Κείμενο του Νίκου Ζαχαριάδη.
Δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη την 9η Σεπτεμβρίου 1945
«Πληροφορίες ποὺ δημοσιεύτηκαν σὲ ἀθηναϊκὲς ἐφημερίδες μᾶς πληροφοροῦν ὅτι στὸ Λονδίνο ὁ Μακαριότατος θὰ συζητήσει μὲ τοὺς ὑπεύθυνους ἀγγλικοὺς κύκλους καὶ τὸ ζήτημα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι ξαναγίνεται προσπάθεια στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πόλης νὰ μεταβληθεῖ πάλι ὄχι μόνο σὲ στίβο προσωπικῶν ἀντιζηλιῶν καὶ ἐπιδιώξεων ποὺ ἔχουν συναμεταξύ τους διάφοροι χρεοκοπημένοι ἱεράρχες, μὰ καὶ σὲ ὄργανο μεγαλοδυναμικῶν ἐξωορθοδοξιακῶν βλέψεων.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ ἑλληνικὸς Λαὸς πρέπει νὰ προσέξει ἐξαιρετικά. Χωρὶς νὰ ὑπάρχει κίνδυνος νὰ πέσει σὲ ἀνακρίβειες, μπορεῖ κανεὶς νὰ ἰσχυριστεῖ ἐδῶ ὅτι ἡ λαοφθόρα διαμάχη ἀνάμεσα στοὺς βαλκανικοὺς λαοὺς χρονικὰ συμπίπτει μὲ τὴν ἐποχὴ ποὺ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀρχίζει νὰ κομματιάζεται καὶ νὰ γίνεται ὄργανο ξένων, ἀνθελληνικῶν, ἀντιβαλκανικῶν καὶ ἀντιορθοδοξιακῶν συμφερόντων.
Ὁ μεγαλοτυχοδιωκτικὸς ἐθνικισμὸς μέσα στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο δὲν ἔβλαψε καὶ αὐτὸς λίγο τὸ ἔργο γιὰ μία δημοκρατικὴ συνεργασία καὶ συμβίωση στὰ Βαλκάνια καὶ μὲ τοὺς φατριασμοὺς τῆς φαναριώτικης παπαδοκρατίας τράφηκε πολλὲς φορὲς καὶ ἐνισχύθηκε τὸ τοπικιστικὸ διασπαστικὸ πνεῦμα μέσα στοὺς κόλπους τῆς ὀρθοδοξίας, ποὺ τόσο ἔβλαψε τὴ λαϊκὴ καὶ ἐθνικὴ ἐξέλιξη καὶ πρόοδο ὅλων τῶν βαλκανικῶν λαῶν.
Τὸ ξάπλωμα καὶ ἡ ἐπικράτηση τῆς Ὀρθοδοξίας στὶς χῶρες καὶ τοὺς λαοὺς τῆς Ἀνατολικῆς καὶ Νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης καθὼς καὶ στὴ Μικρασία καὶ τὴ Μέση Ἀνατολὴ ἀνταποκρίνεται ἱστορικὰ στὴν ἀντίδραση ποὺ προκαλοῦσαν οἱ τάσεις γιὰ πνευματική, πολιτικὴ καὶ οἰκονομικὴ ἐπέκταση καὶ ἐπιβολὴ τοῦ Δυτικοῦ Ρωμαϊκοῦ Κράτους καὶ τοῦ καθολικισμοῦ - παπισμοῦ. Μὰ ἡ ἐπικράτηση αὐτὴ δὲν ὀφείλεται μονάχα σὲ ἀρνητικὰ αἴτια.
Ἔχει καὶ θετικὰ βάθρα, γιατί χωρὶς νὰ παραγνωρίζουμε τὶς ἐθνικὲς καὶ τοπικὲς ἰδιομορφίες, ἡ Ὀρθοδοξία ἰδεολογικὰ - πνευματικὰ ἀνταποκρίνεται σὲ μία νοοτροπία λαϊκή, σ' ἕνα ἐσωτερικὸ ψυχικὸ δεσμό, ποὺ ὁ Εὐρωπαῖος κοσμοπολίτης ὀνομάζει «ἀνατολικὸ πνεῦμα» καὶ ὁ ξεπεσμένος καὶ ἔκφυλος Λεβαντίνος περιφρονεῖ μὰ ποὺ συγκεντρώνει καὶ ἐκφράζει ἐσωτερικὴ λαϊκὴ ἑνότητα καὶ ἐκδηλώνει ἀνώτερα ἰδεώδη καὶ χαρίσματα, ἄσχετα ἂν στὰ χρόνια ἐκεῖνα τῆς μεσαιωνικῆς κατάστασης καὶ τοῦ ἀσιατικοῦ δεσποτισμοῦ τοῦ Βυζαντίου κάνουν τὴν ἐμφάνισή τους μὲ μορφὴ θρησκευτικο-ἐκκλησιαστική.
Ἐδῶ θὰ πρέπει ἐπίσης νὰ τονίσουμε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία καὶ ἡ Χριστιανικὴ θρησκεία γενικότερα, ὅπως τὴν ἐκφράζει ἡ Ἐκκλησία αὐτή, παῖξαν ὄχι μόνο στὴ Ρωσία μὰ καὶ στὰ Βαλκάνια ἕναν προοδευτικὸ ρόλο τόσο σὰν παράγοντας ποὺ διευκόλυνε καὶ ἐπιτάχυνε τὴν ἐθνικὴ διαμόρφωση, συσπείρωση καὶ ἀνάπτυξη, παρέχοντάς της ἑνιαία ἰδεολογικὰ πλαίσια, ὅσο σὰν στοιχεῖο ποὺ στὰ χρόνια του ἐξανδραποδισμοῦ καὶ τῆς σκλαβιᾶς κάτω ἀπὸ τὴν ὀθωμανικὴ τυραννία συνέτεινε σημαντικὰ καὶ οὐσιαστικὰ στὸν ἐθνικοαπελευθερωτικὸ τότε ἀγῶνα, παρὰ καὶ ἐνάντια στὴν ἀντίδραση καὶ προδοσία ποὺ ἔκαναν σημαντικοὶ καὶ σημαίνοντες παράγοντες καὶ κορυφὲς τῆς Ὀρθοδοξίας ἰδιαίτερα στὸ Φανάρι.
Εἶναι ἀναρίθμητα τὰ παραδείγματα ποὺ δείχνουν ὅτι Ταγοὶ καὶ ἁπλοὶ στρατευόμενοι τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας πάλεψαν καὶ μὲ τὸ ντουφέκι στὸ χέρι στὸ πλευρὸ τοῦ Λαοῦ καὶ ὅτι μοναστήρια καὶ μοναστήρια εἶχαν μεταβληθεῖ σὲ μπαρουταποθῆκες καὶ λαϊκὰ φρούρια.
Στὰ χρόνια της χιτλεροφασιστικῆς ὑποδούλωσης στὴν Ἑλλάδα, παρὰ τὴν οὐσιαστικὴ ἀντίδραση τῆς κεφαλῆς τῆς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας, ποὺ συνέχιζε τὴν προδοτικὴ καὶ ἀντιλαϊκὴ στάση της κατὰ τὴν περίοδο τῆς τεταρτοαυγουστιανῆς δικτατορίας, ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Κλήρου τάχθηκε στὸ πλευρὸ τοῦ Λαοῦ καὶ πολέμησε μαζί του. Σήμερα ἡ μοναρχοφασιστικὴ ἀντίδραση προσπαθεῖκάτω ἀπὸ ξένες ἐμπνεύσεις νὰ σπάσει καὶ τὴν ἡρωικὴ αὐτὴ δημιουργία τοῦ Κλήρου στὸν καιρὸ τῆς Ἐθνικῆς Ἀντίστασης.
Καὶ νὰ κάνει τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο μαζὶ μὲ τὴν Αὐτοκέφαλη Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία ξανὰ ὄργανο ξένων ἐπιρροῶν στὰ Βαλκάνια, ὄργανο διάσπασης ἀνάμεσα στοὺς λαοὺς τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ αὐτὸ τὸ σκοπὸ ὅπως φαίνεται ἐξυπηρετεῖ τὸ ταξίδι τοῦ Μακαριώτατου στὸ Λονδίνο, ὅπου θὰ πάει νὰ μηχανορραφήσει. Τὸ ὅλο ζήτημα καταντᾷ πολὺ πιὸ ὕποπτο γιατί εἶναι ἀνακατεμένος καὶ ὁ πολὺς τέταρτο-αὐγουστιανὸς Χρύσανθος.
Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες πρέπει νἄμαστε στὸ σημεῖο αὐτὸ πολὺ εὐαίσθητοι, προσεκτικοὶ καὶ ἄγρυπνοι. Ἡ ἀντιδραστικὴ μοναρχοφασιστικὴ δεξιὰ καὶ οἱ συνεργάτες της θέλουν σήμερα νὰ καπηλευθοῦν καὶ αὐτὸ τὸ ἁγνὸ καὶ ἀκμαῖο θρησκευτικὸ αἴσθημα τοῦ Λαοῦ μας. Νὰ ἐμπορευθοῦν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ νὰ τὴν ξανακάνουν ὄργανο διχασμοῦ καὶ διχόνοιας στὰ Βαλκάνια, στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἀνατολὴ καὶ στὴ Μέση Ἀνατολή.
Αὐτοῦ βρίσκεται σήμερα ἕνας σοβαρὸς κίνδυνος. Τεταρτοαυγουστιανοί, δοσίλογοι καὶ συνθηκολόγοι καθοδηγητὲς στὴν Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία εἶναι μία ἀπειλὴ ἐθνικὴ καὶ πρὸς τὰ μέσα καὶ πρὸς τὰ ἔξω. Ἡ Ἑλληνικὴ Ὀρθοδοξία καὶ γενικότερα ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία, πρέπει νὰ ἀποβλέψουν στὸ μοναδικὸ προορισμό τους ποὺ μπορεῖ νὰ τοὺς δώσει καὶ μία ἀτράνταχτη ἱστορικὴ δικαίωση: Νὰ γίνουν συνδετικοὶ κρίκοι ἀνάμεσα στοὺς λαοὺς τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπόστολοι τῆς πνευματικῆς, πολιτικῆς καὶ οἰκονομικῆς συνεννόησης καὶ συνεργασίας. Σ' αὐτὸν τὸν ρόλο καὶ τὴν ἀποστολή, πρωτοπόρο καὶ πρωτεργάτη θέλει ὁ Λαὸς τῆς Ἑλλάδας τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία του.
Τὸ πρῶτο βῆμα θὰ γίνει μὲ τὴν ἀποκατάσταση συνεργασίας καὶ ἑνότητας στοὺς κόλπους τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας.
Σὲ μία τέτοια κίνηση, ποὺ ἀπὸ πολλοὺς τώρα μῆνες συνεχίζεται καὶ καρποφορεῖ, δὲν παίρνει ἐπιδειχτικὰ μέρος ἡ Ἑλληνικὴ Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία, ποὺ στὶς ἀντιορθοδοξιακὲς πλεκτᾶνες τῆς προσπαθεῖ νὰ μπλέξει καὶ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Πόλης.
Εἶναι μία καθαρὴ ξενοκίνητη διασπαστικὴ κίνηση ποὺ ἂν παρουσιάζει μερικὲς ἐπιτυχίες, εἶναι γιατί ἐπικρατεῖ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδας ἕνα τεταρτοαυγουστιανὸ ἐσωτερικὸ καθεστὼς ποὺ πνίγει τὴ φωνὴ τοῦ λαϊκοῦ κλήρου καὶ κρατᾷ στὴν ἀρχὴ προδότες, δοσίλογους, συμβιβαστές, ποὺ ἐξυπηρετοῦν μόνο ξένους σκοποὺς καὶ συμφέροντα.
Εἶναι ἀπαραίτητο, λοιπόν, ἕνα ἐσωτερικὸ σάρωμα, θαρραλέο καὶ ἐξυγιαντικὸ μέσα στὶς γραμμὲς τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας.Γιὰ νὰ ξαναβρεῖ τὴν ἰσορροπία της. Καὶ νὰ γίνει ὅπως τὴ θέλει ὁ Λαός, παράγοντας συμφιλίωσης, ἀδελφοσύνης, εἰρήνης καὶ συνεργασίας ἀνάμεσα στοὺς Λαοὺς τῆς Ὀρθοδοξίας».
ΣΧΟΛΙΑ
Σε πρώτη εντύπωση αποτελεί μεγάλη έκπληξη ότι αυτό το κείμενο είναι από την πένα του Ζαχαριάδη. Με ορθολογική ανάλυση του άρθρου προκύπτει ότι, εκείνη την χρονική περίοδο οι Ρώσοι προωθούσαν την ιδέα "πανορθόδοξης ενότητας" όλων των Βαλκανίων, υπό δική τους κυριαρχία, η οποία θα έδινε και θρησκευτικό μανδύα στην πολιτική ένταξη των βαλκανικών χωρών στο σοβιετικό στρατόπεδο.
Σε πολλά σημεία χειροκροτούμε το άρθρο για την για την πρόβλεψιμότητά του ενώ σε άλλα εκ των υστέρων βέβαια, αντλαμβανόμαστε τον σκοπό του συγγραφέα.
Σε πολλά σημεία χειροκροτούμε το άρθρο για την για την πρόβλεψιμότητά του ενώ σε άλλα εκ των υστέρων βέβαια, αντλαμβανόμαστε τον σκοπό του συγγραφέα.
Μην ξεχνάμε την ίδια περίοδο ότι το κόμμα έχει ήδη αποκαταστήσει τον Ρήγα Φεραίο ως «μη ιμπεριαλιστή», όπως τον εμφάνιζε για τις ιδέες του προπολεμικά η ιστορία του Κορδάτου.
Ο Ζαχαριάδης επιθυμεί να συνταχθεί σε αυτό το πλαίσιο η Ελληνική Εκκλησία και το Πατριαρχείο ώστε με την επιρροή που έχουν να κατευθύνουν και τον ελληνικό λαό προς τα εκεί. Εξ ου και η ανησυχία του για το ταξίδι του, αντιβασιλέα τότε, αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού στο Λονδίνο.
Ο Ζαχαριάδης δείχνει μέσω του άρθρου ξεκάθαρα τη νέα γραμμή: η ανατολίτικη "ορθοδοξία" μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όχημα για την συστηματική καλλιέργεια αντιδυτικισμού και σλαβοφιλίας στον ελληνικό λαό ώστε τελικά π.χ. να βλέπει πάντα τους Ρώσους ως "καλούς" ενώ τους Αμερικάνους ως "κακούς". Και να θεωρεί ότι τα συμφέροντά της χώρας εξυπηρετούνται με το να βρίσκεται στη ρωσική σφαίρα επιρροής.
Ο στόχος δηλαδή είναι μέσα από τις διάφορες προβαλλόμενες πολιτισμικές συνάφειες να ενισχύεται η πολιτικογεωστρατηγική επιρροή των Ρώσων σε Ελλάδα και Κύπρο έναντι των δυτικών.
Βάσιμα λοιπόν συμπεραίνεται ότι οι θέσεις του Ζαχαριάδη σηματοδοτούσαν μια άλλη πορεία για το κομμουνιστικό κίνημα. Για το τί έγινε μετά είναι άλλη μεγάλη κουβέντα. “Αποκηρύξεις” και σφαγιασμούς δεν είχαμε μόνο από την μια πλευρά. Αρκετές “αποκηρύξεις” διαβάστηκαν και εκ του Ιερού Βήματος. “Ευλογήθηκε” η Μακρόνησος έτι δε και τα κατά τόπους στρατοδικεία με τα σχετικά εκτελεστικά αποσπάσματα.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Νίκος Ζαχαριάδης γεννήθηκε στις 27 Απριλίου του 1903 στην Αδριανούπολη της Ανατολικής Θράκης. Από τα 15 του χρόνια αναγκάστηκε να δουλέψει στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης, όπου εντάχθηκε στη σοσιαλιστική Διεθνή Πανεργατική Ένωση.
Επηρεασμένος από την Οκτωβριανή Επανάσταση, ταξίδεψε στη Σοβιετική Ρωσία, το 1921 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας και το 1922, μέλος και του Κόμματος των Μπολσεβίκων.
Το 1924 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και ανέλαβε καθοδηγητική δουλειά στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, την ΟΚΝΕ.
Το 1926 εντάχθηκε στον καθοδηγητικό μηχανισμό του ΚΚΕ και καταδιωκόμενος και πάλι, έφυγε το 1929 στη Σοβιετική Ένωση, όπου φοίτησε στην Ανώτατη Κομματική Σχολή της Μόσχας.
Από τη Μόσχα επέστρεψε το 1931 και ανέλαβε την καθοδήγηση του ΚΚΕ.
Το 1934 εκλέχθηκε γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ.
Το 1936, έναν μήνα μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Μεταξά, φυλακίστηκε και έμεινε στην απομόνωση έως το 1941.
Με την εισβολή των χιτλερικών στρατευμάτων, μεταφέρθηκε από τη Γκεστάπο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου, όπου έμεινε κρατούμενος ως το 1945.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, στις 30 Μαΐου του 1945, ανέλαβε και πάλι την ηγεσία της ΓΓ του ΚΚΕ.
Μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας, το 1949, εγκαταστάθηκε ως πολιτικός πρόσφυγας στο Βουκουρέστι.
Ο Ν. Ζαχαριάδης αρχικά εξορίστηκε στο Μποροβίτσι, της ΕΣΣΔ, όπου έως το 1962 εργάστηκε σε δασική επιχείρηση, συνεχίζοντας την πολιτική του δραστηριότητα και τις επαφές με τα διαγραμμένα μέλη του ΚΚΕ. Τότε ζήτησε από την Ελληνική Πρεσβεία στη Μόσχα να γυρίσει στην Ελλάδα για να αναλάβει την ευθύνη της πολιτικής του ΚΚΕ κατά τον εμφύλιο πόλεμο, αλλά εκτοπίσθηκε στο Σουργκούτ της Σιβηρίας.
Την 1 Αυγούστου 1973 βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του στο Σουργκούτ, όπου επί 24ώρου βάσεως ήταν υπό την επιτήρηση των σοβιετικών αρχών, οι οποίες τον υποχρέωσαν να φέρει ταυτότητα με το όνομα Νικολάι Νικολάγιεβιτς Νικολάγιεφ.
Το 1991, λίγες μόλις μέρες μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η σορός του Ζαχαριάδη επιστράφηκε στην Ελλάδα και κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου