Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009

Πλάτωνος Σκέψεις, "εκτίμηση παραγόντων κατά την απόφαση"



O Πλάτωνας για την τέχνη της απόφασης, όπως συμπεραίνεται από σκέψεις του ιδίου σε διάφορα κείμενά του :


Στον «Φαίδωνα» ομιλεί για την αρμονία, η οποία είναι σύνθεση των στοιχείων της (93α), έτσι και η απόφαση είναι μία αρμονική σύνθεση των παραγόντων της προς ένα σκοπό.
Οι παράγοντες όμως αυτοί που θα συνθέσουν την τελική απόφαση προκύπτουν από εμπεριστατωμένη έρευνα, η οποία ιδιαίτερα τονίζεται στον «Σοφιστή», προκειμένου να προσδιοριστεί η ουσία του όντος (243d), δηλαδή έρευνα επί της ουσίας των πραγμάτων.

Έρευνα όμως επί της ουσίας επιδέχονται μόνον τα πράγματα που υπάρχουν και επομένως η απόφαση του ηγέτη πρέπει να βασίζεται επί των υπαρκτών και όχι επί ανυπάρκτων μη όντων πραγμάτων, από τα οποία όπως τονίζεται επίσης στον «Σοφιστή», πρέπει να είναι μακράν ο νους (237a) του ηγέτη, διότι τότε η απόφαση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, αλλά και καταστροφές δύναται να επιφέρει.
Επίσης στον «Σοφιστή» ο Πλάτωνας τονίζει την αξία της αρχής της έρευνας (218b, 242b) Στη διαδικασία της απόφασης πρωταρχική σημασία έχει ο σχεδιασμός της έρευνας για τη συγκέντρωση πληροφοριών επί των παραγόντων που την επηρεάζουν.

Συνεχίζοντας ο Πλάτωνας να εκθέτει τις σκέψεις του στον «Σοφιστή» θα πει ότι για πολλά πράγματα πρέπει να σκεφθούμε, αλλά τώρα πρέπει να μελετήσουμε τον πιο μεγάλο και πρωταρχικό (243d) παράγοντα για να ληφθεί η ορθή απόφαση, διότι στη μελέτη και στην ανάλυση των παραγόντων υπάρχει ιεράρχηση προτεραιότητας και σημαντικότητας και ο ηγέτης πρέπει να έχει την ικανότητα να διακρίνει αυτή, ώστε να μη παρασυρθεί στην απόφασή του από το πλήθος άλλων δευτερευόντων και τριτευόντων παραγόντων.

Η επιλογή του «αρχηγικού» παράγοντα, που ο ηγέτης θα στηρίξει την απόφασή του απαιτεί οξυδέρκεια και ευρύτητα διάνοιας, απαιτεί ένα νου στρατηγικό και τακτικό ταυτοχρόνως, ώστε να μπορεί να ξεχωρίζει τα μεγάλα από τα μικρά. 

Τις παραπάνω σκέψεις του ο Πλάτωνας θα συμπληρώσει με αυτές στον «Τίμαιο», τονίζοντας την αξία του θεμελιώδους και του βασικού παράγοντα στην απόφαση, ο οποίος υπάρχει αξιωματικά χωρίς «γέννηση», δηλαδή χωρίς προηγούμενη άλλη αξία (286).
Συνεχίζοντας με τον διαχωρισμό των στοιχείων σε μόνιμα και μεταβλητά ως και με τον προσδιορισμό των αιτίων που μεταβάλλουν τα μεταβλητά στοιχεία, προκειμένου εκ των προτέρων να γνωρίζει εάν το συμπέρασμά του θα είναι μόνιμο ή μεταβλητό.

Αλλά και από τα άπειρα πληροφοριακά στοιχεία που παρουσιάζονται στην έρευνα, πρέπει να επιλέγονται τα άριστα για να ληφθεί η ορθή απόφαση (54a).
Αυτή η διαδικασία της έρευνας και συλλογής πληροφοριών και της ανάλυσής τους, προς σύγκριση και ερμηνεία  προς εξαγωγή συμπεράσματος και λήψη της απόφασης, απαιτεί τάξη και σειρά προτεραιότητας, ώστε όλοι οι παράγοντες να εξετασθούν και να έχουν τον λόγο τους όπως λέει ο Πλάτων στον «Ευθύδημο» (301e).

Η τάξη και η σειρά αυτή θα είναι επαινετική και η απόφαση θα επιτύχει τον σκοπό της όταν, όπως λέγεται στον «Πολιτικό», είναι συγχρόνως και αντιστρεπτή, δηλαδή εάν αρχίζοντας από το τέλος φθάνουμε στην αρχή, όπως ακριβώς συμβαίνει στην υφαντική τέχνη, που ξηλώνοντας το ύφασμα φθάνουμε στην αρχή της ύφανσης (280b).

Στους «Νόμους» διατυπώνεται ότι, οι αποφάσεις του ηγέτη πρέπει να είναι εντός του συνολικού έργου της πολιτείας, αφού λαμβάνονται υπ΄όψη οι προτάσεις απ΄όλες τις αρχές και τις διοικήσεις της πόλης (768d).

Οι αποφάσεις του ηγέτη δεν αφορούν μόνο το «τώρα», έχουν και μελλοντική προοπτική, η οποία βεβαίως προκύπτει από τη μελέτη και την ανάλυση των δεδομένων του «τώρα».

Αυτή την επιστήμη της μελλοντολογίας, ο Πλάτων στον «Λάχη» αποδίδει ότι ταιριάζει κάλλιστα στη στρατηγική, διότι τα έργα του πολέμου απαιτούν να προβλέπουν τα άλλα καθώς και εκείνα που πρόκειται να συμβούν.

Θέτει μάλιστα τη στρατηγική ανώτερη της μαντικής, γιατί γνωρίζει καλύτερα τα πράγματα του πολέμου και όσα γίνονται και όσα θα γίνουν (198d-199a).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου