ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

«Η τάξη στο σώμα ονομάζεται υγεία κι αυτή είναι που τη δημιουργεί. 

Η τάξη και η αρμονία στην ψυχή είναι η δικαιοσύνη και η σωφροσύνη».
ΠΛΑΤΩΝ (Γοργίας, 504 cd)

Η ύπαρξη σωματικής, διανοητικής και ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την καλλιέργεια των λανθανουσών δυνάμεων και την τελειοποίηση του ανθρώπου. Μεταξύ σώματος, νου και ψυχής υπάρχει τέτοια σύνδεση και αλληλεπίδραση, ώστε αναπότρεπτα η καλή ή κακή κατάσταση του ενός δεν μπορεί παρά να επιφέρει ανάλογα αποτελέσματα επί των άλλων. Τα άριστα των αποτελεσμάτων επιτυγχάνονται μόνο με την αρμονική ανάπτυξη αυτών των τριών στοιχείων της ανθρώπινης υπόστασης.
 

Η μονομερής άσκηση του σώματος, καθώς και η διαρκής απασχόληση των ανθρώπων σε χειρωνακτική εργασία, χωρίς τη διανοητική και την ψυχική τους εκπαίδευση, τους ωθεί περισσότερο προς την κατάσταση του κτήνους, του υποζυγίου, και τους απομακρύνει από την κατάσταση του λογικού ζώου, του άρτιου ανθρώπου.
 

Διανοητική και ψυχική ανάπτυξη, δηλαδή άρτια εκπαίδευση της διάνοιας και του χαρακτήρα είναι αδύνατο να υπάρξει, αν δεν υπάρχει σωματική υγεία και φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Οι νευρασθενικοί και οι πάσχοντες από κληρονομικά μεταδιδόμενα νοσήματα έχουν να υπερνικήσουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην οδό της αρετής, και μόνο αγνός και φυσικός βίος και τέλεια προσήλωση προς τις υπαγορεύσεις της φύσης μπορεί να βελτιώσει την κατάστασή τους. Τέτοιοι άνθρωποι είναι υπό ίσους όρους οι περισσότερο εκτεθειμένοι σε βιοτικές αποτυχίες και σε σφάλματα.

Βίος παρά τη φύση και χρήση ερεθιστικών ή ναρκωτικών ουσιών είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί της πνευματικής προόδου του ανθρώπου. Η οργιαστική ζωή, οι αγρυπνίες, η χρήση των οινοπνευματωδών ποτών και των ναρκωτικών ουσιών, μόνο από εχθρό της ανθρωπότητας μπορούσαν να επινοηθούν, διότι οδηγούν προς τον εκφυλισμό, τις διανοητικές παρακρούσεις και την ηθική έκλυση.
 

Η νοσηρότητα της ψυχής δημιουργεί την κακία, το πάθος, την αβουλία, το φόβο, την αντί-φυσική διάθεση, τον εγωισμό, την αλαζονεία και όλα τα ελαττώματα του χαρακτήρα, τα οποία αποτελούν την απομάκρυνση του πνεύματος από τη φυσιολογική κατάσταση του αισθήματος και της θέλησης. Η σωματική υγεία, η προσήλωση της διάνοιας προς τις φυσικές αντιλήψεις, προς τις ιδέες της αλήθειας, της αρετής, της δικαιοσύνης και της ανθρώπινης αλληλεγγύης, βοηθούν την εξυγίανση και τον εξαγνισμό της ψυχής. Όταν υπάρχουν όμως ισχυρά πάθη, μόνο οι δοκιμασίες και οι ποινές είναι ικανές να φέρουν στην ψυχή τη θεραπεία.

Η Αταραξία, η γαλήνη του πνεύματος και της συνείδησης, η συναίσθηση της εκπλήρωσης του καθήκοντος, η έλλειψη εξάρτησης από τη θέληση και τη γνώμη των άλλων, η ανάμνηση της υψηλής πνευματικής καταγωγής της, η αποφυγή της οργής και του ερεθισμού κατά των άλλων, η έλλειψη ανυπομονησίας για την απόκτηση οποιουδήποτε πράγματος, η γαλήνια, ήρεμη προσπάθεια προς αυτό-βελτίωση είναι μέσα για την αδιάκοπη διατήρηση της ψυχικής υγείας και όμως ισορροπίας του πνεύματος. Η εύθυμη ζωή προδίδει φυσική υγεία σε συνδυασμό προς την ηθική ισορροπία. 

«Το σώμα το μαραίνει η τεμπελιά και την ψυχή η αδιαφορία της να ασκηθεί με εκείνα που την εξυψώνουν στο θείον»
Ευσέβιος (Ανθολ. Στοβαίου Λ 15)

«Δύο επιστήμες βρήκαν οι άνθρωποι για τη φροντίδα του σώματος, την ιατρική και τη γυμναστική. Για τις αρρώστιες της ψυχής και τα πάθη της, φάρμακο είναι μόνο η φιλοσοφία»
Πλούταρχος (Ηθικά, 7 d)

 

 Αντώνιος Ανδριανόπουλος

(Πηγή: Υποθήκαι τινές εκ της Βιοτικής)