Eξαρχής στο ντοκιμαντέρ του Εξάντα «Πουλώντας αέρα» (ΝΕΤ) επισημαίνεται το αυτονόητο, δηλαδή ότι ο αέρας είναι «κάτι» που δεν μπορείς να δεις, να αγγίξεις, να μυρίσεις.
Όμως, αυτό το κάτι έχει τιμή, αγοράζεται και πουλιέται στα διεθνή χρηματιστήρια.
Η «Αγορά του Άνθρακα» (για την ακρίβεια, του διοξειδίου του άνθρακα) αναπτύσσεται ραγδαία: από 400 εκατ. δολάρια (2004) έφτασε τα 127 δισ. (2009) και ίσως το 2020 να αγγίξει τα 3 τρισ. Ο μηχανισμός αυτός προβλέπεται από το Πρωτόκολλο του Κιότο, ώστε να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή, μια που το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα από τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Η ταινία εξηγεί αναλυτικά τη διαδικασία των «αερο-πωλήσεων». Μια ρυπογόνος βιομηχανία σε μια ανεπτυγμένη χώρα αγοράζει δασικές εκτάσεις στον Τρίτο Κόσμο, δηλαδή αγοράζει «πίστωση ρύπανσης», αποκτά το δικαίωμα να συνεχίσει να ρυπαίνει.
Τα προστατευόμενα δέντρα, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας κι έτσι «ανακατεύεται η τράπουλα». Μολύνω εδώ, χαρίζω οξυγόνο εκεί, ενώ όλα είναι μετρήσιμα, όλα μεταφράζονται σε «μονάδες διοξειδίου του άνθρακα», που έχουν χρηματιστηριακή αξία.
Ο Εξάντας ταξίδεψε στη Δυτική Βιρτζίνια, στα Απαλάχια όρη, όπου βρίσκονται τα ορυχεία εξόρυξης λιθάνθρακα της American Electric Power, ενός γίγαντα στον τομέα της ενέργειας, καθώς και στην αγορασμένη ζούγκλα του δάσους του Ατλαντικού στη Βραζιλία. Εδώ τα δέντρα, που φέρουν ταμπέλα και αριθμό, είναι ιδιοκτησία της ίδιας εταιρείας.
Οι ιθαγενείς κάτοικοι δεν μπορούν να κόψουν ούτε ένα κλαρί για να χτίσουν την καλύβα τους ή για να ανάψουν φωτιά και να μαγειρέψουν, να κυνηγήσουν, να ψαρέψουν στο ποτάμι, όπως έκαναν εδώ και αιώνες, δεν έχουν πρόσβαση στους φυσικούς πόρους στην ίδια τους τη γη.
Η Forca Verde, η ιδιωτική πράσινη αστυνομία, εισβάλλει στα σπίτια, επιβάλλει πρόστιμα, τρομοκρατεί. Ετσι, η μόνη λύση για τους χωρικούς που εξαθλιώνονται είναι να καταφύγουν στις παραγκουπόλεις των μεγάλων πόλεων.
«Προστατεύεται η βιοποικιλότητα σ’ ένα μέρος, καταστρέφεται σε ένα άλλο». Στα Απαλάχια το τοπίο είναι εφιαλτικό. Τα πουλιά έχουν χαθεί, ο καρκίνος θερίζει, ενώ την τελευταία επταετία 480 ανθρακωρύχοι έχουν χάσει τη ζωή τους στα ορυχεία της περιοχής («στην κοιλιά του κτήνους»). Δύο όψεις, η γκρίζα και η πράσινη, του ίδιου κερδοσκοπικού παιχνιδιού. Από τη μια υπάρχει δουλειά, αλλά δεν υπάρχει ζωή. Από την άλλη, το τοπίο είναι μαγευτικό, η βλάστηση οργιαστική, αλλά οι άνθρωποι δυστυχούν.
Πάντως, η πλανητική αγορά του άνθρακα ευημερεί.
Στο «Πωλείται ζωή» ο Εξάντας παρουσίασε την ιδιωτικοποίηση όλων των υδάτινων πόρων στη Χιλή. Στο «Πολύτιμο κύτταρο» αποκάλυψε το εμπόριο των βλαστοκυττάρων. Η τριλογία κλείνει με το εμπόριο του αέρα.
Τι απομένει άραγε για να πουληθεί;
Tης Mαριαννας Tζιαντζη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου