«Η Άνιμα»

Ο πιο αρρενωπός άντρας, πολλές φορές, θα φερθεί με εκπληκτική τρυφερότητα στα παιδιά ή σε κάποιον αδύνατο ή άρρωστο.

Οι δυνατοί άντρες, συχνά, αφήνονται σε έντονα συγκινησιακά ξεσπάσματα όταν είναι μόνοι και μπορεί να φανούν συναισθηματικοί και παράλογοι.

Οι γενναίοι άντρες μπορεί να τρομοκρατηθούν από εντελώς άκακες καταστάσεις και μερικοί άντρες έχουν καταπληκτική διαίσθηση ή το χάρισμα να νιώθουν άμεσα τα συναισθήματα των άλλων. Όλα αυτά υποτίθεται πως είναι γυναικεία γνωρίσματα, όπως κι άλλα στοιχεία «θηλυπρέπειας» πιο φανερά στον άντρα. Αυτή η λανθάνουσα θηλυκότητα του άντρα, ωστόσο, είναι μόνο μια όψη της γυναικείας ψυχής του, της «άνιμα».

«Μια κληρονομημένη συλλογική εικόνα της γυναίκας υπάρχει στο ασυνείδητο του άντρα», λέει ο Γιούνγκ, «με τη βοήθεια της οποίας συλλαμβάνει τη φύση της γυναίκας».

Μ’ αυτό τον τρόπο, όμως ο άντρας συλλαμβάνει μόνο το γενικό φαινόμενο γυναίκα γιατί η εικόνα είναι ένα αρχέτυπο, μία αναπαράσταση της προαιώνιας εμπειρίας του άντρα με τη γυναίκα και ενώ πολλές γυναίκες μπορεί να ταιριάζουν, εξωτερικά τουλάχιστον, μ’ αυτή την εικόνα, είναι σίγουρο πως δεν εκπροσωπεί τον πραγματικό χαρακτήρα μιας ειδικής γυναίκας.

Η εικόνα γίνεται συνειδητή και απλή μόνο μέσα από τις πραγματικές επαφές με τη γυναίκα, που κάνει ένας άντρας στη διάρκεια της ζωής του.

Την πρώτη και σημαντικότερη εμπειρία της γυναίκας την έχει μέσα από τη μητέρα του και η εμπειρία αυτή έχει μεγάλη επιρροή πάνω στη διαμόρφωσή του: υπάρχουν άντρες που δεν καταφέρνουν ποτέ να απελευθερωθούν από τη μαγική της δύναμη. Αλλά, η εμπειρία του παιδιού, έχει έναν έντονο υποκειμενικό χαρακτήρα.

Το ουσιαστικό γι’ αυτόν δεν είναι το πώς φέρνεται η μητέρα, αλλά πως νιώθει το παιδί ότι φέρνεται. Η εικόνα της μητέρας, που δημιουργείται στο κάθε παιδί, δεν είναι μια πιστή αντιγραφή της, αλλά διαμορφώνεται και χρωματίζεται από την έμφυτη ικανότητά του να παράγει την εικόνα μιας γυναίκας – την «άνιμα».

Αργότερα την εικόνα αυτή την προβάλλει πάνω στις διάφορες γυναίκες που θα τραβήξουν έναν άντρα στη ζωή του. Φυσικά η διαδικασία αυτή οδηγεί σε ατέλειωτες παρεξηγήσεις, γιατί πολλοί άντρες δεν καταλαβαίνουν ότι «προβάλλουν» τη δική τους εσωτερική εικόνα της γυναίκας πάνω σε κάποια πολύ διαφορετική γυναίκα. Οι περισσότερες ανεξήγητες ερωτικές ιστορίες και οι αποτυχημένοι γάμοι δημιουργούνται μ’ αυτό τον τρόπο. Δυστυχώς, η «προβολή» αυτή δεν είναι κάτι που μπορούμε να το ελέγξουμε με λογικό τρόπο. Δεν κάνει κανείς προβολές με τη θέλησή του – γίνονται μέσα του από μόνες τους.

«Η κάθε μητέρα και η κάθε αγαπημένη πιέζονται να γίνουν ο φορέας και η ενσάρκωση αυτής της αθάνατης και προαιώνιας εικόνας, που αντιστοιχεί στη βαθύτερη πραγματικότητα του άντρα».

Αυτή η εικόνα της γυναίκας, ακριβώς επειδή είναι αρχέτυπο του συλλογικού ασυνείδητου, έχει ιδιότητες και χαρακτηριστικά που εμφανίζονται ξανά και ξανά μέσα στους αιώνες, κάθε φορά που οι άντρες περιγράφουν τις γυναίκες που στάθηκαν σημαντικές γι’ αυτούς. Σε διαφορετικές εποχές η εικόνα μπορεί ν’ αλλάζει ή να τροποποιείται ελαφρά. Κάποια χαρακτηριστικά, όμως, φαίνονται να μένουν μόνιμα.

Η «άνιμα» έχει μια αχρονικότητα – συχνά φαίνεται νέα, αν και υπάρχει πάντα η ιδέα, πως πίσω της κρύβονται χρόνια εμπειρίας. Είναι σοφή, αλλά όχι εντυπωσιακή. Μοιάζει μάλλον σαν:

«ένα περίεργο νόημα να πλανιέται γύρω της, μια κρυφή γνώση ή μια μυστική σοφία».