ΟΝΕΙΡΑ (Συν)

H τοποθέτηση του μεγάλου Πλάτωνα για τα όνειρα είναι αποκαλυπτική και σημαντική : 

"Όταν όμως ένας άνθρωπος έχει ρυθμίσει τη δίαιτα του με τους κανόνες της υγιεινής και της σωφροσύνης, όταν, πριν παραδοθεί στον ύπνο, ξυπνάει το λογιστικό μέρος της ψυχής του και το θρέψει με καλούς λόγους και σκέψεις και συγκεντρώνει σ' αυτές όλη τη διάνοιά του, όταν χωρίς ούτε να στερήσει ούτε να παραφορτώσει το επιθυμητικό του, του παραχωρεί όσο ακριβώς χρειάζεται για να αποκοιμηθεί και να μην έρχεται να διαταράσσει το καλύτερο μέρος της ψυχής με τη χαρά ή τη λύπη του, αλλά το αφήνει να νιώσει, ότι δεν γνωρίζει από τα περασμένα ή από τα παρόντα ή από τα μέλλοντα. 

Όταν επίσης αυτός ο άνθρωπος κατευνάσει το θυμοειδές μέρος της ψυχής του και κοιμηθεί χωρίς να έχει την καρδιά του ταραγμένη από οργή εναντίον άλλων. Όταν τέλος καθησυχάζει αυτά τα δύο μέρη της ψυχής κρατώντας άγρυπνο μόνο το τρίτο, όπου εδρεύει η φρόνηση, και έτσι αναπαυθεί, ξέρεις βέβαια ότι τότε το πνεύμα του αγγίζει όσο γίνεται περισσότερο την αλήθεια..." 

Ο Αριστοτέλης , είχε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα όνειρα. Το τέταρτο βιβλίο του μνημειώδους έργου του Μικρών Φυσικών, με τίτλο Περί Ενυπνίων, ο Αριστοτέλης το αφιέρωσε στα όνειρα. Ανέπτυξε τις ιδέες του για τον ονειρικό κόσμο και κατέγραψε την θεωρία του για το τι σημαίνουν τα όνειρα, γιατί ονειρεύεται ο άνθρωπος και για την φύση της ονειρικής κατάστασης. Υποστήριξε θερμά ότι τα όνειρα αντανακλούν την σωματική εικόνα και κατάσταση και συνεπώς, ένας ερμηνευτής ονείρων θα μπορούσε να διαγνώσει μια ασθένεια μέσα από αυτά.

Το ίδιο πίστευε και ο Ιπποκράτης ( 460-357 π.Χ.), ο θεμελιωτής της ιατρικής επιστήμης. Έτσι, ο αρχαίος Έλληνας επιζητούσε βοήθεια και θεραπεία από τα όνειρά του, κάτι πού γνωρίζουμε σήμερα από τις αναφορές για τις λατρευτικές παραδόσεις, ιδιαίτερα αυτές πού αφορούν τον Ασκληπιό και τους λατρευτικούς ναούς του, τα Ασκληπιεία.

Ο αρχαίος Έλληνας πού ήθελε να προκαλέσει ένα όνειρο πού θα του υπεδείκνυε την θεραπεία, προετοιμαζόταν για τρεις ημέρες. Πήγαινε σε ένα από τα Ασκληπιεία, πού, κατά την ελληνιστική περίοδο ήταν γύρω στα διακόσια, με μεγαλύτερο και πιο φημισμένο αυτό της Επιδαύρου. Νήστευε το κρέας, το ψάρι και τα πουλερικά, ενώ απείχε από το σεξ. Τις δύο τελευταίες ημέρες έπινε μόνο νερό και τίποτα άλλο. Έπρεπε να κάνει μια θυσία με ένα ζώο, καθώς και να εκτελέσει διάφορα τελετουργικά. Ζητούσε από τον Ασκληπιό να του φανερωθεί και να τον θεραπεύσει. Το βράδυ, ξάπλωνε πάνω στο δέρμα του ζώου πού θυσίασε και κοιμόταν.

Οι ιερείς ήταν εκεί να τον βοηθήσουν να εκτελέσει τις τελετουργίες και να ερμηνεύσουν τα όνειρα πού είδε την συγκεκριμένη βραδιά. Σε κάποια όνειρα, εμφανιζόταν ο ίδιος ο Ασκληπιός και ακουμπούσε ή απλώς έδειχνε το πάσχον μέρος του αρρώστου. Ένα τέτοιο όνειρο σήμαινε και την θαυματουργή θεραπεία του ασθενή. Σε άλλα, εμφανιζόταν σαν φίδι ή σαν σκύλος και, ανάλογα, οι ιερείς σύστηναν κάποια θεραπεία. Μεγάλη σημασία είχαν επίσης τα τρόφιμα πού εμφανιζόταν στο όνειρο, αλλά και η παρουσία του νερού.

Ο Χριστιανισμός αναβίωσε την πεποίθηση, που δεν απορρίφθηκε ποτέ, ότι τα όνειρα τα έστελναν οι θεοί για να διαμηνύσουν τις εντολές τους στους υπηκόους τους (στην περίπτωση αυτή, φυσικά, ο διαμηνυτής ήταν ο Θεός). Η Βίβλος είναι γεμάτη από τέτοια όνειρα, το ίδιο και τα κείμενα του Αγίου Κλημέντιου, του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, του Αγίου Αυγουστίνου και πολλών ακόμη πατέρων της Εκκλησίας των πρώτων χρόνων. 

Μέσα στον ύπνο, λέει ο Ξενοφώντας, είναι που η ψυχή δείχνει καλύτερα την θεϊκή της φύση και τότε μπορεί να προβλέπει κάτι από το μέλλον. 

Διότι τότε καθώς φαίνεται είναι εντελώς ελεύθερη.