Τετάρτη 29 Ιουλίου 2009
«Ο Άνιμους»
Η αντρική αρχή –δηλαδή το αρσενικό στοιχείο της γυναίκας– βρήκε πολύ θετική έκφραση στη δραστηριότητα των γυναικών στα χρόνια του πολέμου, όταν οι γυναίκες επέδειξαν πως μπορούσαν να κρατήσουν αποτελεσματικά τις περισσότερες από τις θέσεις που κατείχαν προηγούμενα οι άντρες. Όμως, μόνο ανώμαλες καταστάσεις φέρνουν στο προσκήνιο τέτοιες εκδηλώσεις.
Στις μέρες μας, υπάρχει ένα κίνημα που επιδιώκει να διευρύνει το φάσμα της γυναικείας δραστηριότητας. Συνήθως, όμως, η δραστηριότητα αυτή εκφράζεται καλύτερα σε οικιακό περιβάλλον, ή σε κάτι σχετικό μ’ αυτό, όπως συμβαίνει με τη δουλειά της δασκάλας, της νοσοκόμας, της κοινωνικής λειτουργού κλπ.
«Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι, κατά κανόνα, πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες γι' αυτήν παρά τα αντικειμενικά γεγονότα και ο συσχετισμός τους. Όσο για τους ευρείς τομείς του εμπορίου, της πολιτικής, της τεχνολογίας και της επιστήμης, ολόκληρο το βασίλειο της εφαρμοσμένης αντρικής σκέψης, η γυναίκα το παραμερίζει στο μισοσκόταδο της συνείδησης, ενώ από την άλλη μεριά, αναπτύσσει μια βαθιά γνώση και κατανόηση των διαπροσωπικών σχέσεων, οι αναρίθμητες υποχρεώσεις των οποίων συνήθως διαφεύγουν εντελώς από τον άντρα».
Με άλλα λόγια, αυτό που συμβαίνει συνήθως, (αν και όχι πάντα) είναι ότι στη γυναίκα η «σκέψη», και στον άντρα το «συναίσθημα» και η «συγκίνηση», ανήκουν στο βασίλειο του ασυνείδητου. Η «άνιμα» παράγει διαθέσεις, ο «άνιμους» παράγει γνώμες, που στηρίζονται σε ασυνείδητες υποθέσεις, αντί για μια πραγματικά συνειδητή και κατευθυνόμενη «σκέψη».
Όπως η μητέρα αποτελεί τον πρώτο φορέα της εικόνας της «άνιμα» για το αγόρι, έτσι και ο πατέρας προσωποποιεί την εικόνα του «άνιμους» για το κορίτσι και ο συνδυασμός αυτός φαίνεται να ασκεί μια βαθειά και μόνιμη γοητεία πάνω στο μυαλό της, έτσι που αντί να σκέφτεται και να ενεργεί αυτόνομα, αναφέρει συνεχώς τα λόγια του πατέρα της και ενεργεί με το δικό του τρόπο, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία.
Στην πορεία της φυσιολογικής ανάπτυξης ο «άνιμους» προβάλλεται πάνω σε πολλές αντρικές φιγούρες κι όταν η προβολή αυτή έχει γίνει, η γυναίκα πιστεύει πια πως ο άντρας είναι όπως τον βλέπει (δηλαδή με το πρόσωπο του «άνιμους») και είναι σχεδόν αδύνατο να τον δεχτεί όπως πραγματικά είναι. Η στάση αυτή μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στις προσωπικές σχέσεις, που είναι ομαλές μόνο εφόσον ο άντρας συμμορφώνεται στην ιδέα που έχει η γυναίκα γι’ αυτόν.
Ο «άνιμους» μπορεί να ενσαρκωθεί από οποιαδήποτε αντρική μορφή, από την πιο πρωτόγονη ως την πιο πνευματική, ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης της γυναίκας. Μπορεί μάλιστα να παρουσιαστεί στα όνειρα και σαν νεαρό αγόρι, και συχνά ακούγεται απλά σαν μια φωνή.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα του «άνιμους», που τον διακρίνει απ’ την «άνιμα», (η οποία γίνεται πάντα αισθητή σαν μια και μοναδική γυναίκα), είναι η τάση του να μορφοποιείται σαν ομάδα αντρών. Παραθέτουμε τα λόγια του Γιούνγκ:
«Ο άνιμους είναι περισσότερο σαν μια σύναξη πατεράδων ή αξιωματούχων κάποιου είδους που διατυπώνουν «αποκαθέδρας» κρίσεις αδιαμφισβήτητες και «λογικές».
Όταν τις ερευνήσεις λεπτομερέστερα αποδεικνύεται πως αυτές οι απόλυτες κρίσεις είναι απόψεις και γνώμες μαζεμένες λίγο πολύ ασυνείδητα από τα παιδικά χρόνια και συμπυκνωμένες στη διδασκαλία μιας μέσης αλήθειας, δικαιοσύνης και λογικότητας, μια σύνοψη προκαταλήψεων, που κάθε φορά που λείπει η συνειδητή και σχετική κρίση (όπως συμβαίνει συχνά) προσφέρει αυτόματα μια γενική γνώμη.
Μερικές φορές οι γνώμες αυτές παίρνουν τη μορφή της λεγόμενης κοινής λογικής, μερικές φορές εμφανίζονται σαν αρχές που είναι στην πραγματικότητα καρικατούρες παιδαγωγικών παραινέσεων: «Έτσι έκανε πάντα ο κόσμος» ή «Όλοι λένε πως είναι έτσι» ».
Δευτέρα 27 Ιουλίου 2009
«Η Άνιμα»
Ο πιο αρρενωπός άντρας, πολλές φορές, θα φερθεί με εκπληκτική τρυφερότητα στα παιδιά ή σε κάποιον αδύνατο ή άρρωστο.
Οι δυνατοί άντρες, συχνά, αφήνονται σε έντονα συγκινησιακά ξεσπάσματα όταν είναι μόνοι και μπορεί να φανούν συναισθηματικοί και παράλογοι.
Οι γενναίοι άντρες μπορεί να τρομοκρατηθούν από εντελώς άκακες καταστάσεις και μερικοί άντρες έχουν καταπληκτική διαίσθηση ή το χάρισμα να νιώθουν άμεσα τα συναισθήματα των άλλων. Όλα αυτά υποτίθεται πως είναι γυναικεία γνωρίσματα, όπως κι άλλα στοιχεία «θηλυπρέπειας» πιο φανερά στον άντρα. Αυτή η λανθάνουσα θηλυκότητα του άντρα, ωστόσο, είναι μόνο μια όψη της γυναικείας ψυχής του, της «άνιμα».
«Μια κληρονομημένη συλλογική εικόνα της γυναίκας υπάρχει στο ασυνείδητο του άντρα», λέει ο Γιούνγκ, «με τη βοήθεια της οποίας συλλαμβάνει τη φύση της γυναίκας».
Μ’ αυτό τον τρόπο, όμως ο άντρας συλλαμβάνει μόνο το γενικό φαινόμενο γυναίκα γιατί η εικόνα είναι ένα αρχέτυπο, μία αναπαράσταση της προαιώνιας εμπειρίας του άντρα με τη γυναίκα και ενώ πολλές γυναίκες μπορεί να ταιριάζουν, εξωτερικά τουλάχιστον, μ’ αυτή την εικόνα, είναι σίγουρο πως δεν εκπροσωπεί τον πραγματικό χαρακτήρα μιας ειδικής γυναίκας.
Η εικόνα γίνεται συνειδητή και απλή μόνο μέσα από τις πραγματικές επαφές με τη γυναίκα, που κάνει ένας άντρας στη διάρκεια της ζωής του.
Την πρώτη και σημαντικότερη εμπειρία της γυναίκας την έχει μέσα από τη μητέρα του και η εμπειρία αυτή έχει μεγάλη επιρροή πάνω στη διαμόρφωσή του: υπάρχουν άντρες που δεν καταφέρνουν ποτέ να απελευθερωθούν από τη μαγική της δύναμη. Αλλά, η εμπειρία του παιδιού, έχει έναν έντονο υποκειμενικό χαρακτήρα.
Το ουσιαστικό γι’ αυτόν δεν είναι το πώς φέρνεται η μητέρα, αλλά πως νιώθει το παιδί ότι φέρνεται. Η εικόνα της μητέρας, που δημιουργείται στο κάθε παιδί, δεν είναι μια πιστή αντιγραφή της, αλλά διαμορφώνεται και χρωματίζεται από την έμφυτη ικανότητά του να παράγει την εικόνα μιας γυναίκας – την «άνιμα».
Αργότερα την εικόνα αυτή την προβάλλει πάνω στις διάφορες γυναίκες που θα τραβήξουν έναν άντρα στη ζωή του. Φυσικά η διαδικασία αυτή οδηγεί σε ατέλειωτες παρεξηγήσεις, γιατί πολλοί άντρες δεν καταλαβαίνουν ότι «προβάλλουν» τη δική τους εσωτερική εικόνα της γυναίκας πάνω σε κάποια πολύ διαφορετική γυναίκα. Οι περισσότερες ανεξήγητες ερωτικές ιστορίες και οι αποτυχημένοι γάμοι δημιουργούνται μ’ αυτό τον τρόπο. Δυστυχώς, η «προβολή» αυτή δεν είναι κάτι που μπορούμε να το ελέγξουμε με λογικό τρόπο. Δεν κάνει κανείς προβολές με τη θέλησή του – γίνονται μέσα του από μόνες τους.
«Η κάθε μητέρα και η κάθε αγαπημένη πιέζονται να γίνουν ο φορέας και η ενσάρκωση αυτής της αθάνατης και προαιώνιας εικόνας, που αντιστοιχεί στη βαθύτερη πραγματικότητα του άντρα».
Αυτή η εικόνα της γυναίκας, ακριβώς επειδή είναι αρχέτυπο του συλλογικού ασυνείδητου, έχει ιδιότητες και χαρακτηριστικά που εμφανίζονται ξανά και ξανά μέσα στους αιώνες, κάθε φορά που οι άντρες περιγράφουν τις γυναίκες που στάθηκαν σημαντικές γι’ αυτούς. Σε διαφορετικές εποχές η εικόνα μπορεί ν’ αλλάζει ή να τροποποιείται ελαφρά. Κάποια χαρακτηριστικά, όμως, φαίνονται να μένουν μόνιμα.
Η «άνιμα» έχει μια αχρονικότητα – συχνά φαίνεται νέα, αν και υπάρχει πάντα η ιδέα, πως πίσω της κρύβονται χρόνια εμπειρίας. Είναι σοφή, αλλά όχι εντυπωσιακή. Μοιάζει μάλλον σαν:
«ένα περίεργο νόημα να πλανιέται γύρω της, μια κρυφή γνώση ή μια μυστική σοφία».
Πέμπτη 23 Ιουλίου 2009
Aσκήσεις Αναπνοών
Υπάρχουν πολλές ασκήσεις αναπνοών, η κάθε μια και για άλλο σκοπό. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε να αναπνέουμε σωστά για να διαλογιστούμε, αλλά τα οφέλη των σκόπιμων αναπνοών δεν σταματούν εκεί. Οι σκόπιμες αναπνοές συνιστούνται και από ψυχολόγους, σαν βοήθημα θεραπείας ενάντια στο άγχος, τις φοβίες, την κατάθλιψη, την νευρικότητα, τους πονοκεφάλους, την κούραση κ.α.
Συνιστούνται επίσης από καρδιολόγους για ενδυνάμωση του κυκλοφοριακού και του καρδιακού μυ, από αθλητικούς προπονητές για ενδυνάμωση των πνευμόνων και γενικά οι χρησιμότητές τους είναι αναρίθμητες. Η τεχνική τους είναι πολύ απλή και μπορεί να την μάθει ο οποιοσδήποτε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Αλλά όσο εξασκείται, τόσο πιο θεαματικά θα γίνονται τα αποτελέσματα και τόσο πιο υγιής θα είναι ο οργανισμός.
Βασικές Οδηγίες
Υπάρχουν μερικοί κανόνες που ισχύουν για όλες τις ασκήσεις σκόπιμης αναπνοής. Αυτοί είναι οι εξής:
Βασική Τεχνική Σκόπιμης Αναπνοής
Κάθισε κάπου άνετα, είτε σε μια καρέκλα με ίσα την πλάτη, τα πόδια να πατούν καλά στο έδαφος και σε ίσα θέση και τα χέρια χαλαρά στα μπράτσα της καρέκλας, ή ξάπλωσε κάπου ανάσκελα με ίσια το κορμί και μόνο ένα μικρό μαξιλαράκι κάτω από τον αυχένα. Κλείσε τα μάτια σου και εισέπνευσε βαθιά από την μύτη, μετρώντας αργά 1-2-3-4… αν θες μπορείς να φτάσεις μέχρι το 6 ή 7, αρκεί να αισθάνεσαι άνετα με αυτό. Ο σκοπός είναι να αισθάνεσαι τα πνευμόνια σου και όλη την περιοχή του στομάχου να γεμίζουν αέρα. Κράτησε για λίγο τον αέρα μέσα, αλλά όχι τόσο ώστε να αισθανθείς δυσφορία. Εξέπνευσε αργά με τον ίδιο ρυθμό (1-2-3-4…) από το στόμα μέχρι να βγει όλος ο αέρας.
10 τέτοιες αναπνοές την φορά και καθημερινή εξάσκηση είναι το ιδανικό. Κάθε μέρα, αύξησε και από λίγο την αντοχή της εισπνοής, αλλά ποτέ μην την φτάνεις σε σημείο που να αισθάνεσαι έντονη δυσφορία.
Φυσική Τεχνική Σκόπιμης Αναπνοής του Δέντρου
Κάθισε κάπου άνετα, είτε σε μια καρέκλα με ίσα την πλάτη, τα πόδια να πατούν καλά στο έδαφος και σε ίσα θέση και τα χέρια χαλαρά στα μπράτσα της καρέκλας, ή ξάπλωσε κάπου ανάσκελα με ίσια το κορμί και μόνο ένα μικρό μαξιλαράκι κάτω από τον αυχένα. Σκέψου για λίγο το συναίσθημα που θέλεις να ξεφορτωθείς (άγχος, φοβία, νευρικότητα κλπ).
Κλείσε τα μάτια σου και οραματίσου τον εαυτό σου σαν ένα μεγάλο, δυνατό δέντρο με πλούσια φυλλωσιά. Οι ρίζες του είναι γερές και απλώνονται βαθιά στην γη. Εκτός όμως από τα πράσινα φύλλα του, οραματίσου και μερικά ξερά ή κίτρινα. Αυτά τα φύλλα, αντιπροσωπεύουν αυτό που θέλεις να ξεφορτωθείς. Εισέπνευσε βαθιά και αργά από την μύτη, μέχρι να αισθανθείς τα πνευμόνια σου και όλη την περιοχή του στομάχου να γεμίζουν αέρα. Με κάθε εισπνοή, οραματίσου το δέντρο να δυναμώνει και να τρέφεται από την ενέργεια της Γης. Κράτησε για λίγο τον αέρα μέσα και εξέπνευσε αργά και σταθερά από το στόμα. Με κάθε εκπνοή, οραματίσου τον αέρα να παρασέρνει μερικά από τα ξερά και κίτρινα φύλλα του δέντρου και να τα πηγαίνει μακριά. Επανέλαβε τουλάχιστον 10 φορές, μέχρις ότου να αισθανθείς ότι «το δέντρο» ξεφορτώθηκε όλα του τα «ξερά και κίτρινα φύλλα».
Σκόπιμη Αναπνοή Χαλάρωσης των Μυών.
Εξέπνευσε αργά και σταθερά από το στόμα. Καθώς εκπνέεις, οραματίσου την αρνητική ενέργεια να απελευθερώνεται και να αποβάλλεται από το σώμα μέσα από τους πόρους του δέρματος. Επανέλαβε 3 φορές. Τώρα εστίασε την προσοχή σου στα πέλματα των ποδιών. Επανέλαβε την ίδια διαδικασία και προχώρα στους αστραγάλους. Επαναλαμβάνεις συνέχεια, ανεβαίνοντας σιγά-σιγά στα μέρη του σώματος. Ολοκληρωμένη η σειρά έχει ως εξής: Άκρες των δαχτύλων των ποδιών, Πέλματα, Αστράγαλοι, Γάμπες, Γόνατα, Μηροί, Κοιλιακή χώρα, Ηλιακό πλέγμα (ανάμεσα από την κοιλιακή χώρα και τον θώρακα. Η περιοχή γύρω από το διάφραγμα), Θώρακας, Παλάμες, Μπράτσα, Ώμοι και ωμοπλάτη, Λαιμός και αυχένας, Πρόσωπο, Όλο το τριχωτό της κεφαλής
Σκόπιμη Αναπνοή Κάθαρσης
Κάθισε κάπου άνετα, είτε σε μια καρέκλα με ίσα την πλάτη, τα πόδια να πατούν καλά στο έδαφος και σε ίσα θέση και τα χέρια χαλαρά στα μπράτσα της καρέκλας, ή στάσου όρθιος/α σε ίσια θέση με τα πόδια ελαφρά ανοιχτά. Εισέπνευσε αργά και βαθιά από την μύτη και κράτησε για λίγο την αναπνοή σου. Φαντάσου ότι έχεις ένα φυσοκάλαμο στο στόμα σου, δώσε δυνατά και απότομα μια σύντομη εκπνοή, χωρίς να διώξεις όλον τον αέρα από μέσα σου. Επανέλαβε μέχρι να φύγει όλος. Με κάθε σύντομη εκπνοή, οραματίσου την αρνητική ενέργεια σαν μικρά μαύρα ζωύφια που ξεπετιούνται από το «φυσοκάλαμο» και πέφτουν νεκρά στο πάτωμα. Με κάθε εισπνοή, οραματίσου εξαγνιστική φωτεινή ενέργεια να εισέρχεται σε όλο σου το σώμα. Επανέλαβε 8-10 φορές.
Η τεχνική αυτή, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ενδυνάμωση των πνευμόνων, για αναζωογόνηση του σώματος αλλά και σαν κομμάτι της τελετουργικής κάθαρσης.
Σκόπιμη Αναπνοή Ενεργοποίησης των Κυττάρων του Σώματος και του Εγκεφάλου
Σκόπιμη Αναπνοή για όσους υποφέρουν από Αϋπνίες.
Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009
Λίγα λεπτά διαλογισμού διώχνουν το άγχος
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει έρευνα που διεξήγαγαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Όρεγκον για τα αποτελέσματα που έχει ο διαλογισμός στον άνθρωπο. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ακόμη και λίγα λεπτά διαλογισμού την ημέρα μπορούν όχι μόνο να διώξουν το άγχος αλλά και να αυξήσουν την πνευματική διαύγεια και τις νοητικές ικανότητες.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η συμμετοχή των εθελοντών σε συνεδρίες ολοκληρωμένου διαλογισμού, που συνδυάζει το σώμα και το πνεύμα, διάρκειας 20 λεπτών για περισσότερες από πέντε ημέρες, οδήγησε σε μεγαλύτερη βελτίωση στη συγκέντρωση και στη διάθεση και σε χαμηλότερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης, θυμού και κούρασης σε σχέση με φοιτητές ομάδας ελέγχου που παρακολούθησαν τεχνικές απλής χαλάρωσης.
Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι τα αποτελέσματα του διαλογισμού είναι άμεσα, αφού μέσα στην πρώτη εβδομάδα που θα ξεκινήσει κάποιος να διαλογίζεται, και μάλιστα όχι για πολλή ώρα, θα δει σημαντική βελτίωση στην ψυχική και στην πνευματική του κατάσταση.
Κανένας δεν γνωρίζει ποιος και πότε ανακάλυψε τον διαλογισμό, αλλά οι περισσότεροι ειδικοί συγκλίνουν στην άποψη ότι οι πρώτοι που σταύρωσαν τα πόδια τους και άρχισαν να «απομονώνονται» στον εαυτό τους ήταν μέλη ινδικών φυλών την ίδια περίπου εποχή που στην Αίγυπτο κατασκευαζόταν η τελευταία πυραμίδα.
Στην Ινδία υποστηρίζεται ότι ο διαλογισμός «αποκαλύφθηκε» στον άνθρωπο από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του, αλλά οι ιστορικοί εκτιμούν με βάση τα ευρήματα που έχουν στη διάθεσή τους ότι οι πρώτες μορφές διαλογισμού και γιόγκα κάνουν την εμφάνισή τους πριν από περίπου 3.000 χρόνια.
Ο ολοκληρωμένος διαλογισμός περιλαμβάνει πολλές τεχνικές σώματος και πνεύματος, όπως σωματική χαλάρωση, ρύθμιση αναπνοής και άλλες, οι οποίες έχουν αποκαλύψει τις θετικές ιδιότητές τους στη συγκέντρωση, στα συναισθήματα και στην κοινωνική συμπεριφορά.
Ο στόχος του διαλογισμού είναι να ηρεμήσει το μυαλό από τη διαρκή ροή των ακατάπαυστων σκέψεων που κάνει συνέχεια!
ΟΦΕΛΗ
Προκαλεί αλλαγές στο σώμα, γνωστές σαν «Η ανταπόκριση του διαλογισμού».
• Μειωμένη πίεση αίματος και παλμοί
• Μειωμένη κατανάλωση αναπνευστικής συχνότητας και οξυγόνου
• Μειωμένη ροή αίματος στους σκελετικούς μύες
• Μειωμένη ένταση μυών
• Αυξανόμενη ανοσία (αντίσταση ή αποκατάσταση από την ασθένεια)
• Αυξανόμενη ενέργεια, συνειδητοποίηση, και διανοητική εστίαση
Δευτέρα 20 Ιουλίου 2009
Πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός;
Στο σχολείο μαθαίναμε τη δόλια απάντηση της δυτικής ιστοριογραφίας που είχε υιοθετήσει και ο Κοραής: Ο Ελληνισμός τέλειωσε το 529, όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε και τυπικά τα τελευταία απομεινάρια φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας.
Από τα τέλη του 19ου αιώνα, η απροκατάληπτη έρευνα άρχισε να κατεδαφίζει τη μεθοδική κατασυκοφάντηση του ψευδωνύμως, για χλεύη, λεγόμενου «Βυζαντίου»: να καταδείχνει τα ιλιγγιώδη επιτεύγματα πολιτισμού, με ακραιφνή ελληνική ιδιαιτερότητα, που το χαρακτηρίζουν και σημαδεύουν την ανθρώπινη Ιστορία.
Τότε μεταθέσαμε το τέλος του Ελληνισμού στην άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, το 1453. Η λεγόμενη «Γενιά του ’30» μας έδειξε ότι ακόμα και κάτω από τον ζυγό των Τούρκων οι Έλληνες, φτωχοί, αγράμματοι, σκλάβοι, συνέχισαν να παράγουν ιδιαιτερότητα πολιτισμού, Τέχνη και θεσμούς με τους ίδιους άξονες αναφοράς και τις ίδιες ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων που χαρακτήριζαν ανέκαθεν την ελληνικότητα.
Και τότε μεταθέσαμε το ιστορικό τέλος του Ελληνισμού στο 1833, όταν Βαυαροί και Κοραϊκοί συγκρότησαν το νεωτερικό ελλαδικό κρατίδιο, προγραμματικά αποκομμένο από την οργανική ιστορική του συνέχεια, με πολιτιστικές επιδόσεις μόνο στη μίμηση των δυτικών προτύπων και την ελληνική ταυτότητα μεταποιημένη σε φολκ λορ και ιδεολόγημα.
Αποδίδεται στον ηπειρώτη πατριάρχη Αθηναγόρα η εκτίμηση ότι ο Ελληνισμός τέλειωσε με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922: Μπορεί το ελλαδικό κρατίδιο των Αθηνών να ήταν καταγωγικά αφελληνισμένο, να κατανοούσε τον Ελληνισμό με τους όρους του νεωτερικού εθνικισμού, δηλαδή να τον καταδίκαζε να είναι βαλκανική επαρχία. Όμως, υπήρχε παράλληλα η πληθυσμική πραγματικότητα εκατομμυρίων Ελλήνων της Μικρασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης, της Ανατολικής Ρωμηλίας, Ελληνισμός με συνείδηση κοσμοπολίτικης αρχοντιάς και ταυτότητα πολιτισμού, όχι κρατικής εθνότητας.
Με ποια κριτήρια πιστοποιούμε τη συνέχεια ή την ασυνέχεια (το ιστορικό τέλος) της ελληνικής ιδιαιτερότητας; Όχι βέβαια με τη συντήρηση και παγίωση των ίδιων πάντα σχημάτων του βίου και της έκφρασης. Η συνέχεια της ταυτότητας (δημιουργικής ετερότητας) ενός λαού γίνεται φανερή στη διατήρηση των ίδιων προτεραιοτήτων, της ίδιας ιεράρχησης αναγκών, της ίδιας αξιολόγησης ποιοτήτων.
Αντίστοιχα, ο στόχος της ευχαριστιακής κοινότητας αποτυπώνεται στο αρχιτεκτονικό (στατικής) ρίσκο της διαδοχής θόλων, ημιθολίων, σφαιρικών τριγώνων που λογοποιεί την ύλη, παραπέμπει στην «κένωση» - σάρκωση του Λόγου ως τρόπο της όντως υπάρξεως. Aποτυπώνεται στη «διάβαση επί το πρωτότυπον» που κατορθώνει (με την ίδια αφαιρετική επιδίωξη του αγάλματος) η βυζαντινή Εικόνα ή στην «αποκαλυπτική» δραματουργία (με πιστότητα στο αρχαίο σκηνικό υπόδειγμα) της εκκλησιαστικής Ευχαριστίας.
Σήμερα δεν καταλαβαίνουμε τίποτα από τις προτεραιότητες αναγκών και στόχων που εξασφάλιζαν τη συνέχεια του τρόπου της ελληνικότητας, δεν μπορέσαμε να διασώσουμε στο ελλαδικό κρατίδιο αυτόν τον τρόπο ούτε ως μνήμη, θησαύρισμα παιδείας. Μας είναι αδύνατο να κατανοήσουμε (δεν έχουμε προσλαμβάνουσες παραστάσεις), πώς μπορεί μια συλλογικότητα να οργανώθηκε κάποτε με προτεραιότητα ανάγκης την υπαρκτική γνησιότητα και όχι τη χρησιμότητα.
Ερμηνεύουμε την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία με τα κριτήρια και τα δόγματα του Ιστορικού Υλισμού ή με τις προ-πολιτικές ατομοκεντρικές αξιώσεις του Διαφωτισμού – μιλάμε για την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία σαν το προανάκρουσμα «αυτοθεσμιζόμενης» κολλεκτίβας ή «κομμούνας».
Ο Ελληνισμός τέλειωσε ιστορικά με αργό και βασανιστικό (ταπεινωτικό) ψυχορράγημα που ξεκίνησε το 1833 και συνεχίζεται, άγνωστο για πόσο ακόμη. Παλεύουμε να πιθηκίσουμε με συνέπεια τα «φώτα» της Εσπερίας, την παραχάραξη του αθλήματος της σχέσης σε μονοτροπία της χρήσης. Και ούτε αυτό δεν καταφέρνουμε, ο μεταπρατισμός μάς καθηλώνει σε τριτοκοσμικά επίπεδα υπανάπτυξης, διαφθοράς, οργανωτικής διάλυσης, απαιδευσίας, βαναυσότητας στην καθημερινή συμπεριφορά.
Αν συνεχίζουμε κωμικά να καυχώμαστε για την Αρχαία Ελλάδα, είναι επειδή μάς μάθανε ότι στο δικό της κληροδότημα βασίστηκε, και αυτό αξιοποίησε ο καταναλωτικός πολιτισμός της Δύσης, που εμείς αποκλειστικά θαυμάζουμε και είναι το ίνδαλμά μας.
Ωσάν να ήταν ποτέ δυνατό η ταύτιση του «αληθεύειν» με το «κοινωνείν» να γεννήσει τον ατομοκεντρισμό του cogito ή της αισθησιοκρατίας, η μεταφυσική στόχευση της αρχαιοελληνικής δημοκρατίας να παραγάγει το όνειδος της σημερινής εμπορευματοποιημένης κομματοκρατίας. Το ιστορικό ψυχορράγημα του Ελληνισμού είναι βασανιστικό και ταπεινωτικό, γιατί συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς πια να είμαστε Έλληνες και χωρίς να μπορούμε να γίνουμε «Ευρωπαίοι».
Και απομνημείωση αρχιτεκτονική του χαμένου προσώπου μας είναι η βλάσφημη αισχρουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης: Αυτάρεσκη αναίδεια μιας αφελληνισμένης κοινωνίας, που χρυσοπληρώνει Αμερικανοελβετό για να φιλοτεχνήσει «μοδέρνο» νεοπλουτίστικο πορτραίτο της αμάθειας και ασχετοσύνης της.
Σε κάθε παραμικρή πτυχή του το σημερινό ελληνώνυμο κρατίδιο είναι μια ύβρις της ελληνικότητας.
Tου Χρήστου Γιανναρά