοραία ευτέλεια. Επιβάλλουν τη χρηστική θέα της ομορφιάς σαν αυτονόητο αντανακλαστικό σε κάθε ανδρικό βλέμμα, σαν επιταγή πειθαρχημένης συμμόρφωσης σε κάθε γυναίκα. Αναρίθμητες γυναίκες ισοπεδώνουν την προσωπική τους μοναδικότητα για να προσαρμοστούν στον απρόσωπο νάρθηκα του φαντασιακού κάλλους των νεκρών εικόνων.

Να ξέραμε οι άνθρωποι τι αποκαλύψεις ζωής επιφυλάσσει το κάλλος, όταν καλεί στην αμεσότητα της προσωπικής σχέσης, στην αγαπητική κοινωνία. 

Η κτίση ολόκληρη στην προσωπική αμεσότητα μιας γυναικείας παρουσίας - η μεγαλοσύνη της θάλασσας, η σάρκα των ανθών, το χώμα και ο βράχος, οι καμπύλες των λόφων και των ορμίσκων, το πέταγμα του αγριοπερίστερου: το πρόσωπο του κόσμου στην εγγύτητα της σχέσης. 

Τύπος και τηλεόραση κυοφορούν τον καινούριο ανθρωπολογικό τύπο: τον ανέραστο άνθρωπο της χρηστικής θέας, της εφιαλτικής μοναξιάς.

Να αντισταθούμε. Παράδοξοι μέσα στο σημερινό κόσμο ασκητές, μιας άσκησης στην άκρα ευαισθησία, στην ετοιμότητα για το θάμβος της προσωπικής κοινωνίας του κάλλους.


πηγή: περιοδικό "ELLE" για την αυτονόμηση της γυναικείας ομορφιάς.
  

Από άλλο αντοίστιχο άρθρο του ιδίου:

Η πείρα βεβαιώνει ότι μόνο η ανακάλυψη του μοναδικού, του ανόμοιου και ανεπανάληπτου γεννάει τον έρωτα. 

Η ποσότητα (το κοινά δεδομένο που διαφοροποιείται και μετριέται ποσοτικά) διεγείρει μόνο την ορμή να κατέχεις, να νέμεσαι – επιθυμία πιο εφήμερη κι από την ποσότητα. Το να επιδείχνει στους πάντες μια γυναίκα τα ποσοτικά της χαρίσματα μετρητής ομορφιάς («λεπτή» μέση, «πλούσιο» στήθος, «ατέλειωτα» πόδια, «πληθωρικές» καμπύλες) δηλώνει ότι εκλιπαρεί (συνειδητά ή ανεπίγνωστα) να την μεταχειριστούν σαν απρόσωπο σκεύος ηδονής, όχι να την ερωτευθούν. 

Τα ποσοτικά προτερήματα αξιολογούνται πάντοτε με σύγκριση και παραπέμπουν στη σύγκριση: Σίγουρα, κάπου στο εγγύτατο μέλλον παραμονεύει να γοητεύσει τον θηρευτή της ποσότητας κάποιο ακόμα «πλουσιότερο» στήθος, κάποιες ακόμα πιο τορνευτές γάμπες ή κάποιοι διεγερτικότεροι του ενστίκτου συνδυασμοί αναλογιών.

Μακάρι να βρισκόταν για κάθε ανυποψίαστο θύμα της τυραννικής εξουσίας της μόδας, για κάθε υποχρεωτικά γυμνόφιλη γυναίκα σήμερα, κάποιος που ειλικρινά να την αγαπάει και να της πεί: «Καλή μου, έχεις ένα μοναδικό βλέμμα, ένα αποκλειστικά δικό σου πανέμορφο χαμόγελο, ένα ανεπανάληπτα φωτεινό πρόσωπο. αν κάποιος σε ερωτευτεί, θα είναι γι΄ αυτή τη μοναδικότητά σου που δεν μαραίνεται, δεν φθίνει. 

Μόνο γι΄ αυτό που είσαι αποκλειστικά εσύ, κάποιος θα ποθήσει να μοιραστεί τη ζωή του μαζί σου, να μοιραστεί το θέλημά του, να ελευθερωθεί από το εγώ του. Όχι για τα σωματικά σου “προσόντατα μετρητά και συγκρίσιμα, αυτά, αν υπηρετούν τον έρωτα, πλουτίζουν τη σχέση, αν μόνο προκαλούν σε χρήση, θα σε σύρουν σε οδυνηρές ταπεινώσεις».

Μάταιος λόγος. Ο οδοστρωτήρας της μόδας ισοπεδώνει αδήριτα κάθε νεύση ερωτική, έχει ρεαλιστικά συγκροτήσει έναν ανέραστο κόσμο που εκλιπαρεί ταπεινωτικά φευγαλέα ηδονή.

1 σχόλιο: