Kαθηγητής Εμμανουήλ Κριαράς

«Ο έρωτας ζει και πέρα από τα 104»

«Ερωτεύτηκα πολύ.

Έζησα όλη μου τη ζωή ερωτευμένος.

Με την κυριολεξία του όρου.

Με συγκίνηση», λέει ο καθηγητής Εμμ. Κριαράς

«Έρωτας είναι η επιδίωξη του ιδανικού. Σε όλες του τις εκφάνσεις. Ξεχωρίζω δύο: τον σαρκικό- πνευματικό έρωτα προς τη- τον σύντροφο και τον έρωτα προς την εργασία. Αυτό που λέμε φιλεργία. 

«Ο έρωτας είναι το αντίδοτο του θανάτου. Είναι ίσως η ίδια η ζωή. Μόνο όταν είσαι ερωτευμένος ζεις. Ειδάλλως είσαι... πέτρα...».

Όχι. Ο υπεραιωνόβιος πλέον (διάγει το 104ο έτος της ζωής του) ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, Εμμανουήλ Κριαράς, δεν νιώθει «πέτρα»...

«Κρατώ ακόμα ψήγματα έρωτα και προς τη μνήμη της γυναίκας μου και προς την εργασία. Ζω. Νιώθω. Εργάζομαι ακόμα, αλλά με δυσκολία. Δεν δίδει η ζωήχωρίς έρωτα- ευτυχία. Είμαστε τραγικές μορφές. Το γεγονός ότι έχουμε συνείδηση δεν νομίζω ότι είναι στοιχείο ουσιαστικής ευτυχίας. 

Ο άνθρωπος ζει πιο ευτυχισμένα όταν δεν έχει συνείδηση της τραγικότητας της ζωής του.

Εγώ- δυστυχώς- την έχω. Επιθυμία μου είναι πλέον να μη ζήσω. Είναι βάρος πια η ζωή μου».

Κουράζει η ζωή;Κουράζει ίσως το περιβάλλον της ζωής. Ο χώρος και οι άνθρωποι στον οποίο και με τους οποίους είσαι καταδικασμένος να ζεις. Αυτό που τώρα λένε οικονομική ή κοινωνική κρίση.

Η οικονομική κρίση συνάδει με την κοινωνική- αυτή που λέμε αξιών; Είναι προϊόνη μία της άλλης ή απλώς συνυπάρχουν με κοινή προέλευση, παράλληλη έκφρασηκαι αδιέξοδο αποτέλεσμα;

Η κατάσταση είναι άσχημη από κάθε άποψη. Είναι πολύ πιο εντυπωσιακή βέβαια αυτή που λέμε οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της είναι τραγικές, αλλά- επιτρέψτε μου- είναι τραγικότερες οι επιπτώσεις της άλλης κρίσης, αυτής της λεγόμενης κοινωνικής. 

Αυτοκαταδιωκόμεθα άπαντες. Υπάρχει γενικώς μια ανισορροπία. Διάγει κρίση η πολιτική ζωή, διά γει κρίση η Παιδεία, η Δικαιοσύνη- έννοιες πρωταρχικές... Όσον αφορά το αμιγώς οικονομικό φαινόμενο, δεν είμαι ίσως αρμόδιος να δώσω λύσεις. Έζησα και το κραχ του ΄29 αλλά ήταν αλλιώς τότε... Τώρα είναι διαφορετικά. Συνδυάζεται με την παγκοσμιοποίηση. 

Το κοινωνικό λοιπόν πρόβλημα είναι προϊόν της ευημερίας. Προϋπάρχει λοιπόν της οικονομικής κρίσης. Αυτό που ζούμε τώρα θα προτιμούσα να μην το είχα προλάβει, να μην το είχα ζήσει».

Ο υλισμός είναι που σκότωσε το όραμα. Κι ο υλισμός είναι που διδάσκεται από γονείς και δασκάλους. Όλα γίνονται με στόχο την εξασφάλιση παχυλού κέρδους.

«Ανυψώνει τον άνθρωπο ο έρωτας.

Ο πραγματικός, ο αληθινός έρωτας»

«Εξαγοράζονται πλέον εύκολα οι άνθρωποι...»

Απορούμε τι πρέπει να πράξουμε.Να υπομένουμε. Μια λύση είναι εσείς να μιλάτε. Να λέτε πάντα αυτό που πιστεύετε... Και να πληροφορείτε σωστά. Μη δέχεσθε να γίνετε όργανα του οποιουδήποτε. Εξαγοράζονται πλέον εύκολα οι άνθρωποι... Πριν από λίγα χρόνια διάβαζα καθημερινά και μάλιστα εμβριθώς δυο, τρεις εφημερίδες. Τώρα πια με κουράζει αυτή η ελαφρότητα... 

Το μόνο ιδανικό που απέμεινε είναι ίσως ο Έρωτας. Υπό την έννοια της αέναης επιδίωξης του ιδανικού...

Προσευχή Ινδιάνου

Μείνε πιστός σε εκείνο που είναι καλό,

ακόμα κι αν είναι μια χούφτα χώμα.

Μείνε πιστός σε αυτό που πιστεύεις,

ακόμα κι αν αυτό είναι ένα μοναχικό δένδρο.

Μείνε πιστός σε εκείνο που πρέπει να κάνεις,

ακόμα κι αν αυτό είναι πολύ μακριά από εδώ.

Μείνε πιστός στη ζωή σου

ακόμα κι αν είναι πιο εύκολο να τα παρατήσεις.

Κράτα το χέρι μου σφιχτά,

ακόμα κι αν κάποια μέρα θα φύγω για μακριά.

H στρατηγική και οι επιλογές, «ισορροπία Nash»

Στην κλασική θεωρία παιγνίων έχουμε ένα σύνολο παικτών, ένα σύνολο στρατηγικών, που υπαγορεύει τη δράση την οποία πρέπει να ακολουθήσει κάθε παίκτης και μια «συνάρτηση ανταπόδοσης» για κάθε επιλογή στρατηγικής. H ανταπόδοση παριστάνεται με μια αριθμητική τιμή. 

Σκοπός ενός παίκτη είναι βέβαια να βελτιστοποιήσει την ανταπόδοση γι' αυτόν. Επειδή όμως και οποιοσδήποτε άλλος προσπαθεί να πετύχει τον ίδιο στόχο, το ερώτημα είναι πώς θα πρέπει να ενεργήσει κάθε παίκτης. 

Ένα μέγεθος που θα προσδιόριζε τον σκοπό ενός παίκτη είναι η λεγόμενη «ισορροπία Nash», μια έννοια που οφείλεται στον νομπελίστα μαθηματικό και οικονομολόγο John Nash, η τυραννισμένη ζωή του οποίου αποτέλεσε το θέμα της γνωστής ταινίας «Ένας υπέροχος άνθρωπος»

 Ο John Nash έδειξε ότι σε κάθε στατικό παιχνίδι με ένα πεπερασμένο σύνολο στρατηγικών υπάρχει τουλάχιστον μία κατάσταση ισορροπίας, που αντιστοιχεί σε επιλογές στρατηγικής οι οποίες παρέχουν τη βέλτιστη ανταπόδοση και για τους δύο παίκτες: κανένας παίκτης δεν μπορεί να πετύχει κάτι καλύτερο αλλάζοντας τη στρατηγική του, τη στιγμή που η στρατηγική του άλλου παραμένει αμετάβλητη. 

H εργασία του Nash δεν δείχνει ωστόσο το πώς μπορεί κανείς να υπολογίσει μια τέτοια ισορροπία ούτε πόσες από αυτές υπάρχουν. Στην πραγματικότητα, ακόμη και απλά παιχνίδια έχουν μια πλειάδα ισορροπιών Nash και δεν υπάρχει τρόπος να ξεχωρίσει κανείς κάποια ιδιαίτερη.

Μάλιστα, εκτός από το γεγονός ότι, αν και οι δύο παίκτες αποφασίσουν να μεγιστοποιήσουν την ανταπόδοσή τους, υπάρχει περίπτωση να καταλήξουν στο χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα και για τους δύο, το πρόσθετο πρόβλημα είναι πως, ακόμη και αν διαλέξουν μια στρατηγική που αντιστοιχεί σε μια ισορροπία Nash, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι να απεμπολήσουν μια ευνοϊκότερη ανταπόδοση.

Αυτό φαίνεται στο φημισμένο «δίλημμα του κρατούμενου». 

Ας υποθέσουμε ότι δύο άνθρωποι έχουν συλληφθεί ως ύποπτοι για κάποια παράβαση που έκαναν από κοινού. Οι δύο ύποπτοι κρατούνται σε διαφορετικά δωμάτια για ανάκριση, χωρίς να είναι σε θέση να επικοινωνούν μεταξύ τους.

•  Αν ο ένας εξ αυτών ομολογήσει, ενώ ο άλλος κρατήσει το στόμα του κλειστό, τότε αυτός που ομολόγησε θα αφεθεί ελεύθερος, ενώ ο άλλος που κράτησε το στόμα του κλειστό θα καταδικαστεί σε φυλάκιση τριών χρόνων.
• Αν και οι δύο ομολογήσουν (προδίδοντας έτσι ο ένας τον άλλον), τότε θα καταδικαστούν σε φυλάκιση δύο χρόνων ο καθένας.
• Αν, τέλος, και οι δύο κρατήσουν το στόμα τους κλειστό (ουσιαστικά συνεργαζόμενοι), τότε θα καταδικαστούν σε φυλάκιση ενός χρόνου ο καθένας.

H ισορροπία Nash υπάρχει όταν και οι δύο ύποπτοι ομολογούν, αν και η περίπτωση που συνεργάζονται κρατώντας το στόμα τους κλειστό έχει καλύτερη ανταπόδοση για τον καθέναν τους.

Πώς να (μην) εκκλησιάζεσαι

Κυριακή σήμερα και πολλοί από μας, έχουν ανάγκη να εκκλησιάζονται.

Υπάρχει ένας οδηγός παρακάτω, που καθοδηγεί πως να γίνεται ή να μην γίνεται.

Έχει μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές απόψεις:

Φαίνεσθαι: Στην Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία να ντύνεσαι με κυριλέ-φαρισέ ρούχα για να ανεβάζεις το image σου.

Δωδεκάτη: Τηλεφώνησε το προηγούμενο απόγευμα στο Ναό και ρώτησε - «Τι ώρα βγαίνετε»; Αν πάς πέντε λεπτά πριν από το τέλος θα γλιτώσεις το λούκι της Ακολουθίας χωρίς να νιώθεις ενοχές που δεν εκκλησιάστηκες.

Δίλεπτο: Όταν ρίχνεις τα χρήματα στο παγκάρι νιώσε ελεήμων. Αν ο επίτροπος που βρίσκεται πίσω από το παγκάρι σε κοιτάζει, νιώσε ντροπή και ρίξε κάτι περισσότερο για να μην φανείς φτωχός στα μάτια του. Αν κάνει πως δεν σε προσέχει, ρίξε ένα βαρύ κέρμα για να ακούσει πλούσιο θόρυβο. Αν νιώθεις ένοχος-η για κάτι κακό που έκανες ρίξε ένα ευρώ παραπάνω για εξιλέωση.

Δεκακέρι: Άναψε πολλά κεριά για να ελεηθείς περισσότερο εσύ και οι συγγενείς σου.

Αξιολόγηση: Παρατήρησε προσεκτικά τους πιστούς γύρω σου χωρίς να σε πάρουν χαμπάρι. Αν είσαι άντρας και δεις μια κομψή κοπέλα προκλητικά ντυμένη αφού την κοιτάξεις με λαγνεία, κρίνε μέσα σου το παρουσιαστικό της, αναλογιζόμενος: «πως δεν ντρέπεται να κυκλοφορεί έτσι μέσα στο Ναό!». Αν είσαι γυναίκα αφού ζηλέψεις έλεγξέ την με μια βλοσυρή ματιά για να βγάλεις το άχτι σου. Μετά αντί να παραδεχτείς ότι έπεσες σε κατάκριση αναλογίσου: «σα δε ντρέπεται» και νιώσε πιο ευσεβής από αυτήν.

Κοσμικίλα: Φόρεσε ένα άρωμα πιο δυνατό από το θυμίαμα ώστε να πλημμυρίζει με κατάνυξη όσους είχαν την τύχει να σταθούν πλάι σου.

Μουρμούρα: Να επαναλαμβάνεις κοντά στο αυτί του μπροστινού σου όσα ακούς. Αυτό θα σε βοηθήσει να συμμετέχεις ενεργά στην Ακολουθία. Να μουρμουράς σε διαφορετικό τόνο από τους ψάλτες για να του προσφέρεις πολυφωνικό άκουσμα.

Δικαίωμα: Πίστεψε ότι με το να εκκλησιάζεσαι εξευμενίζεις το Θεό και τον υποχρεώνεις να σε προστατεύει και να συμπαραστέκεται στις δυσκολίες σου.

Θεαθήναι: Αν κάνεις κάποια δωρεά απαίτησε να αναγραφεί το όνομά σου στο αντικείμενο που δώρισες με μεγάλα γράμματα. Αν πρόκειται για εικόνα φρόντισε το όνομά σου να ξεπερνάει σε μέγεθος το όνομα του αγιογράφου αλλά και του αγίου που εικονίζεται. Αφού την πλήρωσες καλό να μείνει αιωνία η μνήμη σου.

Καρέκλες: Αν δωρίσεις κάποιο κάθισμα απαίτησε να σκαλιστεί το όνομά σου με μεγάλα γράμματα ώστε όλοι να ξέρουν πόσο αναπαυτική είναι η γενναιοδωρία σου. Δεν χρειάζεται να κάθεσαι εσύ στη δική σου καρέκλα για να μη σε παρεξηγήσουν αλλά όποτε πηγαίνεις στο Ναό να περνάς από κοντά για να διαβάζεις το όνομά σου και να καμαρώνεις. Αν το όνομα του δωρητή ανήκει σε κάποιον κεκοιμημένο της φαμίλιας σου ...; νιώσε περήφανος για το σόι σου.

Μπλα-Μπλα: Αν συναντήσεις τυχαία κάποιον φίλο ή γνωστό πιάσε την κουβέντα και μην σταματήσεις πριν τελειώσει η Ακολουθία. Η κουβεντούλα στο Ναό ευαρεστεί το Θεό και αναπαύει τους γύρω σου.

Νταβαντούρι: Φρόντισε να εκκλησιάζεσαι μόνο σε κεντρικούς Ναούς τις μεγάλες εορτές ώστε να ενοχλείσαι από τον θόρυβο και την υποκρισία.

Παιδιά: Αν ντρέπεσαι να ξαμολήσεις τα παιδιά σου ανεξέλεγκτα μέσα στο Ναό να παίζουν και να φωνάζουν, ανάγκασέ τα να στέκονται ακίνητα δίπλα σου με ευλάβεια. Αν νιώσουν από νωρίς την καταπίεση όταν μεγαλώσουν θα γίνουν οπωσδήποτε υποταγμένοι, καθωσπρεπικοί ρομπότ-χριστιανοί ή αντιδραστικοί και περιθωριακοί αρνησίθεοι.

Σπάσιμο νεύρων: Αν σχηματίζεται ουρά για το προσκύνημα κάποιων ιερών λειψάνων ή θαυματουργής εικόνας πήγαινε να στηθείς και εσύ εκεί. Αν αγανακτήσεις από το συνωστισμό στο Ναό κράτησε την ψυχραιμία σου. Ξέσπασε αργότερα τα νεύρα σου στην οικογένειά σου.

Ταχύτητα: Όταν έλθει η ώρα να μεταλάβεις παραμέρισε τους άλλους για να κοινωνήσεις πρώτος. Έτσι δεν θα χρειαστεί να περιμένεις στην ουρά και θα μειωθούν οι πιθανότητες να κοινωνήσεις μετά από μια γιαγιά που σιχαίνεσαι.

Μόνωση: Αν καθίσει κάποιος δίπλα σου, μην γυρίσεις να τον κοιτάξεις, μην του χαμογελάσεις και μην του πεις καλημέρα. Τράβηξε λίγο την καρέκλα σου παραπέρα και στρέψε τα μάτια σου αλλού για να καταλάβει ότι ενοχλήθηκες.

Κατάληψη: Επειδή κουράζεσαι εύκολα, αν πετύχεις άδειο κάθισμα, πρόλαβε να καθίσεις και κράτησέ το μέχρι το τέλος για πάρτι σου. Αν τα άδεια καθίσματα είναι δύο «πιάσε» το άλλο με το μπουφάν σου για να βάλεις εκεί ένα "πλησίον" της αρεσκείας σου.

Καφενείο: Λίγο πριν τελειώσει η Ακολουθία φύγε ψύχραιμα από το Ναό μη τυχόν και γνωρίσεις κάποιον από την ενορία σου. Αν έχεις δει κάποιο γνωστό σου, περίμενε μέχρι το «δι ευχών» και μετά πλησίασε και πες του με δυνατή φωνή όσα θα του έλεγες αν τον συναντούσες στη Λαϊκή ή στο καφενείο.

Δημήτρη Καραβασίλη

Συγγραφέα - Εκαπιδευτικού

ΥΓ.    "Ο Θεός γνωρίζεται όχι κατανοώντας ένα νόημα, αλλά καλλιεργώντας μια σχέση... Όταν λειτουργεί το εκκλησιαστικό γεγονός, φανερώνει τη διαφορά της Εκκλησίας από τη θρησκεία"
Χρ, Γιανναράς.      

Άλλο η λοιπόν η Εκκλησία και άλλο η θρησκεία!

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΝΟΙΑΣ

Η απαιδευσία παρακωλύει την ανθρώπινη πρόοδο διότι δημιουργεί ατροφική κατάσταση για το πνεύμα, το κύριο δηλαδή μέρος της ανθρώπινης υπόστασης.

Με τη λέξη παιδεία, δεν πρέπει να εννοούμε απλώς τη γραμματική και επιστημονική ανάπτυξη του ανθρώπου, αλλά εκείνη την αγωγή του αισθήματος και της διάνοιας που συντελεί στην ανάπτυξη της ημερότητας, της ελεύθερης σκέψης και της εμβρίθειας, που μόνο αυτές δίνουν τα μέσα της γνώσης της αλήθειας και της πτήσης του  πνεύματος προς ευρύτερους ορίζοντες. Έτσι, μόνο η εκπαιδευμένη διάνοια καθίσταται ελεύθερη και ικανή να απαρνηθεί προλήψεις  οποιασδήποτε φύσης και ψευδή δόγματα, που κατεργάζονται την πνευματική δουλεία και την κακοδαιμονία του ανθρώπου.                 
           

Προσπάθησε να μορφώσεις χαρακτήρα. Κάποιος έχει χαρακτήρα όταν είναι πάντοτε συνεπής προς τον εαυτό του, δηλαδή όταν σκέπτεται, μιλάει και ενεργεί πάντοτε κατά τον ίδιο τρόπο για τα ίδια πράγματα υπό τις ίδιες περιστάσεις, και όταν οι σκέψεις του, τα λόγια του και οι  πράξεις του είναι σύμφωνες  προς άλληλα. Όταν αυτό δεν συμβαίνει σε κάποιον, τα στοιχεία της ύπαρξής του έρχονται σε σύγκρουση, το εγώ του αποτελεί κάτι συγκεχυμένο και η ζωή του δεν μπορεί να έχει κατεύθυνση ούτε ωφέλιμο αποτέλεσμα.

Αν δυσκολεύεσαι να κατανικήσεις ένα ελάττωμά σου, ένα πάθος σου, μην απελπίζεσαι. Η επιμονή σου, αν σταθερά εμμένεις στην οδό της αρετής, θα τα κατανικήσει μια ημέρα. Αρκεί ότι απαρνείσαι την κακία, έστω και αν δεν έχεις ακόμη τη δύναμη να την εκριζώσεις εντελώς από την ψυχή σου. Η μεταμόρφωση του ανθρώπου σε φωτεινή ύπαρξη δε είναι εύκολο πράγμα ώστε να το επιτύχει κανείς με μιας. 

Συχνά θα σε καταλαμβάνει πειρασμός. Τι είναι πειρασμός; Είναι η ανάπτυξη σφοδρής επιθυμίας για την απόλαυση κάποιου πράγματος απαγορευμένου για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Είναι η επιθυμία υπό μορφή ισχυρότερη. Είναι οι κακές έξεις και η εκ συνηθείας ακαταμάχητη ώθηση προς αυτές. Η εμφάνιση του πειρασμού υπό οποιαδήποτε μορφή να μη σε τρομάζει. Αν τρέφεις σεβασμό προς τον εαυτό σου και αυτοπεποίθηση, θα μπορείς να τον κατανικήσεις αναπτύσσοντας τη θέλησή σου. Πολλές φορές θα βρεθείς στην ανάγκη να υποχωρήσεις μπροστά του, μη έχοντας τη δύναμη να αντισταθείς όσο πρέπει.  Και αυτό ας μη σε φοβίζει.

Σημαίνει απλώς ότι η θέλησή σου ακόμη δεν έχει ασκηθεί αρκετά, ότι δεν κατέστη ακόμη αρκετά ισχυρή ώστε να κατανικάει κάθε πάθος και κάθε πειρασμό.

Η διαρκής εγρήγορση της συνείδησης, η προσοχή και η συνεχής άσκηση εντείνουν τη θέληση, την κ αθιστούν ακατάβλητη. Ασκώντας τη θέλησή σου, να εργάζεσαι μεθοδικά εφαρμόζοντάς την διαδοχικά από τα μικρά προς τα μεγάλα. Η εξοικείωση της σκέψης προς την κατάσταση την οποία ποθούμε να αποκτήσουμε, εντείνει τη θέληση και τη βοηθάει να επιτύχει το ποθούμενο. Οι πονηρές σκέψεις ή πράξεις καταβιβάζουν το επίπεδο της συνείδησης. Ενισχύονται τότε όλα τα πονηρά στοιχεία του πνεύματός μας. 

Η ένταση της θέλησης μειώνεται και φερόμαστε τότε μοιραία προς το σκότος, προς την ατέλεια. Να διατηρείς πάντοτε τη θέλησή σου σε ένταση. Όταν η θέλησή σου χαλαρώνει, εκτίθεσαι στον κίνδυνο να γίνεις και πάλι λεία των παθών και των πονηρών εμπνεύσεων. Για να εκδηλώνεται και να μεγεθύνεται η θέληση, πρέπει όλα στον άνθρωπο να λειτουργούν φυσιολογικά. Όταν το νευρικό σύστημα διατελεί σε έκρυθμη κατάσταση, είναι απολύτως αδύνατη η καλλιέργεια της θέλησης και η τελειοποίηση του ανθρώπου. 

Να σκέπτεσαι πάντοτε με τέτοιο τρόπο ώστε αν κάποιος σε ρωτήσει αιφνιδίως, τι σκέπτεσαι; Να του το πεις. Διότι δεν αρκεί να μην προβαίνουμε σε πράξεις για τις οποίες να ντρεπόμαστε, αλλά και να μην απασχολούν το νου μας σκέψεις επαίσχυντες. Να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου. Μη ζητάς να δικαιολογείς ενδόμυχα τις κακές σου πράξεις με δικολαβικά επιχειρήματα, διότι τότε εξαπατάς τον εαυτό σου.

Όταν λείπει από τον άνθρωπο η ευθύτητα και η ειλικρίνεια προς τον εαυτό του, η ψυχική του υπόσταση μοιάζει με κίβδηλο νόμισμα που στερείται κάθε εσωτερική αξία. Να αποφεύγεις να λέγεις ή να πράττεις ,όχι μόνο οτιδήποτε μπορεί να βλάψει κάποιον, αλλά και οτιδήποτε μπορεί να τον ερεθίσει. Να είσαι πάντοτε πράος και ψύχραιμος. Η ψυχική ταραχή, η οργή και ο ερεθισμός των νεύρων βλάπτουν προπαντός εσένα τον ίδιο διότι συσκοτίζουν το νου σου, διαταράσσουν την ψυχική σου ισορροπία και τη γαλήνη του πνεύματός σου.

Τα περιστατικά του βίου παρουσιάζουν, κατά το πλείστον, σύνθετη και περίπλοκη όψη. Βρισκόμαστε πάντοτε σε δυσκολία να δίνουμε στα ζητήματά μας απόλυτη λύση. Διαρκώς τιθέμεθα προ διλημμάτων, οπότε έχουμε υποχρέωση να πράττουμε το μη χείρον. Ποτέ να μην μεταχειριστείτε τη βία, που πάντοτε ανατρέπει την ισορροπία των δυνάμεων που κινούν τον κόσμο. 

Μόνο όπλο προς διάδοση της αλήθειας, προς αναγνώριση της δικαιοσύνης και προς επίτευξη της προόδου, ας είναι ο διαφωτισμός των συνειδήσεων δια του λογικού και της πειθούς. Εναντίον της βίας των άλλων, να αντιτάσσεις τη διαμαρτυρία δια του λόγου και της παθητικής αντίστασης. 

«Να μη ζητάς να γίνονται τα πράγματα όπως εσύ θέλεις, αλλά να δέχεσαι τα πράγματα έτσι όπως γίνονται»,    Επίκτητος

Αντώνιος Ανδριανόπουλος

(Πηγή: «Υποθήκες τινές εκ της Βιοτικής»)

Σαλβαντόρ Νταλί . Η τέχνη της ιδιομορφίας.

Μύθος. Ιδιομορφία. Δύο έννοιες που χαρακτήρισαν τη ζωή και το έργο του. Η έννοια «μύθος» ορίζεται στο χώρο της μοναδικότητας και γι' αυτό το λόγο, προσωποποιείται.

Αντίθετα με τη μόδα, παραμένει αναλλοίωτος στο χρόνο. Όπως είχε πει ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος: «Η μόδα αλλάζει. Ο μύθος, μας αλλάζει.» Ο μύθος αντλεί το περιεχόμενό του από την εσωτερική ενότητα, τη προσωπική μοναδική πραγματικότητα, την εσωτερική φωνή που ωθεί να φύγουμε, να μείνουμε, να πολεμήσουμε, να δημιουργήσουμε.

Σε αυτή τη κατεύθυνση κινήθηκε η ζωή και το έργο του Σαλβαντόρ Νταλί. Άνθρωπος πού έζησε μέσα στο περιβάλλον και την κοινωνία, ερωτεύτηκε, διεκδίκησε, κέρδισε, έχασε, δημιούργησε χωρίς όμως να χάσει τον εαυτό του, την εσωτερική του ενότητα και χαρακτήρα. Αντίθετα, με την προσωπική του ιδιοφυΐα κατάφερε να καθοσιώσει την προσωπική του ιδιαιτερότητα και να την επιβάλει επιτυχημένα στο κοινωνικό σύνολο, ζώντας μια μακρά, ευτυχή ζωή, αναγνωριζόμενος ως μέγιστος καλλιτέχνης.

Η «ιδιομορφία» είναι η δεύτερη έννοια που χαρακτηρίζει τον μεγάλο Ισπανό καλλιτέχνη. Άνθρωπος αντικομφορμιστής, προσδέθηκε πεισματικά στις προσωπικές τους εμμονές, τα παιδικά του τραύματα, τα δύσκολα χρόνια της νεότητάς, τις ανασφάλειες, τις φαντασιώσεις, τα ερωτικά του απωθημένα. Αδέξιος κοινωνικά, παρουσίαζε συχνά εσφαλμένη εικόνα για το πρόσωπό του.

Ο Νταλί υπήρξε ένα παιδί που δεν ωρίμασε ποτέ, αλλά και ένας επαρχιώτης που δεν απέβαλε ποτέ τον επαρχιωτισμό του. Όμως, αυτή του την αδυναμία και αδεξιότητά την μετέτρεψε σε πλεονέκτημα. Αντί να συνθλιφθεί από τον περιβάλλοντα κόσμο, τον χαρακτήρισε σημαδεύοντας τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Βάση της προσωπικότητας, της φιλοσοφίας, αλλά και της επιτυχίας του ήταν ή άποψη ότι οι άνθρωποι κατ' ουσίαν είναι ίδιοι.

Η έκφραση στη ζωή τους, οι προτεραιότητες και η συμπεριφορά τους διαφέρουν, όμως η πηγή όλων είναι κοινή. Ο Νταλί με τα έργα του ακολούθησε τον δρόμο από την ανεπανάληπτη μοναδικότητα ως ανθρώπινης ύπαρξης που υπεράσπισε «ως κόρην οφθαλμού», προς την καθολικότητα και την κοινή ουσία, την ίδια τραγική μοίρα της ανθρώπινης φύσης. Η τάση ενδοσκόπησης και αυτοανάλυσης τον ώθησε στην Φροϋδική ψυχολογία και η ανάγκη ελεύθερης έκφρασης στο καλλιτεχνικό ρεύμα του Υπερρεαλισμού.

Ο υπερρεαλισμός, παρότι προϋποθέτει πηγή έμπνευσης, ακολουθεί αυτοματικό τρόπο έκφρασης, τον οποίο θεωρεί απροσποίητο, γνήσιο και αυθεντικό, μακριά από επιμελημένα φιλτραρίσματα και περίτεχνες καλλιτεχνικές προσπάθειες.

Σε αυτό το ρεύμα ο Νταλί βρέθηκε στο στοιχείο του, δημιουργώντας εικόνες που με πρώτη ματιά μοιάζουν παράλογες, εξωφρενικές, παραληρηματικές, τερατώδεις, όμως χαρακτηρίζονται από την ειλικρίνεια της ενστικτώδους προσπάθειας του να συλλάβει το μυστικό του ανθρώπου και του κόσμου. Όμως, ακόμα και ως εκπρόσωπος του Υπερρεαλισμού διατήρησε το ατομικό του αισθητήριο και δεν ακολούθησε την πρακτική της αυτόματης καταγραφής, αλλά επεξεργαζόταν ενσυνείδητα το έργο του προκειμένου να αναδείξει το συμβολικό, φανταστικό κόσμο του ασυνείδητου.

Το ίδιο «καινό δαιμόνιο» που τον οδήγησε στο κλειστό κύκλο διανοουμένων του Υπερρεαλισμού το 1929, προκάλεσε συγκρούσεις λίγα χρόνια μετά, και την οριστική ρήξη των σχέσεών με του Υπερρεαλιστές το 1941. Ο Υπερρεαλισμός ξεκίνησε κυρίως ως πολιτικο-ιδεολογικό κίνημα από τα συντρίμμια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Αίτημα των Υπερρεαλιστών ήταν η αλλαγή των παραδοσιακών κοινωνικών δομών μέσα από τη διανόηση και την τέχνη.

Ο Σαλβαντόρ Νταλί αδιαφορούσε προκλητικά για το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι σε μια χώρα που ταλανιζόταν από εμφύλιο πόλεμο και σε μια Ευρώπη που συντασσόταν ή ερχόταν αντιμέτωπη με το Ναζιστικό μηχανισμό. Η πορεία του ήταν ανεπιστρεπτί η ατέρμονη ενδοσκόπηση, τα αγαπημένα του σύμβολα, ο προσωπικός του παράδεισος και κόλαση.

Η προσήλωση στην προσωπική του πραγματικότητα τον οδήγησε στην «μέγιστη ύβρη», καθώς στην ερώτηση «Τι είναι υπερρεαλισμός;» απαντούσε «Ο Υπερρεαλισμός είμαι εγώ!». Έτσι ο Σαλβαντόρ Νταλί διεκδίκησε και κατέκτησε μαζί με την προσωπική επιτυχία του, την απόλυτη ανεξαρτησία από ομάδες και τάσεις, βασικό στοιχείο της δημιουργικής του μοναξιάς.

Εντυπωσιάζει η διαύγεια των τοπίων του. Η αμεσότητα, η βιαιότητα θα μπορούσαμε να πούμε της προοπτικής την οποία χρησιμοποιεί και παραπέμπει στην φαντασία, τα όνειρα και τους εφιάλτες των ανθρώπων. Δεν νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει ένας άνθρωπος από εμάς που να έχει ονειρευτεί ή να έχει ζήσει την γλυκύτητα μιας ανάμνησης, και να μην συγκινηθεί από αυτά τα έργα. Απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους, όχι μόνο τους υψηλότεχνους.

Ακόμα και οι περίεργοι που θα πλησιάσουν τα έργα του χωρίς να ξέρουν τίποτα, θα βρουν κάτι που θα τους τραβήξει το ενδιαφέρον.

Ως όνομα, προσωπικότητα και μορφή, ο Νταλί είναι ιδιαίτερα αναγνωρίσιμος και επιβλητικός.

«Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων»

Ο Ηρακλής σ αυτόν τον άθλο πήρε την εντολή να βρει τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων.

 Η αναζήτηση τον οδηγεί μακριά και δεν ξέρει πού βρίσκονται αυτά τα μήλα. Συνάντησε τον Νηρέα, «τον σοφό των θαλασσών» ένα δάσκαλο σοφό αλλά ασαφή στα λόγια του. Έπαιρνε πολλές μορφές και δεν απαντούσε ευθέως. 


Κάποια στιγμή από τα λεγόμενα του Νηρέα, καταλαβαίνει πως πρέπει να πάει νότια. Στο δρόμο του νίκησε τον γίγαντα Ανταίο (γιο του Ποσειδώνα και της Γαίας) και συνάντησε τον Βούσιρη (γιο του Ποσειδώνα και μίας θνητής).

Ο Βούσιρης θεωρούσε πως ήταν δάσκαλος, έπεισε τον Ηρακλή, τον παρέσυρε και ήθελε να τον θυσιάσει. Ο Ηρακλής κατόρθωσε να καταλάβει τι συνέβαινε και ξέφυγε. Μετά συναντά τον Προμηθέα δεσμώτη στο βράχο και τον λυπάται.

Τον βοηθά κι εκείνος του εξηγεί πώς να βρει και να πάρει τα χρυσά μήλα. Βρίσκει τον Άτλαντα, που κρατά το βάρος του κόσμου στις πλάτες του, παίρνει τη θέση του κι ο Ατλάντας του φέρνει τα μήλα, που φύλαγε ένας δράκος και τρεις παρθένες.

Ο άθλος αυτός είναι πιο περιπετειώδης , έχουμε τα ταξίδια και τη διαρκή μετακίνηση με σκοπό τη γνώση.

Στο ζώδιο των Διδύμων έχουμε τα ταξίδια και τη διαρκή μετακίνηση με σκοπό τη γνώση. 
 

Το μήλο είναι σύμβολο που βρίσκουμε και στη Παλαιά Διαθήκη, στο κήπο της Εδέμ, όπου κοντά του βρίσκεται ένα φίδι και στο Δέντρο αυτό είναι η γνώση του καλού και του κακού.
Είναι η αρχή της γνώσης πάνω στη δυαδικότητα των πραγμάτων, στο διπλό ζώδιο των Διδύμων, όπου όλα έχουν τις δύο όψεις, καλό και κακό, μικρό και μεγάλο, είναι η αναγνώριση της έλξης των αντιθέτων.

Στον άθλο τα χρυσά μήλα είναι πολλά, σύμβολο της πολυπλοκότητας, της πολλαπλότητας, της σύνθεσης και των πολλών γνώσεων που αποκτούν όσοι τρέφονται με το Δέντρο της Ζωής.

Στην αναζήτηση αυτή υπάρχει πάντα το στοιχείο της πλάνης και της ασάφειας.

Ο πρώτος δάσκαλος, ο Νηρέας, έχει Ποσειδώνια στοιχεία αλλά με την έννοια της άπιαστης σοφίας, την οποία ο Ηρακλής δεν κατανοεί. Γι αυτό και κάνει λάθος και πάει νότια. Στη συμβολική γλώσσα, η νότια πορεία, σημαίνει οπισθοδρόμηση. Παλεύει με τον γίγαντα Ανταίο, καθώς είναι γιος του Ποσειδώνα και μίας θνητής, μία πλάνη λοιπόν και συναντά τη βασική δυσκολία, τον ψευδό-δάσκαλο Βούσιρη, που επιδιώκει να τον πλανέψει και να τον θυσιάσει για δικό του όφελος.

Ο αναζητητής είναι δυνατόν να βρεθεί σε λανθασμένο χώρο γνώσης, κι ο δάσκαλος να μην είναι ο σωστός. Αυτό, ακόμη κι αν γλιτώσει, όπως ο Ηρακλής, τον καθυστερεί.

Τέλος εμφανίζεται η φιλευσπλαχνία, με τη βοήθεια που παρέχει στον Προμηθέα, αλλά και στον δάσκαλό του Χείρωνα, που πλήγωσε άθελά του. Ο Προμηθέας, είναι αυτός που τρώγεται από τους γύπες των τύψεων, γιατί μετέδωσε τη γνώση σε αμύητους και αυτή σπαταλήθηκε ή κακοποιήθηκε.

Ο Ηρακλής διώχνει την ιδιοτέλεια, τον προσωπικό του στόχο και προσφέρεται να βοηθήσει τους πάσχοντες, Προμηθέα, αλλά και Χείρωνα. Ο Προμηθέας, τον ανταμείβει για τη πράξη του και τον συμβουλεύει πώς να βρει τα μήλα, δηλαδή πώς να προσεγγίσει τη γνώση χωρίς κίνδυνο.

Όταν παίρνει τον κόσμο στους ώμους του, είναι μία συμβολική κίνηση, μία προσωπική θυσία πάλι, καθώς σηκώνει το βάρος της ανθρωπότητας κι αυτό τον οδηγεί στην ανταμοιβή των χρυσών μήλων. Ο Δράκος που φύλαγε το δέντρο της γνώσης είναι αυτός που μπορεί να μας πλανέψει, όπως συνέβη με τον Αδάμ και την Εύα.

Οι τρεις Παρθένες όμως που δίνουν τα μήλα, ονομάζονται Νοημοσύνη, Αγάπη και Σοφία. Αν δούμε τους δεκανούς των Διδύμων, είναι αντίστοιχες του Ερμή, της Αφροδίτης και του Κρόνου.

Ο άθλος σημειώνει τις πλάνες και τους ψεύτικους δασκάλους, αλλά και τη λεπτότητα της προσέγγισης της γνώσης, καθώς και την ανιδιοτελή προσφορά υπηρεσίας προς την ανθρωπότητα.

Σαμψών & Δαλιδά

Η υπόθεση του Σαμψών και της Δαλιδά, όπως την περιγράφει το βιβλίο των Κριτών της Αγίας Γραφής, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αγώνα επιβιώσεως του Ισραήλ.

Πέρα όμως από την φυσική του εξήγηση, ο τρόπος περιγραφής αυτού παράλληλα, περικλείει διδάγματα ηθικού και πνευματικού περιεχομένου, που ο απλός διανοητής άνθρωπος αδυνατεί ν’ αντιληφθεί και κατανοήσει.

Την αλληγορία αυτή εάν την δούμε με ευρύτητα σκέψεως, μας αποκαλύπτει μιαν εσωτερική αλήθεια, το νόημα της οποίας δια να συλλάβουμε εξ ολοκλήρου πρέπει να γίνουμε κι εμείς κατά την ψυχή ΝΑΖΗΡΑΙΟΙ (Αφιερωμένοι εις τον Θεό).

Αλλά όπως τότε, και σήμερα το πνεύμα του ανθρώπου και κατ’ επέκταση της ανθρωπότητας (ο Σαμψών) ευρίσκεται υπό την άμεσο επίδραση των θωπειών της υλικής ζωής (Δαλιδάς) η οποία όπως η μάγισσα Κίρκη, δελεάζει αρχικώς και αφαιρεί εκ των υστέρων τις δυνάμεις και την ενέργεια της ψυχής, με αποτέλεσμα την μεταμόρφωση των ανθρώπων σε χοίρους.

Επί των ημερών μας η ανθρωπότητα, χωρίς την εύνοια του Θεού, ζει υπό την εξουσία της πανούργας Δαλιδάς όπως συνέβη εις τον Σαμψών τις ημέρες εκείνες, μετά την αφαίρεση της θεϊκής του δυνάμεως. Μεταφορικά, οι Ισραηλίτες είναι άνθρωποι του Θεού, που όμως είναι δούλοι εις τους Φιλισταίους, που πιστεύουν και λατρεύουν την ύλη.

Ο Σαμψών, το όνομα του οποίου σημαίνει Ήλιος – εξαίσιος - δυνατός, είναι ο υιός της πίστεως και ελευθερίας κάθε λαού, είναι η φωνή του ιδανικού και της πνευματικής ανεξαρτησίας των σκλάβων, είναι ο σκληρός τιμωρός της αδικίας και του κακού, που περισφίγγει ασφυκτικά την κοινωνία που ζούμε.

Η Δαλιδά, που το όνομά της σημαίνει τρυφερότητα – χαύνωση (χαλαρότητα – ατονία), είναι η ενσάρκωση των αισθησιακών απολαύσεων της υλικής ζωής που παρασύρει και αφαιρεί την αγωνιστική δύναμη της ψυχής. Το κοινωνικό τούτο δράμα παντός τόπου και εποχής είναι μια εικόνα τού συνόλου της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα κάθε ανθρώπου. Διότι η κοινωνία και ο άνθρωπος περικλείουν εντός αυτών, κατά μίαν συμβολική έννοια, τους Ισραηλίτες, τους Φιλισταίους, τον Σαμψών και την Δαλιδά.

Δύο δυνάμεις εκ διαμέτρου αντίθετες που μάχονται σκληρά η μια εναντίον της άλλης.

Ο αγώνας αυτός τον οποίο διεξάγει η ψυχή ατομικά και ομαδικά στην μακραίωνη πορεία του χρόνου εκ θείας ανάγκης, αποβλέπει στο ν’ αφαιρέσει από τον εαυτόν της, όπως λέγει και ο Πλωτίνος, «..παν ό,τι ξένο προς την φύσιν και την ουσίαν της θεότητος..»

Καμαρωτάκης Χ.

ΕΒΑΛΝΤ ΒΑΣΙΛΙΕΒΙΤΣ ΙΛΙΕΝΚΟΦ (1924-1979) ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥΣ ΜΑΡΞΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Η Λογική, αναλύει ο Ιλιένκοφ, είναι η επιστήμη των νόμων της νόησης, και η νόηση είναι μια ιδιότητα, ένας τρόπος ύπαρξης της ύλης, καθώς αυτή αντανακλάται, δίνεται στα αισθήματα ως αντικειμενική πραγματικότητα και αναδημιουργείται (μέσα από ένα ολόκληρο αφαιρετικό προτσές) σε έννοιες και γνώση, διαμέσου της δραστηριότητας της σκέψης, του «σκεπτόμενου σώματος» στο προτσές της γνώσης.

Για τον Ιλιένκοφ η Πράξη σαν η αποφασιστική κατηγορία στη μέθοδο του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού είναι αναπόσπαστα δεμένη με τη Θεωρία, με τη Σκέψη που προηγείται και καθοδηγεί κάθε πράξη μας. Ενάντια στο αυθόρμητο, σκεπτόμαστε αυτό που θέλουμε να κάνουμε, και κάνουμε αυτό που έχουμε προηγούμενα διεξοδικά σκεφτεί, αντικρούοντας κάθε παρέλκυση, προτροπή ή παρόρμηση για το αντίθετο.

Έτσι μόνο ο άνθρωπος είναι σε θέση να ελέγχει και να σκέπτεται τη σκέψη του. Η γνώση, προπαντός η επιστημονική γνώση, δεν μπορεί να είναι, και δεν είναι ένα αυθόρμητο προτσές, κι ακόμα λιγότερο ένα εμπειρικό γεγονός. Με τη σκέψη του ανθρώπου, που είναι αναπόσπαστο μέρος και λειτουργία της Φύσης, η Φύση αντανακλάται στον εαυτό της, δηλαδή αυτοαποκαλύπτεται.

Να πώς το διατυπώνει αυτό στη Διαλεκτική Λογική του ο μεγάλος σοβιετικός φιλόσοφος, αναφερόμενος στον Σπινόζα που (με το «σκεπτόμενο σώμα» του) υπερέβει το δυϊσμό του Καρτέσιου, δίνοντας, ταυτόχρονα, ένα αποφασιστικό χτύπημα στον ιδεαλισμό και το χυδαίο υλισμό:

«Δεν υπάρχουν δυο διαφορετικά και καταρχήν αντίθετα αντικείμενα μελέτης –το σώμα και η νόηση– αλλά μόνο ένα και μοναδικό αντικείμενο, που είναι το σκεπτόμενο σώμα του ζωντανού, του πραγματικού ανθρώπου (είτε κάποιου άλλου ανάλογου Όντος, αν κάτι τέτοιο υπάρχει κάπου στο διάστημα)... Ο ζωντανός, ο πραγματικά σκεπτόμενος άνθρωπος, το μοναδικό σκεπτόμενο σώμα που γνωρίζουμε, δεν αποτελείται από δύο καρτεσιανά ήμισυ –από τη “νόηση που στερείται σώματος” και από το “σώμα που στερείται νόησης”... Αυτό που σκέπτεται δεν είναι η ιδιαίτερη “ψυχή” που τοποθετείται από το θεό στο ανθρώπινο σώμα σαν σε προσωρινή κατοικία..., αλλά το ίδιο το σώμα του ανθρώπου. Η νόηση είναι μια ιδιότητα, ένας τρόπος ύπαρξης του σώματος, όπως και η έκτασή του, δηλαδή όπως η διάταξή του στο χώρο και η θέση του ανάμεσα στα άλλα σώματα», (Έβαλντ Ιλιένκοφ: Διαλεκτική Λογική, Δεύτερο Δοκίμιο, σελ. 35).

Έτσι, ορίζοντας τη νόηση ως ιδιότητα, ως κατηγόρημα της ύλης (Υπόσταση), ο Σπινόζα ξεπέρασε την εποχή του, αφήνοντας πίσω του αιώνες ολόκληρους τόσο τους ιδεαλιστές όσο και τους εκπροσώπους του μηχανιστικού υλισμού –και τον ίδιο τον Καρτέσιο να ψάχνει την ψυχή στον «κωνοειδή αδένα» του εγκεφάλου του.

Με την Υπόσταση, με την επιστημονική αυτή ανακάλυψή του, ο Σπινόζα έγινε ένας αποφασιστικός κρίκος στην ανάπτυξη της ανθρώπινης γνώσης. Αυτή είναι η μεγάλη του συνεισφορά στην ανθρωπότητα.

Η βασική διόρθωση που οι κλασικοί του μαρξισμού έκαναν στη σκέψη του Σπινόζα ήταν η αναγνώριση του γεγονότος ότι ο άνθρωπος δρα και σκέπτεται τη Φύση όχι σαν βιολογικό όν, αλλά ως κοινωνικός άνθρωπος στην αναπαραγωγή των όρων ύπαρξής του –σε ενότητα και ταυτόχρονα σε σύγκρουση με τη Φύση. «Ενεργώντας πάνω στην έξω απ’ αυτόν Φύση, ο άνθρωπος μεταβάλει ταυτόχρονα την ίδια του τη φύση», θα γράψει ο Μαρξ στον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου.

Ιερή Γεωμετρία

Οι αρχαίες πόλεις της Ελλάδος δεν αποτελούσαν μόνες τους δίκτυο γεωδαιτικό τριγωνομετρικό στηριζόμενο στις αναλογίες των πλευρών των τριγώνων, παρά μόνο αν συνδεόταν με ιερούς χώρους και κέντρα λατρείας. Φαίνεται λοιπόν ότι οι ιεροί χώροι αποτελούσαν τα σταθερά σημεία και βάσει αυτών προσδιοριζόταν οι θέσεις για την οικοδόμηση κτηρίων, μιας πόλης, ή άλλων ιερών χώρων.

Το τριγωνομετρικό δίκτυο που ξεθάψαμε από το βάθος των αιώνων, διαμορφώθηκε με την πάροδο των χιλιετιών σε ένα γιγάντιο ωραίο και θαυμαστό έργο του Αρχαίου Ελληνισμού, που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο και αποτελεί την αποθέωση της γεωμετρίας, της προμελέτης και της γεωδαισίας.

Σε πάρα πολλά σχεδιαγράμματα και χάρτες διακρίνετε η αναλογία και η συμμετρία σε κέντρα λατρείας, ιερά, καθώς και κορυφαίες πόλεις του αρχαίου πολιτισμού μας.

Αυτά μαρτυρούν την συνάντηση της Θρησκείας με τα Μαθηματικά, με την Φιλοσοφία, την Γεωγραφία, την Τοπογραφία, την Γεωδαισία, την Φυσική, την Αρχιτεκτονική καθώς και την Αστρονομία. Κατά κάποιο τρόπο αποδεικνύεται ότι πρόγονος και μητέρα των επιστημών υπήρξε η Θρησκεία και πάντα υπήρχε συνάντηση αυτής με την Φιλοσοφία, την Επιστήμη και την Τεχνική.

Το Γεωδαιτικό τριγωνομετρικό λοιπόν δίκτυο της Ελλάδος δεν παρουσιάζει συμμετρικές αναλογίες σε περιορισμένες εκτάσεις, αλλά παρουσιάζει αναλογίες επί πολύ μεγάλων αποστάσεων δεκάδων ή εκατοντάδων χιλιομέτρων και είμαστε αναγκασμένοι να δεχτούμε ότι εις την Αρχαία Ελλάδα είχε ανακαλυφθεί μέθοδος μετρήσεων μεγάλων αποστάσεων και με μεγάλη ακρίβεια.

α’ - Έτσι βλέπουμε ότι σε ευθεία γραμμή οι Δελφοί απέχουν εξ ίσου από την Ακρόπολη και την Ολυμπία δηλ. 122.650 μέτρα περίπου.
β’ - Η απόσταση Δελφών Επιδαύρου ισούται με το μεγαλύτερο τμήμα της χρυσής τομής της αποστάσεως Επιδαύρου – Δήλου.
γ’ – Η απόσταση Σπάρτης – Ολυμπίας ισούται με το μεγαλύτερο τμήμα της χρυσής τομής της αποστάσεως Σπάρτης – Αθήνας.
δ’ – Η απόσταση Δήλου – Ελευσίνας (169.000 μέτρα) ισούται με το μεγαλύτερο τμήμα της χρυσής τομής της αποστάσεως Δήλου – Δελφών.
ε’ – Η απόσταση Κνωσού – Δήλου είναι ίση προς το μεγαλύτερο τμήμα της χρυσής τομής της αποστάσεως Κνωσού – Χαλκίδας.

Απέχουν λοιπόν σχεδόν ίσα οι κάτωθι πόλεις και τα κέντρα λατρείας της αρχαίας εποχής.

Από την Κνωσό, η Σπάρτη και η Επίδαυρος.

Από την Δήλο, οι Θήβες και η Σμύρνη (198.500 μ.), όπως και το Ασκληπιείο της Κω και το Ασκληπιείο της Επιδαύρου.

Από την Σπάρτη, η Κνωσός και η Δωδώνη, όπως επίσης οι Δελφοί και το Σούνιο.

Από το Άργος, οι Δελφοί και η Ολυμπία.

Από τις Μυκήνες, η Σπάρτη, η Ελευσίνα και το Τροφώνιο Μαντείο.

Από την Αθήνα, η Δήλος και η Σπάρτη (149.500 μ.)

Από την Δωδώνη, η Αθήνα και η Σπάρτη

Από την Κόρινθο, η Ελευσίνα και η Θήβα

Από την Επίδαυρο, οι Δελφοί και η Ηραία Αρκαδίας

Από την Ολυμπία, η Αφαία και η Θήβα

Από την Αφαία, οι Δελφοί και η Σπάρτη

Από την Ελευσίνα, η Ολυμπία και η Πάρος.

Από τις παραπάνω αποστάσεις και της μελέτης των θέσεων άλλων πόλεων της Αρχαίας Ελλάδας προκύπτει η εκπληκτική θέση των Δελφών έναντι των σπουδαιότερων ιερών και κέντρων λατρείας της αρχαιότητας. Όπως είπαμε πιο πάνω οι Δελφοί απέχουν εξ ίσου από την Ακρόπολη και την Ολυμπία, επομένως το τρίγωνο Ακροπόλεως – Δελφών - Ολυμπίας, είναι ισοσκελές και στον πόδα του ύψους από τους Δελφούς ευρίσκεται η Νεμέα.

Τα ορθογώνια τρίγωνα Ακρόπολις - Δελφοί - Νεμέα, και Νεμέα – Δελφοί - Ολυμπία έχουν τις υποτείνουσες ίσες. Εάν δε εις το σημείο των Δελφών φέρομε κάθετο προς την ευθεία Δελφών - Ολυμπίας η κάθετος αυτή διέρχεται από την θέση του Μαντείου της Δωδώνης. Οπότε το τρίγωνο Δελφοί – Ολυμπία – Δωδώνη είναι ορθογώνιο με υποτείνουσα την ευθεία Ολυμπία – Δωδώνη. Εάν δε προεκτείνουμε την ευθεία Ολυμπίας - Δελφών βορειοανατολικά και φέρομε κάθετο επί της ευθείας Δωδώνης - Ολυμπίας εις την θέση της Δωδώνης, οι δύο ευθείες συναντώνται εις τα Κίνυρα Θάσου.
Εάν δε επεκτείνουμε την ευθεία Δωδώνης – Δελφών νοτιοανατολικά αυτή διέρχεται εκ της τομής των ευθειών Ολυμπίας – Δήλου και Κνωσού - Χαλκίδος και συναντά τέλος την νήσο Κάσο.

Βλέπουμε ότι η θέση των Δελφών ευρίσκεται σε γεωμετρικές – γεωδαιτικές σχέσεις με τις εξής πόλεις και Ιερά : Ολυμπία, Δωδώνη, Ελευσίνα, Δήλο, Επίδαυρο, Αφαία Αιγίνης, Αθήνα, Σπάρτη, Μυκήνες, Θήβα, Χαλκίδα, Νεμέα, Κίνυρα, Γόρτυνα, Μίλητο.

Φιγούρες του ελληνικού Θεάτρου Σκιών

Ο Καραγκιόζης: Είναι ο ιδανικός τύπος του φτωχού Έλληνα, του τόσο φτωχού που έχει πια απαρνηθεί κάθε ιδιωτική φροντίδα κι έχει εξυψωθεί σε εύθυμη φιλοσοφική θεώρηση της ζωής. Είναι αγαθός, σκληρός καμιά φορά στ'αστεία του, αλλά καλόκαρδος στο βάθος. Γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν'ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και προ πάντων τον ίδιο τον εαυτό του. Το χέρι του είναι εξαιρετικά ευκίνητο και υπερβολικά μακρύ, για σκηνικούς λόγους, για να μπορεί να ξύνει την πλάτη του και το κεφάλι του ή για να χειρονομεί. Επίσης έχει συμβολική σημασία γιατί εκπροσωπεί το έξυπνο πνεύμα του.

Καρπαζώνει προθυμότατα, δέρνει αλλά και δέρνεται. Είναι ευφυολόγος, ετοιμόλογος και αστείος, ποτέ όμως γελοίος. Δεν είναι ταπεινός, ούτε όταν δέρνεται. Το δέχεται κι αυτό σαν μια κακοτυχία του και σαν συνέπεια της κακοκεφαλιάς του, με την ίδια εύθυμη εγκαρτέρηση και το ίδιο ειρωνικό του κέφι.

Ο Χατζηαβάτης: Ο τύπος του ραγιά που ζει ακόμα με την ανάμνηση της τουρκοκρατίας. Παμπόνηρος, ανήσυχος για όλα, αδύνατος, δειλός και κόλακας, κυρίως απέναντι στους ισχυρούς. Προσποιείται τον μισοκακόμοιρο ενώ ο νους του δουλεύει και ειδικά στις βρομοδουλειές. Από την άλλη πλευρά, εκπροσωπεί τον τύπο του βιοπαλαιστή αστού. Το επάγγελμά του είναι τελάλης, μεσίτης και ταχυδρόμος που εκτελεί παραγγελίες του μπέη και του πασά. Ωστόσο είναι ευγενικός, αξιοπρεπής και αξιόπιστος. Οικογενειάρχης, αν και δεν παρουσιάζεται αυτό ποτέ στη σκηνή, είναι πιο μορφωμένος κοινωνικά από τον Καραγκιόζη και γνωρίζοντας καλύτερα τον κόσμο προσπαθεί πάντα να διορθώνει τον φίλο του ή να τον δασκαλεύει.

Ο Μπάρμπα - Γιώργος: Εκπροσωπεί τον βουνίσιο Έλληνα, τον γνήσιο ρουμελιώτη που ο χαρακτήρας του παρέμεινε αδιάφθορος μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Είναι τύπος αγαθός, ηθικός και δυνατός. Καμαρώνει που είναι θείος του Καραγκιόζη και γι'αυτό του προσφέρει στοργικά την προστασία του.

O Vincent κι η Σχολή Καλών Τεχνών

Ήθελε να μάθει τους κανόνες για να ζωγραφίζει καλύτερα τους ανθρώπους που ξεχνούσε η αδιάφορη κοινωνία.

Είχε ήδη σκεφτεί την τέχνη χρειαζόταν μόνο την τεχνική όμως οι αυθεντίες της Σχολής αφού τον εξέτασαν μίλησαν.

« Ο Vincent είναι μόνο ικανός να παρακολουθήσει τα μαθήματα που παραδίνουν οι ειδήμονες σε παιδιά μεταξύ 13 και 15 ετών».

Ν. Λυγερός