Δευτέρα 18 Ιουλίου 2011

Ανηχοϊκοί και ηχητικοί θάλαμοι. Αναπάντεχη βοήθεια κι άλλα τινά...αριθμητικά

[…]Ο Π. Καραμπατζάκης, αρχιτέκτονας και σύμβουλος ακουστικής έδινε μια πρώτη εξήγηση του μυστηρίου των εντοιχισμένων πιθαριών σε άρθρο στο Βήμα: High tech κάθοδος στον Άδη, όπου παρουσιαζόταν η δουλειά των Παναγιώτη Καραμπατζάκη και Βασίλη Ζαφρανά σχετικά με την ακουστική του Νεκρομαντείου του Αχέροντα! 

Να τι λέει κι ένα άλλο δημοσίευμα για την έρευνα αυτή:
“Στην έρευνα εξετάστηκαν δύο βασικές παράμετροι: ο χρόνος αντήχησης (σ.σ.: ο χρόνος που χρειάζεται για τη μείωση της έντασης του πρωτογενούς ήχου κατά 60 dB) και ο θόρυβος βάθους (ο ήχος του περιβάλλοντος χωρίς την παρεμβολή τεχνητών θορύβων). Οι τιμές και των δύο ιδιοτήτων βρέθηκαν να είναι πολύ χαμηλές, γεγονός παράξενο για ένα κλειστό υπόγειο χώρο, κατασκευασμένο με βαριά υλικά. Μάλιστα, η τιμή του θορύβου βάθους ήταν μικρότερη ακόμα και από αυτή των ανοιχτών χώρων. Πρόκειται, λοιπόν για ένα κλειστό χώρο με χαρακτηριστικά ακουστικής ανοιχτού χώρου.  

Σημαντικό ερέθισμα των ερευνητών για τη διενέργεια της έρευνας αποτέλεσε και η παρατήρηση της ύπαρξης 15 τόξων στην κρύπτη, που τελικά διαπίστωσαν ότι αυξάνουν την εσωτερική επιφάνεια του χώρου δημιουργώντας σημαντική απόσβεση του ήχου. 

Η παρατήρηση των τόξων, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές του χρόνου αντήχησης και του θορύβου βάθους, οδήγησαν τους δύο ερευνητές στο συμπέρασμα ότι ο χώρος ήταν συνειδητά κατασκευασμένος, ώστε να δημιουργεί στον επισκέπτη του έντονα ψυχοακουστικά φαινόμενα.Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι παραπάνω τιμές πλησιάζουν τις ακουστικές συνθήκες που δημιουργούνται στους ανηχοϊκούς θαλάμους. 

Οι ανηχοϊκοί θάλαμοι αποτελούν σύγχρονα εργαλεία της ακουστικής, τα οποία έχουν δημιουργηθεί ειδικά για επιστημονικές μετρήσεις. Όπως τονίζουν οι δύο ερευνητές του ΑΠΘ, «μπορούμε να αναλογιστούμε την επίδραση ενός τέτοιου θαλάμου στον ψυχισμό του ανθρώπου, εάν σκεφτούμε ότι σε ανηχοϊκό θάλαμο της Μινεσότα, που κατέχει το ρεκόρ Γκίνες ως το πιο ήσυχο μέρος στη Γη, το ρεκόρ παραμονής ανθρώπου είναι μόλις 33 λεπτά».

Στόχος των αρχαίων κατασκευαστών του Νεκρομαντείου του Αχέροντα φαίνεται, λοιπόν, ότι ήταν να αποπροσανατολίζουν τις αισθήσεις του επισκέπτη δίνοντάς του την ψευδαίσθηση της επαφής του με τον Κάτω Κόσμο. Μάλιστα, οι κ. Καραμπατζάκης και Ζαφρανάς συμπληρώνουν ότι «δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τη μεγέθυνση των ψυχοακουστικών φαινομένων, εάν αναλογιστούμε ότι οι επισκέπτες του Νεκρομαντείου περνούσαν από σωματικές και ψυχικές δοκιμασίες (ειδική δίαιτα, απομόνωση, προσευχή και τελετουργίες με μαγικά), πριν να έρθουν σε επικοινωνία με τους νεκρούς».

 Διαβάζοντας όλα αυτά τα εκπληκτικά κράτησα τις εξής βασικές σημειώσεις:
1. Υπάρχει ένας θεμελιώδης νόμος (“νόμος Sabine”) στην ακουστική των κλειστών χώρων. Αυτός συνδέει τον όγκο της αίθουσας με το ολικό εμβαδόν της εσωτερικής της επιφάνειας. Στον αριθμητή δηλαδή του κλάσματος βάζουμε τα κυβικά μέτρα που είναι η αίθουσα και στον παρονομαστή βάζουμε τα τετραγωνικά μέτρα της επιφάνειας της.(πάτωμα, ταβάνι, τοίχοι κλπ)

2. Στους χώρους που εμείς, οι σύγχρονοι άνθρωποι, ζούμε και διασκεδάζουμε, ο αριθμητής είναι μεγαλύτερος από τον παρονομαστή, ήτοι τα κυβικά μέτρα είναι πιο πολλά από τα τετραγωνικά. Συνεπώς το πηλίκον της διαίρεσης βγαίνει μεγαλύτερο από τη μονάδα....κάπου στο 1,35.

3. Στο Νεκρομαντείο, οι άνθρωποι εκείνοι, χωρίς να γνωρίζουν τον “νόμο Sabine”, έφτιαξαν έναν χώρο που ο λόγος όγκου προς εμβαδόν...αντιστρέφεται! Εδώ ο όγκος είναι 264 κυβικά και το εμβαδόν είναι 421 τετραγωνικά. Πώς το πέτυχαν αυτό; Μα με τα θαυματουργά τόξα που πρόσθεσαν. Αφενός αυξάνουν την επιφάνεια και αφετέρου μικραίνουν τον όγκο! Στη συνέχεια παγιδεύουν τον ήχο στα κενά τους και εκείνος δεν “επιστρέφει”!
Ήταν δε τόσο ήσυχα, εκεί στην εις Άδου κάθοδον, που μπορούσες ν' ακούσεις το αίμα να κυλάει στις φλέβες σου! Ίσως και τα μόρια του αέρα να βομβαρδίζουν τα τύμπανα των αυτιών σου, τους ήχους από τα έγκατα της γης και ποιος ξέρει τί  άλλο ακόμα.


4. Το πηλίκον των 264 κυβικών δια των 421 τετραγωνικών μας δίνει τον... άρρητο αριθμό 0,627! Αυτός εκτός του ότι θυμίζει εκείνον “του Θηρίου” είναι και ο αριθμός της χρυσή τομής, ο “νόμος της Ομορφιάς”:Χρυσή τομή Με βάση αυτή την αναλογία χτίστηκε και ο Παρθενώνας. Φαίνεται δε ότι ισχύει όχι μόνο για τα ορατά δημιουργήματα της Τέχνης αλλά και για τα αόρατα.

5. Αν διαιρέσουμε το 5 με το 8 το αποτέλεσμα θα είναι 0,625. Αν διαιρέσουμε το 8 με το 13 θα βρούμε το 0,615. Και το 13 αν το διαιρέσουμε με το 21 θα λάβουμε το 0,619! Η  ακολουθία των αριθμών που έχουν αυτή την ιδιότητα, που όταν δηλαδή ο ένας διαιρείται με τον επόμενο δίνουν έναν άρρητο αριθμό περίπου 0,62, λέγεται “ακολουθία Φιμπονάτσι”

 Η ακολουθία αυτή ορίζεται κι αλλιώς: είναι οι αριθμοί που ο καθένας τους σχηματίζεται από το άθροισμα των δύο προηγουμένων του...3, 5, 8, 13, 21, 34 .... ωστόσο εγώ παραμένω με το ερώτημα γιατί στην ακολουθία περιλαμβάνεται και το μηδέν (0), το 1 και το 2 αφού δεν είναι αθροίσματα προηγουμένων αριθμών. Φαίνεται ότι υπάρχουν εκεί για να εξασφαλίζουν την “ομαλή” μετάβαση στην κατάσταση μηδέν, συνεργούντος και του “Θηρίου”, σε όποιον κατέρχεται την κλίμακα: Αν διαιρέσουμε το 2 δια του 3 θα βρούμε ....0,66666(!) Αν διαιρέσουμε το 3 δια του 2 βρίσκουμε 1,5.  Όποιος ανέρχεται την κλίμακα, βέβαια, τείνει στο άπειρο. 

6. Τω όντι,[2] η ακολουθία Φιμπονάτσι είναι μια κλίμακα! Μια κλίμακα όπου ανερχόμενος...αντιμετωπίζεις σκαλοπάτια 0,620 περίπου και κατερχόμενος αντιμετωπίζεις σκαλοπάτια...1,62 περίπου. Όταν δηλαδή διαιρείς  από κάτω προς τα πάνω, πχ το 5:8, βρίσκεις το 0,62. Όταν διαιρείς από πάνω προς τα κάτω, πχ το 8:5, βρίσκεις το αντίστροφο...1,62 κ.ο.κ.!

Από κλίμακα σε κλίμακα
“Γιατί, στα χρόνια τα παλιά
σκαλιά τα λέγαν τα κουμπιά
σκαλί ήταν η Αγάπη
σκαλί και σκαλοπάτι”
Νίκος Ξυδάκης  (ο Αλεξανδρινός)

Φαίνεται ότι την κλίμακα αυτή ανερχόμενος βρέθηκα, μετά από μιάμιση ώρα εξοντωτικής πορείας, στην στην κορφή της Σίφνου, σε ένα πολύ μικρό μοναστήρι από την  εποχή του Αλεξίου Κομνηνού, από τα εκατοντάδες του Αιγαίου, τις χιλιάδες της Ελλάδας, στον Προφήτη Ηλία τον Ψηλό- τα μάτια μου αντίκρισαν, θαμπά από τη συγκίνηση, τις τέσσερις μικρές οπές στον μοναδικό τρούλο (σταυροειδής μετά τρούλου).
 Άρχισα να ρωτάω του Σιφνιούς, αν ξέρανε για τις τρύπες, τι δουλειά κάνανε. Δεν ήξερε κανένας! Τους εξήγησα τι είχα δει ,τους είπα που, πως. Να πάνε να δουν. Να μάθουν από τους γερόντους. Άρχισα να ψάχνω όλες τις εκκλησιές μετά τρούλου. Βρήκα μερικές σε ναούς του 17ο αιώνα, με άλλη διάταξη στα "ηχεία".(Σε τοίχους, με πιο μεγάλες οπές κλπ).Η τράπεζα του μοναστηριού χτίστηκε  την δεκαετία που χτίζονταν κι οι Βερσαλλίες. Στο υπέρθυρο γράφει 1664! 

Δεν ξέρουμε αν οι Βερσαλλίες διαθέτουν σύστημα ακουστικής ανάλογο με εκείνο του Νεκρομαντείου. Ξέρουμε όμως ότι η τράπεζα το διαθέτει. Το δηλώνουν τα πυκνά πρόσθετα τόξα της, δέκα τον αριθμό, αλλά και η ίδια η πείρα από τα πανηγύρια που γίνονται εκεί δύο φορές το χρόνο. Μετρήσεις επιστημονικές ακόμα δεν έχουν γίνει. 

Έχουν γίνει όμως κάποιες στοιχειώδεις, πρόχειρες και χονδρικές μετρήσεις των επιφανειών και του όγκου. Από αυτές προέκυψε ότι χωρίς ν' αφαιρέσουμε τον όγκο που δημιουργούν τα τόξα και χωρίς να προσθέσουμε το εμβαδόν που δημιουργούν (τα τόξα) η σχέση όγκου/εμβαδού πέφτει κάτω από τη μονάδα! 

Μπορούμε επομένως να μιλάμε για μια αίθουσα της ίδιας μεγαλοφυούς τεχνικής μ' εκείνη του Νεκρομαντείου. Της ίδιας τεχνικής αλλά αντίστροφης λογικής.  

Εκεί, η αίθουσα είναι κάτω από την γη, είναι στα έγκατα. 

Εδώ, η αίθουσα είναι στα ύψη, επί πτερύγων ανέμων, στο φως! 

Εκεί η ανηχοϊκή αίθουσα εξασφαλίζει τη σιωπή του σκότους.

Εδώ, εξασφαλίζει τη σιωπή του φωτός! 

Εκεί κατέρχεσαι στον Άδη. 
Εδώ ανέρχεσαι στο Θεό! Τι ποιο ωραίος εικονισμός του μεγαλειώδους ελληνικού δράματος των τελευταίων τριών χιλιάδων ετών!!! 
Γιώργου Μιλτ. Σαλεμή
antifono.gr 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου