Το Ιδανικό Πολιτικό Σύστημα

Αποτελεί συνισταμένη τριών αρχέτυπων πολιτικών συστημάτων. 

Οι αναλογίες των συστημάτων ακολουθούν την αναλογία των βασικών ενστίκτων Ανήκειν - Διαιώνισης - Επιβίωσης που χαρακτηρίζουν μια κοινωνία, ως αποτέλεσμα της ιδιοσυγκρασίας της και της ιστορικής συγκυρίας. Η εξέτασή μας θα περιορισθεί στο πλαίσιο του Δυτικού Πολιτισμού, καθ' ότι στο πλαίσιο του γενικότερου ανθρώπινου πολιτισμού οι συσχετίσεις διαφοροποιούνται.

Σε κοινωνίες όπως η Ελληνική και η Γαλλική όπου το ένστικτο του Ανήκειν εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρό, υφίσταται μια δυναμική ισορροπία μεταξύ Πολίτη και Προσώπου. Στην Ελληνική κοινωνία το κέντρο βάρους κλίνει προς τον Πολίτη, ενώ στην Γαλλική κοινωνία προς το Πρόσωπο. Αντίστοιχα στον αναπόφευκτο δικομματισμό, το ένα κόμμα θα παίζει τον ρόλο του Πολίτη και το άλλο του Προσώπου. 

Το κόμμα του Πολίτη δίνει έμφαση στις οριζόντιες υπαρξιακές σχέσεις, προσδοκώντας την Πληρότητα μέσα από την σχέση με το Κοινό, βλέπει την κοινωνία οριζόντια και κατ' έκταση, θέτοντας ασφαλιστικές δικλείδες σε ενδεχόμενο Μηδενισμό, ενώ αναπόφευκτα στην αδυναμία του καταφεύγει σε αμυντικά σύνδρομα.

Το κόμμα του Προσώπου δίνει έμφαση στις κάθετες υπαρξιακές σχέσεις, προσδοκώντας την Πληρότητα μέσα από την σχέση με τον Άλλον, βλέπει την κοινωνία κάθετα και σε βάθος, θέτοντας ασφαλιστικές δικλείδες σε ενδεχόμενο ολοκληρωτισμό, ενώ αναπόφευκτα στην αδυναμία του καταφεύγει σε κοινωνικό κατακερματισμό. Το φυσικό σύμβολο του κόμματος του Πολίτη είναι ένα καρποφόρο δένδρο λόγω Μύθου, ενώ του κόμματος του Προσώπου ένα πολύχρωμο λουλούδι λόγω Κάλλους. Και στα δύο πολιτικά κόμματα οι πολιτικές ιδεολογίες είναι σχεδόν αδιάφορες, αποτελούν απλό πρόσχημα.

Σε κοινωνίες όπως η Γερμανική, η Ρωσική, η βορειοϊταλική κ.α., όπου το ένστικτο της Διαιώνισης εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρό, το δίπολο Πολίτης-Πρόσωπο αντικαθίσταται από το δίπολο Αξιωματούχος-Σοφία. Η προτεραιότητα του Μύθου και του Κάλλους αντικαθίσταται από τον Λόγο και την Τάξη. Η έμφαση από το Κοινό και τον Άλλον μετατοπίζεται στο Ιερό και το Επιστητό. Η Αρετή, ως προϋπόθεση ένταξης στο Κοινό, παραχωρεί την θέση της στην ατομική ηθική του Καθήκοντος. 

Ο Πολίτης μετέχει ισότιμα σε ένα είδος Συλλογικής Ευφυϊας, ενώ ο Αξιωματούχος μετέχει ανισότιμα σε μια κοινωνική ιεραρχία. Ο Πολίτης αναζητεί τα κριτήρια του Δικαίου στα Αρχέτυπα, ενώ ο Αξιωματούχος στις Αξίες της κοινωνίας. Αγαθό για τον Πολίτη είναι η Ευδαιμονία (δηλαδή το να έχει μέσα του την Πόλη), ενώ για τον Αξιωματούχο η Αυτονομία. Το αιώνιο και αναλλοίωτο "Όντως Ον" για τον Πολίτη είναι η Πόλις, ενώ για τον Αξιωματούχο ένας θεάνθρωπος, και οι δύο έχουν ξεκάθαρα τάσεις ολοκληρωτικές. 

Αντίβαρο στην Συλλογικότητα του Πολίτη και του Αξιωματούχου αποτελούν αντίστοιχα το Πρόσωπο και η Σοφία ως εκφράσεις της Μοναδικότητας. Εικόνα του Θεού για το Πρόσωπο αποτελεί η "Αγάπη για τον Άγνωστο", ενώ για την Σοφία η "Γνώση του Απείρου", και οι δύο έχουν ξεκάθαρα τάσεις μηδενιστικές. Πολίτης και Πρόσωπο αναζητούν την Πληρότητα, ενώ ο Αξιωματούχος και η Σοφία αναζητούν το Νόημα.

Η εμμονή της υπαρξιακής σχέσης με το Κοινό στον Πολίτη και με τον Άλλον στο Πρόσωπο, αντικαθίσταται από την εμμονή της οργάνωσης του εσωτερικού ανθρώπινου κόσμου από τον Αξιωματούχο και του εξωτερικού κόσμου από την Σοφία.

Το κόμμα του Αξιωματούχου δίνει έμφαση στην εσωτερική οργάνωση του ανθρώπου, αναζητώντας το Νόημα στον εσωτερικευμένο Λόγο, ο οποίος επιρεάζεται κυρίως από την επικρατούσα Φιλοσοφία.  

Το κόμμα της Σοφίας δίνει έμφαση στην εξωτερική οργάνωση του Επιστητού, αναζητώντας το Νόημα στην κοσμική Τάξη, η οποία ερμηνεύεται μέσα από τις δέλτους μιας πολιτικής Ιδεολογίας. Τα πολιτικά κόμματα του Αξιωματούχου και της Σοφίας δεν κοιτάζουν τον άνθρωπο απευθείας, αλλά μέσα από ιδεολογικά και φιλοσοφικά φίλτρα. Ο άνθρωπος, ως ετερότητα σχέσης, τους είναι αδιάφορος. Το φυσικό σύμβολο του πολιτικού κόμματος του Αξιωματούχου είναι ο γαλάζιος ουρανός λόγω του Λόγου, ενώ του πολιτικού κόμματος της Σοφίας είναι η έναστρος ουρανός λόγω της Τάξης. Στην Ρωσική κοινωνία το κέντρο βάρους κλίνει προς τον Αξιωματούχο, ενώ στην Γερμανική κοινωνία κλίνει προς την Σοφία. 

Σε κοινωνίες όπως η Βρετανική και η Αμερικανική όπου το ένστικτο της Επιβίωσης εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρό, το δίπολο Αξιωματούχος-Σοφία αντικαθίσταται από το δίπολο Συνεργάτης-Άτομο. Η προτεραιότητα του Λόγου και της Τάξης αντικαθίσταται από την Ιστορία και την Επιθυμία. Η έμφαση από το Ιερό και το Επιστητό μετατοπίζεται στην Κοινότητα και στην Φύση. Η ατομική ηθική του Καθήκοντος παραχωρεί την θέση του στους κοινωνικούς Εθισμούς. Ενώ ο Αξιωματούχος μετέχει ανισότιμα σε μια κοινωνική ιεραρχία, ο Συνεργάτηςσυμμετέχει αξιοκρατικά σε μια Συλλογική Βούληση. Ενώ ο Αξιωματούχος αναζητεί τα κριτήρια του Δικαίου στις Αξίες της Κοινωνίας, ο Συνεργάτης τα αναζητεί στους Κανόνες της. Αγαθό για τον Αξιωματούχο είναι η Αυτονομία, ενώ για τον Συνεργάτη η Συνέχεια ενός Θεσμού. Ενώ το αιώνιο και αναλλοίωτο "Όντως Ον" για τον Αξιωματούχο είναι ο θεάνθρωπος, για τον Συνεργάτη είναι η Ιστορική Ασυνέχεια, και οι δύο έχουν ξεκάθαρα τάσεις ολοκληρωτικές. 

Αντίβαρο στην Συλλογικότητα του Αξιωματούχου και του Συνεργάτη αποτελούν αντίστοιχα η Σοφία και το Άτομο, ως εκφράσεις της Μοναδικότητας. Ενώ εικόνα του Θεού για την Σοφία είναι η "Γνώση του Απείρου", για το Άτομο είναι η "Υπέρβαση της Νομοτέλειας". Ενώ Αξιωματούχος και Σοφία αναζητούν το Νόημα, ο Συνεργάτης και το Άτομο αναζητούν την Ελευθερία. Η εμμονή του Αξιωματούχου και της Σοφίας με την οργάνωση του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου αντικαθίσταται με την εμμονή του Συνεργάτη και του Ατόμου στις ανταλλακτικές σχέσεις με περισσότερους ή λιγότερους Κανόνες (διάβαζε περισσότερο ή λιγότερο Κράτος).

Το κόμμα του Συνεργάτη δίνει έμφαση στις ανταλλακτικές σχέσεις με πληθώρα Κανόνων, επιδιώκοντας την Ελευθερία μέσα από οικονομίες κλίμακος και υλικών αγαθών. Το κόμμα του Ατόμου δίνει έμφαση στις ανταλλακτικές σχέσεις με ελάχιστους Κανόνες, επιδιώκοντας την Ελευθερία μέσα από την Καινοτομία και τα υλικά αγαθά. Το φυσικό σύμβολο του κόμματος του Συνεργάτη είναι μια φουρτουνιασμένη θάλασσα λόγω της Ιστορίας, ενώ του κόμματος του Ατόμου είναι τα απόκρυμνα βουνά λόγω της Επιθυμίας. 

Στην Βρετανική κοινωνία το κέντρο βάρους κλίνει προς τον Συνεργάτη, ενώ στην Αμερικανική κοινωνία προς το Άτομο.

 Δημήτρης Ζιαμπάρας

πηγή: Aντίφωνο