Στην παράγραφο 1.1.1, ο Νταβούτογλου γράφει:
«Η κατανομή του γεωγραφικού χώρου ως στοιχείο κυριαρχίας μεταξύ των κρατών κι η εξέλιξη τους σε κανόνα διεθνούς δικαίου αποτέλεσε το θεμέλιο της έννοιας του σύγχρονου συνόρου.»
Ενώ αυτή η φράση είναι φαινομενικά ουδέτερη, στην πραγματικότητα δεν είναι παρά η προετοιμασία ενός υποβάθρου για την ύπαρξη ενός μετασχηματισμού όσον αφορά την έννοια των συνόρων.
«Τα πεδία των διεθνούς και περιφερειακού χαρακτήρα γεωπολιτικών συγκρούσεων, είναι η αντανάκλαση της διαφορετικότητας μεταξύ, αφενός των πεδίων κυριαρχίας που προβλέπουν οι συνοριακοί προσδιορισμοί και, αφετέρου, των πεδίων εσωτερικής εξάρτησης, που είναι αποτέλεσμα της φυσικής, οικονομικής και πολιτισμικής γεωγραφίας.»
Σε αυτή την φράση το πλαίσιο έχει μετατραπεί σε πεδίο.
«Στο πλαίσιο αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία η διάκριση μεταξύ των συνόρων και των γεωπολιτικών ζωνών και γραμμών.»
«Στο πλαίσιο αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία η διάκριση μεταξύ των συνόρων και των γεωπολιτικών ζωνών και γραμμών.»
Σιγά – σιγά μπαίνουμε στο χώρο των φυσικών συνόρων, όπου ο συγγραφέας θα μπορέσει να προωθήσει τα συμφέροντα της Τουρκίας ξεχνώντας, βέβαια, ότι η σημερινή της ύπαρξη οφείλεται στις γενοκτονίες του εικοστού αιώνα.
«Ο αμοιβαίος προσδιορισμός των ορίων των γεωπολιτικών ζωνών τα οποία αποτελούν πεδία, όπου αλληλοσυμπληρώνονται από την άποψη της φυσικής και οικονομικής γεωγραφίας και η μετατροπή τους σε μονάδες αποκομμένες μεταξύ τους φέρουν μαζί τους τον κίνδυνο της αποκορύφωσης ανά πάσα στιγμή των συγκρούσεων κυριαρχίας κατά μήκους των ζωνών αυτών.»
Εδώ η εφαρμογή της σκέψης του πάνω στο έδαφος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι ξεκάθαρη. Ξεχνά βέβαια ότι η έννοια της Αυτοκρατορίας εμπεριέχει διαφορετικές οντότητες που πιέζονται ή και καταπιέζονται, για να ζήσουν «ειρηνικά» μαζί υπό την αιγίδα του ηγέτη.
«Στην πλειονότητα των συνοριακών συγκρούσεων που λαμβάνουν χώρα μεταξύ εθνών – κρατών, τα οποία προέκυψαν κυρίως από το διαμελισμό των αποικιοκρατικών αυτοκρατοριών, σημαντικό μερίδιο ευθύνης έχουν οι ασυμβατότητες που παρουσιάζονται μεταξύ των «νομικών» συνόρων και των γεωπολιτικών ζωνών.»
Το έδαφος για την έννοια του ζωτικού χώρου είναι πλέον έτοιμο. Δίνει περισσότερο σημασία στην ισχύ παρά στη δικαιοσύνη. Κι όσο αφορά την ιστορία, επιλέγει αυτή που του δίνει το μεγαλύτερο έδαφος παραμερίζοντας συνειδητά διαχρονικά στοιχεία.
Ν. Λυγερός
Αποτελεί θέσφατο στη στρατηγική ανάλυση ότι τον αντίπαλο δεν τον εχθρεύεσαι. Αντίθετα βασικοί στόχοι της δικής σου στρατηγικής είναι:
ΑπάντησηΔιαγραφήα) να τον μάθεις πολύ καλά, μέσα και έξω και σε όλο το βάθος και πλάτος,
β) να καλλιεργήσεις τον ορθολογισμό του στην πλάστιγγα κόστους και οφέλους εναλλακτικών του στάσεων και συμπεριφορών,
γ) να αποτρέψεις αποτελεσματικά τις απειλές,
δ) να διαπραγματευτείς από θέση ισορροπίας και
ε) να θέτεις αξιόπιστα απαραβίαστες κόκκινες γραμμές.
Ένα φιλειρηνικό κράτος, ακριβώς, είναι πάντοτε έτοιμο για ειρηνική επίλυση των διαφορών με άλλα κράτη σύμφωνα όμως με τις κόκκινες γραμμές που θέτει η διεθνής νομιμότητα.
Πολιτισμός, Κοινωνία και Βαρβαρότητα
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Νταβούτογλου ορίζει τον πολιτισμό με τον εξής τρόπο:«Ο πολιτισμός αποτελείται από ψυχολογικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά και οικονομικά στοιχεία […]».
Έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι αυτός ο ορισμός δεν εμπεριέχει πνευματικά και διαχρονικά στοιχεία, πράγμα το οποίο επιτρέπει την ταύτισή του με τον ορισμό της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, κατανοούμε ότι ο Νταβούτογλου ισοπεδώνει αυτές τις δύο έννοιες, για να δικαιολογήσει τη θέση της Τουρκίας. Κανένας λαός, ελληνικός, αρμενικός, εβραϊκός, δηλαδή λαοί που έχουν υποστεί γενοκτονίες, δεν θα μπορούσε να εντάξει τον πολιτισμό του σε αυτόν τον ορισμό, ο οποίος χαρακτηρίζεται με τον εξής τρόπο.
«[…] τα οποία εδράζονται επί ενός κόσμου αξιών, που παράγονται από ένα συγκεκριμένο ανθρώπινο στοιχείο (πληθυσμός), σε έναν συγκεκριμένο χώρο (γεωγραφία) και σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα (ιστορία) με την ταυτότητα που κατέχει και την αίσθηση του ανήκειν.».
Αντιλαμβανόμαστε ότι εδώ υπάρχουν δομικά προβλήματα που έρχονται σε αντίφαση, όχι μόνο με το Θιβέτ, αλλά και με την Κίνα και την Ινδία, όπου δεν υπάρχει η ίδια αντίληψη του χρόνου και κατά συνέπεια της ιστορίας. Ο ορισμός του Νταβούτογλου δεν είναι μόνο τεχνοκρατικός αλλά αποτελεί κι έναν εκφυλισμό για τους πολιτισμούς που έζησαν και που ζουν συμβάλλοντας στην εξέλιξη της ανθρωπότητας.
«Έτσι νοούμενος ο πολιτισμός αποτελεί το σημαντικότερο στοιχείο που συνδέει τα σταθερά δεδομένα της ισχύος στα δυναμικά δεδομένα.».
Επανερχόμαστε στην απλοϊκή εξίσωση της ισχύος δίχως κανένα ουσιαστικό προβληματισμό, διότι στην πραγματικότητα, η εικόνα που προβάλλει είναι μοναδική και αφορά αποκλειστικά την Τουρκία. Η καλύτερη απόδειξη είναι η συνέχεια του κειμένου.
«Οι κοινωνίες, οι οποίες έχουν στέρεες δομές και κατέχουν μία πολύ ισχυρή αίσθηση του ανήκειν και της ταυτότητας που οφείλεται στην κοινή αντίληψη του χρόνου και του χώρου και μπορούν με αυτήν την αίσθηση να κινητοποιήσουν τα ψυχολογικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά και οικονομικά στοιχεία, έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν στρατηγικά ανοίγματα ικανά να ανανεώνονται συνεχώς.»
Αυτή η κατάληξη είναι ένα από τα καλύτερα μοντέλα του ναζισμού αλλά και κάθε συστήματος που είχε ως στόχο την εδραίωσή του και ενδιάμεση και απαραίτητη προϋπόθεση της κατάληψης, της κατοχής και της εξολόθρευσης ενός πολιτισμού. Αυτή η ισχύς του χώρου όμως, ξεχνά την αντίσταση του χρόνου.
Ν. Λυγερός