ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Δρα Γεώργιου Ανδ. Μούρτου

Στη χώρα μας έχουμε πλέον εθιστεί στις οδυνηρές εκπλήξεις κάθε μορφής, καθότι έχουν γίνει συνήθειες ρουτίνας. Εφησυχάζουμε, για παράδειγμα, στις ρητορικές διαβεβαιώσεις των υπευθύνων ότι γίνεται το καλύτερο δυνατό στα εθνικά ζητήματα, όταν οι ίδιοι υπεύθυνοι αδυνατούν να είναι αποτελεσματικοί σε θέματα καθημερινότητας, όπως να ευπρεπίσουν τις πόλεις μας και να καθαρίσουν τους δρόμους της.

Τα αίτια αυτής της αν-ορθόδοξης συμπεριφοράς που περιγράφω είναι, κατά την άποψή μου, τα εξής:

Πρώτον: Δεν έχουμε ξεκαθαρίσει την συλλογική εικόνα μέσα μας, την εθνική μας ιδιοπροσωπία, ώστε αυτή να γίνεται καταληπτή και από τους τρίτους. Δηλαδή, δεν έχουμε ξεκαθαρίσει «ποιοι είμαστε», ποια είναι η ταυτότητά μας ή, όπως θα έλεγαν οι λόγιοι του 19^ου αιώνα, ποιος είναι ο «αληθώς ελληνικός χαρακτήρας», γι΄ αυτό και μειονεκτούμε σοβαρά στη χάραξη εθνικής πορείας. Αυτή η μειονεξία είναι εγγενής, καθότι υφίσταται από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους. Τρεις είναι οι κυρίαρχες και αποκλίνουσες, ως προς τη συλλογική μας ταυτότητα, τάσεις, τις οποίες και απαριθμώ:

Η Κοραϊκή, η αποκαλούμενη και δυτικότροπη, η οποία προσπάθησε να γεφυρώσει την αρχαιοελληνική με τη νεοελληνική ταυτότητα, εξοβελίζοντας τη βυζαντινή ως ανθελληνική και βάρβαρη.

Η Παπαρρηγοπουλική ή, άλλως, ελληνοχριστιανική που προβάλει τη συνέχεια του Ελληνισμού· στηρίζεται δηλαδή στη σύνθεση της αρχαιοελληνικής, της βυζαντινής και της νεοελληνικής ταυτότητας.

Η «εκσυγχρονιστική» ή εθνομειοδοτική που αποτελεί την κυρίαρχη τάση της ύστερης μεταπολίτευσης και συνδυάζει το διεθνιστικό –θεωρώντας το έθνος μύθευμα- με μια νευρωτική απέχθεια προς ό,τι θυμίζει ελληνικότητα, απορρίπτοντας ταυτοχρόνως τόσο το αρχαιοελληνικό όσο και, κυρίως, το βυζαντινό πόλο του ελληνισμού.

Δεύτερον: Έχοντας κατά νου τα ανωτέρω, οδηγούμαστε στη δεύτερη αιτία της αν-ορθόδοξης νεοελληνικής συμπεριφοράς, την οποία συνοψίζω ως εξής. Το νεοελληνικό κράτος, από της ιδρύσεώς του, στερείται στέρεων βάσεων, οι οποίες θα άντεχαν το βαρύ φορτίο του ελληνισμού. Γι΄ αυτό αναζητούμε με τόση ευκολία καταφύγιο σε δάνεια πολιτικά και πολιτισμικά σχήματα, όπως το δυτικό και πρωθύστερα αυτού το οθωμανικό. Συνέπεια τούτου είναι να στερούμαστε ταυτότητας, να πιθηκίζουμε με μηρυκαστική βουλιμία το ξενικό, να μηδενίζουμε καθετί ελληνικό. Με άλλα λόγια, αφελληνιζόμαστε οικεία βουλήσει.

Άραγε ποιες είναι οι γενεσιουργές αιτίες αυτού του ιδιότυπου αφελληνισμού; Το ερώτημα θα απαντηθεί με βάση μια αδιάψευστη, που δεν είναι πλέον και αυτονόητη, διαπίστωση. Το διαχρονικό γνώρισμα του Ελληνισμού είναι η θάλασσα που του προσέδωσε δυναμισμό και εξωστρέφεια στους προσανατολισμούς του και τον κατέστησε οικουμενικό. Εξαίρεση στον κανόνα αποτελεί η επταετία των συνταγματαρχών με το ανεκδιήγητο «Ελλάς-Ελλήνων-Χριστιανών» και η μεταπολιτευτική περίοδος κατά την οποία ο Ελληνισμός περιχαρακώθηκε στη βαλκανική του ενδοχώρα, με συνέπεια να αναπτυχθούν ιδεοληπτικές εμμονές εσωστρέφειας και συστολής. Οι εν λόγω εμμονές ενεργοποίησαν έναν πρωτόγνωρο ανταγωνισμό μεταξύ των Ελλήνων να γίνουν μικροί, παρότι το βάρος της κληρονομιάς τους θέλει μεγάλους. ......

Τρίτον: Η δημιουργία του ελληνικού κράτους ως φωτοτυπική απεικόνιση του ξένου και άγνωστου για την ελληνική εμπειρία δυτικού προτύπου, γέννησε τη νεο-ελληνική μειονεξία που δεν θεραπεύτηκε, ούτε καν μετριάστηκε με την ένταξή μας στην Ε.Ε., που μεταπολιτευτικά τυγχάνει της γενικής σχεδόν αποδοχής. Και τούτο, διότι στο ευρωπαϊκό μεγα-οικοδόμημα καταλάβαμε οικεία βούληση μια γωνιά ως ξένοι, συνεσταλμένοι και εντονότατα συμπλεγματικοί......

Τέταρτον: Εξίσου σημαντικό με τα προηγούμενα αίτια της αν-ορθόδοξης νεοελληνικής νοοτροπίας είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση που εκδηλώνεται με πρακτικές αποδυνάμωσης, συχνά και ακύρωσης των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων: κλασική γραμματεία (πρώτο «θύμα» η γλώσσα) – Ορθοδοξία – ναυτική παράδοση. Κοινό γνώρισμα των τριών είναι η εξωστρέφεια, η οικουμενικότητα.

Η υποβάθμιση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων έχει ως συνέπεια την υιοθέτηση ιδεοληψιών του τύπου «το θέλουν οι Μεγάλοι», η «Κύπρος είναι μακριά», «είμαστε μικρή χώρα» ή «χώρα status quo», απαξιώνοντας την «αριστοκρατική» μας καταγωγή και παραβλέποντας την αδήριτη ανάγκη της επιβίωσης σ΄ έναν ωκεανό αναθεωρητισμού και μεγαλοϊδεατισμού, όπου οι άτολμοι χάνουν και καθίστανται μικροί και αμελητέοι.

"Άρα φίλοι μου σκεφτείτε σε πια σχολή από τις παραπάνω ανήκετε ή αν αποτελείτε υβρίδια. Εξαρτάται τι είδους παιδεία λάβατε πχ νομική , φιλοσοφική, στρατιωτική, οικονομική, ιατρική, διεθνών σχέσεων, μηχανικών; ποια εποχή (δεκαετία 70-80-90); και από ποιους καθηγητές; είσαστε πολιτικοποιημένοι έντονα, μέτρια, καθόλου;

Όλοι οι παραπάνω παράγοντες συνθέτουν την τάση που έχετε υιοθετήσει σχετικά με το θέμα και διαμορφώνουν τον βαθμό της αν-ορθόδοξης συμπεριφοράς σας.

Εγώ φερ' ειπείν έλαβα τεχνική ακαδημαϊκή παιδεία, την δεκαετία του 80, σύμφωνα με την Παπαρρηγοπουλική τάση, χωρίς ενεργή ατομική πολιτική ένταξη, βρίσκοντας επίσης ενδιαφέρουσες κατά σειρά, περισσότερο την Κοραϊκή και λιγότερο την εκσυχρονιστική και αυτήν βέβαια μέχρι του σημείου που απαλείφονται κάποιες υπερβολές των άλλων δύο."

Aν επίσης έχετε τελειώσει Φιλοσοφική και υπήρξατε μέλος αριστερής νεολαίας (ΚΝΕ, Ρήγα, κλπ) την ίδια περίοδο τότε σίγουρα είστε «εκσυγχρονιστής» με ανάλογη αν-ορθόδοξη τάση.

"Αν είστε υβρίδιο δεν έχω άποψη! "